Worcesterren, Massachusettsen,

Izeba Consuelorekin joan nintzen

haren dentistarekiko hitzordura

eta dentistaren itxarongelan

eseri eta itxaron nion.

Negua zen. Goiz iluntzen

zuen. Itxarongela

beteta zegoen jende helduz,

eskalapoiz eta berokiz,

lanparaz eta aldizkariz.

Iruditu zitzaidan izeba

denbora luzez egon zela barruan

eta itxaron bitartean

National Geographic irakurri nuen

(banekien irakurtzen) eta tentuz

aztertu argazkiak:

sumendi baten barnealde

beltz eta errautsez betea;

gero gainezka egiten

su-errekastoetan.

Osa eta Martin Johnson

soinean zaldian ibiltzeko galtzak,

lokarridun botak eta safari-kaskoak zituztela.

Hildako gizon bat zutoin batetik zintzilik

—“Txerri Luzea”, zioen argazki-oinak.

Buru zorrozdun umetxoak

sokak bueltan-bueltan biribilkatuta;

emakume beltz biluziak lepoetan

alanbrea bueltan-bueltan biribilkatuta

bonbillen lepoek nola.

Haien bularrak beldurgarriak ziren.

Hasi eta buka irakurri nuen.

Herabeegia nintzen geratzeko.

Eta orduan azalari begiratu nion:

ertz horiak, data.

Bat-batean, barrutik,

minezko oi! bat heldu zen

—Izeba Consueloren ahotsa—

ez oso ozen ezta luzea ere.

Inondik ere ez ninduen harritu;

ordurako banekien emakume

inozo, beldurtia zela.

Lotsatuta egon nintekeen,

baina ez. Zeharo harritu

ninduena izan zen

ni nintzela:

nire ahotsa, nire ahoan.

Pentsatu ere egin gabe

nire izeba inozoa nintzen,

ni —gu— jausten, jausten ari ginen

gure begiak itsatsita

National Geographicen azalera,

otsaila, 1918.

 

Neure buruari esan nion: hiru egun barru

zazpi urte izango dituzu.

Hori esaten ari nintzen

mundu biribil, birakaritik

espazio hotz, urdin-beltzera jausteko

sentsazioa geldiarazteko.

Baina sentitu nuen: ni bat zara,

Elizabeth bat zara,

haietako bat zara.

Eta zergatik izan behar duzu haietako bat?

Ozta-ozta ausartzen nintzen begiratzera

nintzena zer ote zen ikusteko.

Zeharkako soa bota nien

—ezin nuen gorago begiratu—

lanpara-azpietan zeutzan

belaun gris itzaltsuei,

prakei eta gonei eta botei

eta askotariko esku pareei.

Banekien inoiz ez zela gertatua

hain arraroa zen ezer, ezer

arraroagorik ez zela inoiz gertatuko.

 

Zergatik izan behar dut nire izeba,

edo ni, edo inor?

Zer antzekotasunek

—botek, eskuek, eztarrian nabari nuen

familia-ahotsak, edo are

National Geographicek

eta bular beldurgarri, dilindari horiek—

lotzen gintuzten

edo bilakatzen gintuzten unitate bakar?

Zeinen —ez nuen horretarako hitz

egokirik ezagutzen— zeinen “sinesgaitza”...

Nola heldu nintzen ni hara,

besteak bezala, eta aditu nuen

minezko oihu bat ozenago eta okerrago

bihur zitekeena baina hala egin ez zuena?

 

Itxarongela argitsua eta

beroegia zen. Olatutzar beltz baten

azpira irristatzen ari zen,

beste batenera, eta beste batenera.

 

Gero bertan nengoen berriz.

Gerra zen. Kanpoan,

Worcesterren, Massachussetsen

gaua eta elur urtua eta hotza zeuden

eta oraindik 1918ko

otsailaren bosta zen.