euskarari ekarriak

1.534 idazle / 3.974 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1844-03-30 / 1896-01-08

Paul Verlaine


Verlaine, Paul. Poeta frantsesa (Metz, 1844 - Paris, 1896). Oso gazte hasi zen poemak idazten, Parisko literatura giroan sartuta. Lehen poema liburuak, Poèmes saturniens (1866, Saturnoren poemak), parnasianismoaren eraginpean eginak dira. Hurrengoek, Les Fêtes Galantes (1869, Jai galaiak), Watteau margolariaren estiloko giroan, pertsonaia xume sentsualak agertzen dituzte. Garai hartan Mathilde Mauté ezagutu zuen, eta hiru urte geroago harekin ezkondu zen; urte haietako zoriona kantatzen dute La Bonne Chanson (1870) saileko poemek, bizimodu lasai eta sotil baten gogoa adieraziz. Rimbaud poeta ezauguturik, ordea, bertan behera utzi zituen asmo haiek: emaztea eta seme jaio berria utzi, eta Frantzian, Belgikan, eta Londresen ibili ondoren, liskar eta errieta ugariekin, Verlainek bi tiro jo zizkion Rimbaudi, eta kartzelan sartu zuten bi urtez. Garai hartan idatzi zituen bere poema onenetarikoak, Romances sans paroles (1874) liburuan bilduak; liburu horretako lehen poemetan, bereziki, frantses literaturan nekez oso gutxitan den musikaltasuna lortu eta esperimentu prosodiko ausartak egin zituen Verlainek. 1874an katoliko egin zen; garai hartan poema mistikoak idatzi zituen, Sagesse (1874-80) eta Amour (1888-92). Gero, ordea, alkoholismoa zela eta miserian bizi izan zen; aldi berean halako ospea lortu zuen poeta sinbolista eta "dekadente"-en artean. Giro hartan arrakasta handia izan zuten Poètes maudits (1884, Poeta madarikatuak; T. Corbière, Mallarmé eta Rimbaudi eskainia), eta Jadis et Naguère (1884, Antzina eta oraintsu; bertan dago L'art poétique) lanekin. Pieza erotiko batzuen ondoren, Parallèlement (1889), Liturgies intimes (1892), Elizako jaiei buruzkoa, eta Epigrammes (1894), gai desberdinetakoa, agertu ziren. Verlaine da frantses poeten artean lirismo handiena lortu duenetako bat. Hitz-musika modernoaren aitzindarietako bat izan zen, eta poeta erromantikoen eta sinbolisten arteko zubia. Poesia hoberenetan bere aurrekoen erretorika handinahia hautsi zuen, eta frogatu zuen frantses hizkuntza, baita egunoroko esapideetan ere, giza sentipenen alderdi berriak komunikatzeko gauza dela, irakurlea beretzen duten iradokizun eta lausotasunaren bidez; hitzen soinuen bitartez musika egin zuen, ohiko edukien bidez baino indar handiagoz; izan ere, Verlaineren lan hoberenetan ez baita ageriko eduki intelektual edo filosofikorik.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Paul Verlaineren bi poema uzkizale

itzul.: Hedoi Etxarte

Zuzeu, 2012

Larrazkeneko kanta

itzul.: Luigi Anselmi

Bertzerenak, 2006

Pamiela

Negarra ari du ene bihotzean

itzul.: Koldo Izagirre

Poesia Kaierak - Susa, 2001

Andrelagunak "Balkoian"

itzul.: Joakin Balentzia

Korrok-6, 1985

Udazken kantua

itzul.: Gabriel Aresti

Euzko-Gogoa, 1954

Goizparkiak

itzul.: Lauaxeta

Euzkadi, 1931-martxoa

Amets kutuna

itzul.: Lauaxeta

Euzkadi - 5357, 1930

Green

itzul.: Lauaxeta

Euzkadi, 1930-otsaila

Euria dagi

itzul.: Lauaxeta

Euzkadi, 1930-martxoa

Leuntasuna

itzul.: Lauaxeta

Euzkadi, 1929-martxoa

Hitzorduak

Uztailak 28: Ernest Hemingway idazlearen Fiesta. Eguzkia jaikitzen da irakurraldia Auritzetik Orbaizetara

Uztailak 28: Edorta Jimenez Hemingway eta Gernika Orbaizetan

Uztailak 28: I?aki Sagarna Ernest Hemingway eta Euskal Herria Aezkoako Kultur Olan

Uztailak 28: Ernest Hemingwayren poema errezitaldia Ariben

Azken kritikak

Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English

itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Gerezi-denbora
Montserrat Roig

itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez

Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway

itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga

Nekropolia
Boris Pahor

itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza

Horma
Marlen Haushofer

itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Xomorroak
Julia Guillamon

itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez

Metamorfosia
Franz Kafka

itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga

Hormako atea eta beste ipuin batzuk
H.G. Wells

itzul.: Joxe Mari Berasategi
Hasier Rekondo

Begiak eman nizkinan eta ilunpeei behatu hien
Irene Sola

itzul.: Joxan Elosegi
Jon Jimenez

Azken sarrerak

2024 Uztaila

Frank O'Hara
4 poema

Ernest Hemingway
Poemak

Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu

2024 Ekaina

Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema

Sergei Jesenin
Poemak

Alice Munro
Asunak

Kafka hil zen duela 100 urte

2024 Maiatza

Ama Ata Aidoo
Bi ahizpa

Silvia Federici etxean da

Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak

Paul Auster
Zortzi poema

2024 Martxoa

Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari

Giorgos Seferis
Poesia kaiera

Anne Hebert
Poesia antologia

Vitale eta Anzaldua
Bi poema

2024 Otsaila

Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak

Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48

Natalia Ginzburg
Juduak

2024 Urtarrila

Atahualpa Yupanki
Lau abesti

Daye Tyree
Bost poema

Uxio Novoneyra
Bazterrak

Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa

Claire Keegan
Ekaitzak

Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak

2023 Abendua

Fadwa Touqan
Bi poema

Munduko Poesia Kaierak

2023 Azaroa

Gloria Fuertesen poesia

Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak

Philip Larkin
Sei poema

Javier Arzuaga
Gauerdi minean

Pasolini
Poemak

2023 Urria

Louise Gluck
Poemak

Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik

Antonia Vicens
Zortzi poema

[Sarrera guztiak ikusi]