1921-01-08 / 1989-11-20
Leonardo Sciascia

Sciascia, Leonardo. Idazle italiarra (Racalmuto, Sizilia, 1921 - Palermo, 1989). Lanbidez eskola maisua izan zen 1957 arte; ordutik literaturari osoki emana bizi izan zen. Lehen poesia lanetatik, Favole della dittadura (1950, Diktaduraren alegiak); La Sicilia, il suo core (1952, Sizilia, haren bihotza) Sciasciak Italiako gizarteaz zuen ikuspegi mingotsa agertu zuen, aginpidearen izaera gero eta ilunagoa, mafiarekiko lotura, nabarmentzen zuela. 1956an hasi zen kontakizunak lantzen: Le parrocchie di Regalpetra (Regalpetrako parrokiak). Gero, Gli zii di Sicilia (1958, Siziliako osabak); Il giorno della civetta (1961, Hontzaren eguna); A ciascuno il suo (1966, Nori berea) etorri ziren, azkeneko biak askorentzat autorearen obrarik kunplituenak. Sizilia da Sciasciaren kontakizunen, eleberrien eta saioen gertalekua eta gai bakarra, gizarte hark garaturiko kontzeptuen inguruan diharduela: ohorea, mendekua, beldurra, leialtasuna, susmoa... eta horien guztien gainean, omertà edo isiltasunaren legea. Zenbaitetan haren eleberriek polizia eleberrien forma hartzen dute: Il contesto (1971, Testuingurua); Todo modo (1974); Dalle parte degli infedeli (1979, Paganoen lurraldeetan); Nero su nero (1979, Beltza beltzaren gainean). Batzuetan bere eleberrietan egungo egoeraren erro historiko sakonak ikertzen ditu: Morte dell'Inquisitore (1964, Inksidorearen heriotza); Il consiglio d'Egitto (1964, Egiptoko kontseilua); Recitazione della controversia liparitana (1969). Saiakera lan anitz egin zituen, horien artean Pirandello e la Sicilia (1961, Pirandello eta Sicilia); Sicilia come metafora (1979, Sicilia metafora gisa). Beste zenbait obra: Il mare colore del vino (1971, Itsaso ardo kolorea) kontakizun liburua; Candido ovvero un sogno fatto in Sicilia (1977, Kandido edo Sizilian egindako ametsa), egungo ideologien parodia; L'affaire Moro (1978, Moro kasua), politikoaren hilketaren inguruko gogaketa. La strega e il capitano (1986, Sorgina eta kapitaina) eta Il cavagliere e la morte (1989, Zalduna eta heriotza) bere azken obra garrantzitsuenetakoak izan ziren.
Todo modo
itzul.: Gaizka Ugalde
Erein - Igela, 2022
Literatura Unibertsala 184
KRITIKAK
Hontzaren eguna – Jon Alonso, Euskaldunon Egunkaria (1999-07-10)
Hontzaren eguna – Karlos Zabala, Euskaldunon Egunkaria (1992-04-24)
Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap
itzul.: Idoia Santamaria
Asier Urkiza
Esker onak
Delphine De Vigan
itzul.: Aiora Jaka Irizar
Irati Majuelo
Emakume oinutsa
Scholastique Mukasonga
itzul.: Miren Agur Meabe
Maialen Sobrino Lopez
Herioa Venezian
Thomas Mann
itzul.: Xabier Mendiguren
Aritz Galarraga
Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap
itzul.: Idoia Santamaria
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Lur mortuak
Nuria Bendicho
itzul.: Joxan Elosegi
Irati Majuelo
Poesia guztia
Safo
itzul.: Maite Lopez Las Heras
Aritz Galarraga
Gatazka eta abusua ez dira gauza bera
Laura Macaya
itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez
Askatasun haizea
Javier Buces
itzul.: Markel Lizasoain
Irati Majuelo
Meditazioak
John Donne
itzul.: Patxi Ezkiaga
Mikel Asurmendi
2025 Abendua
Susa literatura argitaletxea Durangoko liburu azokan
2025 Azaroa
Villiers de L'Isle-Adam
Esperantzaren tortura
2025 Urria
Angela Figuera
Aingeruen zuzenbidea
Youenn Gwernig
New Yorkeko hamar poema
2025 Iraila
Manuel Curros Enriquez
Jostirudi Jainkotarra
David Foster Wallace
Wallace euskaraz
Angel Gonzalez/Andrea Camilleri
Mendeurrenak
2025 Abuztua
Liam O'Flaherty
Jende behartsua
Hainbat egile
Japoniako ahotsak
2025 Uztaila
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz