BIZITASUN ETSIA III
Jada gure artean ez daudenak! Historiaren hats berri batek beste bizitza batzuetara eramanak, beren gaztetasun errugabean!
Gogoan dut... amodio batengatik izan zen, erabat hartzen baitzituen nire begi gaztainkarak eta galtza zintzoak, etxea eta landa-aldea, goizeko eta arratseko eguzkia... Friuliko larunbat ederretan... igandeetan... A! ezin dut hitz hori ahoskatu ere egin, grina birjinena,
nire heriotzarena (ubide lehor udaberri-lorez mukuru batean ikusia, urreak astindutako aihen-ilaren artean,
landetxe ilunen ondoan, urdin bikainaren kontra).
Gogoan dut amodio munstrozko horretan garrasi ere egiten nuela oinazez, «seme-alaben seme-alabengan» eguzkiak distira egingo zuen igandeengatik!
Negar egiten nuen, Casarsako etzalekuan, pixa- eta gobada-usaina zerion logelan, ezin gehiagoan distiratzen zuten igande haietan...
Malko ez sinestekoak! Ez bakarrik galtzen nuenagatik, distiraren gelditasun suharreko une hartan, baita galdu
behar nuenagatik ere! Noiz-eta gazte berriak —gogoan erabili ere ezin nituenak, garai hartan galtza zuriak eta jaka ingelesak
soinean eta lili bat botoi-zuloan, edo seme-alaben adeitasunez erabilitako ezkontza-arropa beltzez janzten zirenen hain berdinak—
bizi izango zirenean etorkizuneko bizitzen Casarsan —aldaezin, bere haitzekin eta hil-hurren den ur urrekaraz estaliko zuen eguzkiarekin...—.
Oinaze hiltzailearen bulkada epileptiko batek jota protesta egiten nuen, biziarteko espetxe-zigorrera kondenatuak nola, logelan giltzapetuz, beste inork jakin gabe, garrasi egiten, lisaburdinaren erredurek belztutako mantekin ahoa estalita, nire gaztaroko loreen gerizpe nituen familia-manta kuttunekin. Eta bazkalondo edo arrats batean, garrasika joan nintzen lasterka, igandeko kaleetan barrena, partidaren ondoren, hilerri zaharrera, han, trenbidearen atzean, eta behin eta berriz egin nuen, odola atera arte, bizitzan den ekintzarik gozoena, bakarrik, zurezko gurutzeetan izenik ez zuten soldadu italiar edo alemaniarren bizpahiru hilobiren lur-piloaren gainean —han baitzeutzan, aurreko gerratik lurperatuta—.
Eta, gero, gauez, malko lehorren artean, kolore berde-grisaxkako oihalez jantzitako ezezagun gaixo haien gorputz odoltsuak
mordoka etorri ziren biluzik eta hustuta lo nentzan oheraino, odolez zikintzera egunsentira arte.
Hogei urte nituen, ezta ere, hemezortzi, hemeretzi... eta mende bete igaroa zen bizirik nengoenetik, mundualdi oso bat,
oinazeak hartuta, ezin izango niolakoan nire amodioa inori eman, ez bazen nire eskuari, ubideetako belarrari
edo agian abandonatutako hilobi bateko lurrari... Hogei urte eta, bere giza historiarekin eta poesia-zikloarekin, bizialdi bat burutua zen.
BIZITASUN ETSIA |