euskarari ekarriak

1.509 idazle / 3.925 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1895-10-03 / 1925-12-27

Sergei Jesenin

jaio zen duela 128 urte

Jesenin, Serge Alexandrovitx. Poeta errusiarra (Konstantinov, 1895 - Leningrado, 1925). Nekazari baten semea zen, eta ondo ezagutzen zuen laborarien mundua. 1916an argitaratu zuen lehen poema liburua. Iraultzak zekarren bizitza berria kantatu zuen: Inonia (1918), Errusia Sobietarra, Martxa Handiko kanta, 26en balada (1923-1928). Isidora Duncanekin ezkondu zen eta harekin Sartaldera egin zuen bidaiaren ondoren, ideia berrien eta izpirituaren eta izadiaren edertasuna suntsitzen zuten industrialtzearen gero eta kontrago jarri zen: Lapur baten aitortza (1921). Gero eta etsiago, edaten hasi zen; Gizon beltza (1925) bere azken obra idatzi eta bere buruaz beste egin zuen hogeita hamar urte zituela. Haren obrak harrera ona izan zuen gazteen artean, baina Errusiako Alderdi Komunistak langileriarengandik urrutikotzat jo zuen, eta debekatu egin zuen.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Zazpi poema

itzul.: Roberto Serrano / Juan Ramon Makuso

Senez-41, 2011

Nere sorterrian bizitzeaz aspertua naiz

itzul.: Itxaro Borda

Maiatz-12, 1986

1897-10-03 / 1982-12-24

Louis Aragon

jaio zen duela 126 urte

Aragon, Louis. Frantses idazlea (Paris, 1987 - Paris, 1982). André Breton eta Philippe Soupault-ekin elkartzeak literaturarako bokazioa berretsi zion; elkarrekin Littérature aldizkaria atera zuten (1919). Bi liburuetan bildu dira haren lehen poemak: Feu de Joie (1920) eta Mouvement Perpétuel (1925). Mugimendu surrealistaren sortzaileetakoa (Revue Surréaliste, I. zk., 1923). Aragonen testuak beren umore, indarkeria, lirismo eta dotoretasunagatik gainerako surrealisteenetatik nabarmendu ziren: Anicet ou le Panorama (1921); Le Paysan de Paris (1926); Traité du Style (1928). Sobieten iraultzak dakarren justizia-agintzak Alderdi komunistan sartzera bultzatu zuen Aragon (1927). Elsa Triolet, Maiakovski poetaren koinatarekin topo egiteak erabateko eragina izan zuen intelektualaren paperari buruzko ikuspuntu militantea, iraultzaren zerbitzutan ezartzen duena alegia, bere egiteko unean. Errealismo sozialistaren tesiak azaldu nahirik, eleberri-egitamu zabalari ekin zion: Le Monde réel. Haren barne aurkitzen dira: Les Cloches de Bâle (1934); Les Beaux Quartiers (1936); Les Voyageurs de l'impériale (1942); Aurélien (1945). Pertsonaia askotako eleberri hauetako ekintza 1914 aurreko urteetatik 1940 arteko aldian kokatua da. Geroko Communistes (5 liburuki, 1949-1951) margo erraldoiarekin amaitu zen Monde Réel zikloa. Gerran parte hartu zuen; desmobilizaturik, Nizan finkatu eta berriro klandestinitatean ziharduen Alderdi Komunistarekin jarri zen harremanetan. Erresistentzian esku hartu zuen bitartean, haren poesia liriko eta intimista bihurtu zen: Le Crève-Coeur (1941); Cantique à Elsa (1942); Les Yeux d'Elsa (1942); Brocéliande (1942); Le Musée Grévin (1943); La Diane française (1946). Gerra ondoko urteetan alderdi komunistaren borroka guztietan presente egon zen (1954: komite zentraleko kidea). Ordukoak dira: Le Nouveau Crève-Coeur (1948); Élégie à Pablo Neruda (1966); Littératures soviétiques (1955) eta Introduction aux littératures soviétiques (1956). Bakearen Lenin Saria eman zioten 1957an. Aro hartakoa da Le Fou d'Elsa (1963), frantsesezko poesia lirikoaren gailurretakoa. Beste zenbait obra: La Semaine Sainte (1958), eleberri historikoa; La mise à mort (1965), kontakizun zorrotza; Blanche ou l'oubli (1967), hizkuntza eta eleberriaren arteari buruzko gogoeta. Les Lettres françaises aldizkariaren sortzaileetakoa izanik, hogei urtez (1953-1972) agerkari horretako lankide eta zuzendari izan zen. Azken aldikoak dira: Henri Matisse, roman (1971); Théâtre-Roman (1974); Je n'ai jamais appris à écrire, ou les Incipit (1969), benetako autobiografia literarioa.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Poesia kaiera

itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun Sagalā

Susa, 2019

Munduko Poesia Kaierak 31

Gela gogora datorkit gela bat berdin da zein

itzul.: Xabier Galarreta

Senez-27, 2004

Zer naiz ni zu gabe?

itzul.: Andoni Lekuona

Eizie, 2002

Itzulpen antologia III

1896-10-03 / 1987-07-08

Gerardo Diego

jaio zen duela 127 urte

Diego, Gerardo. Espainiar poeta. (Santander, 1896 - Madril, 1987) «27. Belaunaldiko» kidea izan zen. Deustuan, Salamancan eta Madrilen egin zituen letra ikasketak. Albertirekin batera Espainiako Literatura sari nazionala jaso zuen Versos humanos poema bildumarekin 1925. urtean. "Academia de la Lengua Española" erakundeko kidea, Jose Antonio saria eta Juan March fundaziokoa jaso zituen 1946 eta 1961. urteetan. Oparotasun handiko idazlea izan zen eta bere liburuetako gai nagusiak amodioa, musika eta zezenketak dira batez ere: Imagen (1922), Manual de espumas (1924), Poemas adrede (1932), Biografía incompleta (1953), Alondra de verdad (1941), La luna en el desierto (1948), Soria (1948), Variaciones (1954), Paisaje con figuras (1956), Angeles de Compostela (1961), La suerte o la muerte (1963), El cerezo y la palmera (1964), Vuelta del peregrino (1967), Versos divinos (1971), Cemento civil (1972), Un jándalo en Cádiz (1974), Manuel Machado, poeta (1974), Lola (1977), Socia sucedida (1977) eta Carmen (1977).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Urbion gaiņa

itzul.: Santi Onaindia

Olerti, 1985

Lorik eza

itzul.: Santi Onaindia

Olerti, 1985

Zain

itzul.: Santi Onaindia

Olerti, 1963

1886-10-03 / 1914-09-22

Alain Fournier

jaio zen duela 137 urte

Alain-Fournier (Henri Fournier). Eleberrigile frantsesa (La Chapelle d'Angillon, 1886 - Les Éparges, 1914). Le Grand Meaulnes (Meaulnes Handia, 1913) izenburuko eleberri bakarrean mutil ameslari sutsu baten amodioa kontatzen du, zorion iritsezinaren bila barne abentura sakona bizi duena. Gerran hil ondoren argitaratu zen haren literatur gustoez diharduen eta 1905-1914 aldia hartzen duen Correspondance (Gutunak, 1926-1928). Arrakasta handia bildu zuen Le Grand Meaulnes eleberriak eragin nabarmena izan du XX. mendeko hainbat idazlerengan.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Emakume pozoitua

itzul.: Koldo Izagirre

armiarma.eus, 2016

Meaulnes handia

itzul.: Monika Etxebarria

Alberdania-Erein-Igela, 2013

Literatura Unibertsala 156

1896-04-29 / 1981-10-03

Walter Mehring

hil zen duela 42 urte

[Idazleari buruzko informazioa]

Hegaztin arraroa

itzul.: Eduardo Gil Bera

Ezabatuak, 1995

Pamiela

Lanaren zientzia

itzul.: Eduardo Gil Bera

Ezabatuak, 1995

Pamiela

Taularatuaren dekorazioa

itzul.: Eduardo Gil Bera

Ezabatuak, 1995

Pamiela

1912-07-14 / 1967-10-03

Woody Guthrie

hil zen duela 56 urte

[Idazleari buruzko informazioa]

Hiru kantu

itzul.: Andoni Tolosa

Susa-27, 1991

1901-10-03 / 1949-10-27

Frantisek Halas

jaio zen duela 122 urte

[Idazleari buruzko informazioa]

Lehergailua zartatuko denean

itzul.: Hedoi Etxarte

Ihes ederra, 2009

Alberdania

1875-10-03 / 1964-08-15

Dr. Atl

jaio zen duela 148 urte

[Idazleari buruzko informazioa]

Beila

itzul.: Iņigo Aranbarri

armiarma.eus, 2017

Hitzorduak

Urriak 05: bell hooks Transgresioa irakasgai. Hezkuntza askatasunaren praktika gisa

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

itzul.: Iker Alvarez
Ibai Atutxa Orde?ana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

itzul.: Patxi Zubizarreta
Jon Jimenez

Alferrikakoaren balioa
Nuccio Ordine

itzul.: Fernando Rey
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

itzul.: Iker Alvarez
Jon Jimenez

Soniexka
Ludmila Ulitskaia

itzul.: Josu Zabaleta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Puta
Nelly Arcan

itzul.: Miel A. Elustondo
Nagore Fernandez

Puta
Nelly Arcan

itzul.: Miel A. Elustondo
Amaia Alvarez Uria

Deitora zaitzala Tigrisek
Emilienne Malfatto

itzul.: Irati Bereau Baleztena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov

itzul.: Josu Zabaleta
Nagore Fernandez

Spoon River Antologia
Edgar Lee Masters

itzul.: Alain Lopez de Lacallle
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Azken sarrerak

2023 Iraila

W.H. Auden
Poemak

Bernard Manciet
Mendeurrena

Jon Beistegik euskarari ekarritakoak

Lydia Davis
Terapia

Miroslav Holub
Poemak

Chopin eta Mansfield
Narrazioak

Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria

Joseph Roth
Leviatana

W.W. Jacobs
Tximino atzaparra

2023 Abuztua

Slawomir Mrozek
Narrazioak

Emmy Hennings
Zortzi poema

Raymond Carver
Idazlanak

2023 Uztaila

David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)

Emily Bront?
Poemak

Miroslav Holub
Poemak

Milan Kundera
Literatur lanak

Maria Merce Mar?al
Poesia kaiera

2023 Ekaina

Edith Sodergranen mendeurrena

Nazim Hikmet
Poemakl

Latindar literatura euskaraz

2023 Maiatza

Wa Thiong'o eta Bulawayo
Afrikako hitzak

2023 Apirila

Mario Benedetti
Poesia kaiera

Bertolt Brecht
Poesia kaiera

Mouton eta Rodoreda
Fantasiatik errealitatera

Oholtzako abangoardia

2023 Martxoa

Chantal Maillard
Idaztea

Jose GorostizaAmaibako heriotza

Roberto Juarroz
Poesia bertikala

2023 Otsaila

Bertolt Brecht
Zazpi antzezlan

Hiru poeta
Poemak

Le Fanu
Maizter misteriotsua

2023 Urtarrila

Colette
Mari-alderrai

Eugenio de Andrade
Poemak

[Sarrera guztiak ikusi]