Coleridge, Samuel Taylor. Filosofo eta poeta ingelesa (Ottery Saint Mary, Devonshire, 1772 - Londres, 1834). 1796an argitara eman zuen poema bilduma (Poems on various subjects, Hainbat gaiei buruzko poemak) eta 1798an, William Wordsworthekin batera idatzi zituen Lyrical Ballads balada Ingalaterrako erromantizismoaren aitzindaritzat hartzen dira. Alemaniako erromantikoen ildo beretik abiaturik (Kant eta Schelling alemaniar idazleen lanak ezagutarazi zituen Ingalaterran), Plotinoren eta neoplatonikoen gaiak biltzen zituen filosofia mistiko batera lerratu zen (Aids to reflection, 1825, Gogoetarako lagungarriak). Ospe handia izan zuen literatura kritiko gisa eta berebiziko bultzada eman zion genero hari Shakespeareri buruzko hitzaldiak eta Biographia Litteraria (1817) bitartez.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Schnitzler, Arthur. Austriar idazlea (Viena, 1862 - Viena, 1931). Bere jaioterrian medikuntza ikasketak egin ondoren, garai hartako Vienako giroa agertzen zuten antzezlanak idatzi zituen: Anatol (1892), Liebelei (1896, Maiteminaldia), Der grüne Kakadu (1899, Kakatua berdea), Der einsame Weg (1904, Bide bakartia) eta Der junge Medardus (1910, Medardus gaztea). Eleberriak eta kontakizun liburuak ere idatzi zituen: Leutnant Gustl (1901, Gustl tenientea), Der Weg ins Freie (1908, Askatasun bidea), Therese, Chronik eines Frauenlebens (1928, Teresa, emakume baten bizitzaren kronika), Fräulein Else (1924, Else andereñoa) eta Flucht in die Finsternis (1931, Ilunpeko ihesa).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Amicis, Edmondo de. Idazle italiarra (Oneglia, 1846 - Bordighera, 1908). Armen karrera utzirik, literaturari ekin zion. 1866an mundu osoan famatuko zuen Cuore argitaratu zuen. Ondoren, bidaia-liburu ugari idatzi zuen: Spagna (1873), Holanda (1874), Marocco (1876), Constantinopolis (1878-1879). Hurrengo eleberriarekin, Gli amici (1883), arrakasta handia lortu zuen. 1891n Alderdi Sozialistako kide egin zen, eta hainbat hitzaldi eta ikerketa argitaratu: Questione sociale (1894).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Lamartine, Alphonse de. Frantses poeta, idazlea eta politikaria (Mâcon, 1790 - Paris, 1869). Frantziako mugimendu erromantikoko idazle nagusietako bat izan zen. Familia aristokratiko batean sortu zen eta erlijio giro estuan hezi zuten. 1814an Luis XVIII.aren zerbitzuan jarri zen goardia gisa, baina hurrengo urtean Suitzara joan behar izan zuen Napoleonek Frantziako aginpidea eskuratu zuenean. Napoleonen inperioak hondoa jo zuenean militar karrera utzi zuen. Literaturaz arduratu zen gaztetik eta 1816tik aurrera hasi zen idazten. 1820an Les Méditations poétiques (Poesia gogoetak) obra argitara eman zuen, eta berebiziko arrakasta izan zuen haren lirismo sakonak gazte erromantikoen artean. Hurrengo urteetan Frantziako ordezkari egon zen Toscanan eta han idatzi zuen Les harmonies poétiques et religieuses (1830, Poesia eta erlijio armoniak), Jainkoaren laudorioz onduriko psalmu bilduma moderno gisa jaso zen obra. Ekialdera eta Leku Santuetara joan zen erromes, baina alaba baten heriotzak sakonean aldarazi zion fedea, kristautasun liberal eta sozial baten aldera. Aldaketa horren lekuko utzi zituen Jocelyn (1836) eta La Chute d'un ange (1838, Aingeru baten gainbehera). Gizarte arazoez gero eta axola handiagoa erakutsi zuen aurrerantzean eta Les Recueillements (1839, Barnerako biltzeak) obraren ondoan Luis Feliperen aurka hasi zen politikan eta Histoire des Girondins (1847, Girondarren historia) obra didaktikoa plazaratu zuen. Harrera ona izan zuen liburu hark eta 1848an Frantziako kanpo ministro izendatu zuten. Bigarren Inperioa etortzearekin (1851) amaitu zen politikaldi hura eta, diru askorik gabe, historia obrak, eleberri sozialak eta autobiografia idazkiak (Confidences, 1849-1852) prestatu zituen Lamartinek.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]