XXIV BALADA EDO MATXINADAREN BANDERAZ
Cecilia Meireles

Romance XXIV ou da Banderia de Inconfidência
euskaratzailea: Koldo Izagirre
armiarma.eus, 2016

 

Ate lodien artetik

argi piztuak nabari

—eta ikerketa xeheak

aurreko etxeetan:

beiretan atxiki begiak

gizon-emakumeak erne

logalduak mazpildu aurpegiak

inoren ibilien zelatan.

Leihoetako zirrituetatik

esteren zuloetatik

gezi zorrotzak bekaitza

eta gaizkiesana jaurtika.

Hitz hipotetikoak dilindan

ezustekoen airean

armiarma iletsuak iduri

oihal sarrien likinean,

arinik eta pozoiturik,

maltzur, isilpeko.

 

Ate itxien ostean

kandela irazekien argitan

tunikak eta kasakak distiraka

bata beltzen artean.

Eta gogoeta, galoi, zeta,

errenta arteko esku meheak

eta esku lodi indartsuak

azkazal zakar, zain gogor

eta ebanjelio, gurutze,

bedeinkapen, pulpitu

eta aldaretako eskuak.

Batzuk erresumakoak

besteak mazomboak

mila modutan pentsatzen

Virgilio eta Horazio ahotan

irizten, argudiatzen

meak eta zergak hizpide

uztak eta baserriak

ministroak eta erreginak

eta Ingalaterraren koloniak.

 

Ate itxien ostean

kandela irazekien argitan

batzuek uste, besteek uko,

batzuek entzun, besteek aholku.

Aldarria jaurtiz gero

matxinada, ziur.

Karriketan lasterka?

Zenbait buru moztu?

Mitinen bat ematen

eskailera buruan?

Zein bandera zabaldu?

Zer irudi edo lelo?

Harginbeltzen, Elizaren

edo Paganoen kontuak?

Hirutasun Santua?

Jenio bat eskuburdinak hausten?

 

Ate itxien ostean

kandela irazekien argitan,

isilpe eta espioitza artean,

badator Matxinada.

Eta bikarioak poetari:

Idatz iezadazu Virgilioren

bertso hartako letra...

Eta luma-paperak eman.

Eta poetak bikarioari

zuhurtasun dramatikoz:

Nahiago hatzak mozturik

halakorik idatzi baino...

ASKATASUNA, GUK BEHAR DUGUNA

entzuten da mahai inguruan.

Eta bandera bizirik,

mugabako gauean goraka.

Eta haren asmatzaile tristeak

preso —ausartu zirelako

Askatasunez hitz egiten

(inork ez dakiela zer den).

 

Ate lodien artetik

argi piztuak nabari

—eta ikerketa xeheak

aurreko etxeetan:

Zer ari ote horren berandu?

Zer idazten, esaten, pentsatzen?

Debekatutako liburuak ematen?

Albisteak irakurtzen Kazetetan?

Gutunak hartu ote

atzerriko potentzietatik?

(Nimeseko zaharkinak

Vila Rican zintzilik!

La Fayetteren zaldia

muga zabaletan gaindi!

O Independentziako

garaitzak, festak, loreak!

Askatasuna —gizametsak

elikatu hitz hori:

inork esplikatuko duenik,

inork ulertuko ez duenik!)

Eta auzokoak ez daude lo:

xuxurlatu, asmatu, sortu.

Ez dago bandera idatzirik,

baina sententzia idatzirik dago.

 

XXIV BALADA EDO MATXINADAREN BANDERAZ
Cecilia Meireles

Romance XXIV ou da Banderia de Inconfidência
euskaratzailea: Koldo Izagirre
armiarma.eus, 2016