[Idazleari buruzko informazioa]

Parra, Nicanor. Txileko poeta (San Fabian, Txile, 1914). Txileko folklorean oinarritu du hein handi batean bere poesia. Antipoemen sortzailea da. Obra nagusiak: Cancionero sin nombre (1937, Izenik gabeko kantutegia), Poemas y antipoemas (1954, Poemak eta antipoemak), La Cueca larga (1958, Kueka luzea). Poesia nazionala eraberritu du.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Apuleio. (Lat. Lucius Apuleius) Idazle latinoa (Madaura, Ipar Afrika, 125 - Kartago, 180 inguruan). Atenasen filosofia neoplatonikoa ikasi zuen. Gero Asian barna bidaiatu zuen. Eleusis, Mitra eta Isisen misterioetan irakatsia izan zen, modu horretara «gauzen sekretua» ikasiz. Kartagora itzulirik, alargun aberats batekin ezkondu zen; beronen ahaideek magiaz baliatuz beretu izana leporatu zioten eta Apuleiok Apologia edo De Magia alegatua idatzi zuen bere buruaren defentsan. Gainera, tratatu filosofikoak ondu zituen: De deo Socratis, De Platone eiusque dogmate, De mundo. Haren obra nagusia, alabaina, Metamorfosis izeneko eleberri sinbolikoa da. Batzuetan Urrezko astoa ere deituriko eleberri honetan, autoreak bere sentiberatasuna, mistizismoa, irudimena, arraitasuna, parodiaren gustua eta ondo esatearean grina azaltzen ditu.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Walcott, Derek. Antilletako idazlea (Saint Luzia, Antilla Txikiak, 1930-2017). Trinidadeko uhartean hazi zen eta Jamaikako unibertsitatean egin zituen ikasketak 1950-1954. urteetan. Ingelesezko poeta nagusietakoa zen (Beste amodio bat; Poema hautatuak, 1964-1977; Omeros, 1990) eta antzerki idazle gisa ere nabarmendu zen (Tximinoaren mendiko ametsak, 1972; O Babilonia, 1976; Azken ihauteria, 1989). Bere afrikartasunari uko egin gabe betiere, Antilletako lurra eta giroa eta bertako jendearen jatorri anitza zituen kantagai bere poemetan. Bostongo unibertsitateko literaturako irakaslea izan zen. Literaturako Nobel saria irabazi zuen 1992. urtean.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Zorrilla y Moral, José. Espainiar idazlea (Valladolid, 1817 - Madril, 1893). Zuzenbide ikasketak hasi zituen, baina utzi egin zituen literaturari ekiteko. Zorrillaren elezahar giroko erromantizismoak eta neurtzeko modu erraz musikadunak arrakasta handia izan zuten. 1851-1854. urte bitartean Parisen eta Londresen bizi izan zen; handik Mexikora joan zen eta hamabi urtez han izan zuen bizilekua. Obra ugaria du, eta bi jenero landu zituen batez ere: olerkigintza eta antzerkia. Harenak dira, besteak beste: Cantos del trovador (1840, Trobadorearen kantuak), Granada (1852), eta La leyenda del Cid (1882, Cid-en elezaharra) olerki bildumak. Antzerkilan asko neurtitzetan ondu zituen, eta elezaharretako gaiak eta historikoak landu zituen. Horietako batzuk dira: El zapatero y el rey (1840, Zapatagina eta erregea), Pedro Ankerrari buruzkoa; Don Juan Tenorio (1844), Zorrillaren lanik entzutetsuena, eta Traidor, inconfeso y mártir (1849), Sebastian erregeari buruzko elezaharra. 1882an oroitzapen liburu bat argitaratu zuen, Recuerdos de tiempo viejo (Garai zaharren oroitzapenak) izenburupean.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Stendhal. (Jaiotza izenaz Henri Beile). Frantses idazlea (Grenoble, 1783 - Paris, 1842). Parisen hartu zuen bizilekua eta gerrako ministerioan hasi zen lanean. 1800ean Milana joan zen Napoleonen gudarostearekin; Italia ezagutu izanak garrantzi handia izan zuen bere bizitzan eta eleberrigintzan. 1806tik 1814ra goi mailako karguak izan zituen administrazioan, eta Austrian, Alemanian eta Errusian zehar bidaiatu zuen. Napoleon aginpidetik bota zutenean Stendhal Italiara erbesteratu zen; garai hartan idatzi zituen lehen liburuak: historiako saiakerak eta musika eta arteari buruzko idazlanak. 1821ean Parisa itzuli zen; 1822an De l'amour (Maitasunaz) eta 1823an Racine et Shakespeare saiakerak argitaratu zituen. 1827an idatzi zuen lehen eleberria, Armance, eta 1829an Vanina Vanini eleberri laburra. 1830ean bere eleberri ezagunena argitaratu zuen, Le Rouge et le Noir (Gorria eta Beltza), Julien Sorel protagonistaren bitartez garai hartako gizartea zorrotz aztertzen duen maisu lan errealista. 1830etik 1841era kontsul izan zen Triesten eta Civitavecchian; urte hauetan idatzi zituen idazlan gehienak: Souvenirs d'egotisme (1832, Egotismoaren oroitzapenak); Lucien Leuwen (1832), bukatu gabe utzi zuen eleberria, 1894an argitaratu zena; Vie de Henri Brulard (1836, Henri Brulard-en bizitza); Mémoires d'un touriste (1838, Turista baten oroitzapenak); Chroniques italiennes (1839, Italiako kronikak); La chartreuse de Parme (1839, Parmako kartuja); Lamiel (1839-1842). Bere garaian arrakasta handirik izan ez bazuen ere, geroztik kritikak XIX. mendeko idazle handienetakotzat jo izan du.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]