1871-07-10 / 1922-11-18
Marcel Proust
Proust, Marcel. Frantses idazlea (Anteuil, 1871 - Paris, 1922). Zuzenbide eta Literatura ikasketak egin zituen Parisen. Ondoren, gizarte bizitzari emana bizi izan zen, aristokrazia giroan. 1896an, kontakizun liburu bat argitaratu zuen Les plaisirs et les jours (Plazerrak eta egunak). Baina, 1906. urtea arte ez zen hasi idazle gisa sona eta ospea ekarri zion eleberri saila idazten. Horretarako, aurreko gizarte bizitzari uko egin eta Parisko aldirietan zuen etxera bildu zen. Eleberri sailaren izena, À la recherche du temps perdu (Denbora galduaren bila) zen, eta lehen liburukiarena, berriz, Du côté de chez Swann (1913, Swann-i dagokionez). Hasieran harrera hotza izan bazuen ere, pixkanaka oniritzia jasotzen hasi zen eta horrek bideratu zuen sailaren bigarren alearen argitaratzea: À l'ombre des jeunes filles en fleur (1919, Loretan diren neskatxen gerizpean). Proust bera bizi zela, beste bi eleberri argitaratu ziren: Le côté de Guermantes (1920-1921, Guermantes-i doakiona), eta Sodome et Gomorrhe (1921-1922); Denbora galduaren bila osatzen duten gainerako hiru eleberriak Proust hil ondoren argitaratu ziren: La prisonnière (1923), La fugitive (1925) eta Le temps retrouvé (1927, Denbora aurkitua). n Konplexutasun handiko eleberri saila da Denbora galduaren bila, baina eragin handia izan du geroko literaturan. Obra osoaren egitura batasunaren gakoa kontalariaren ikuspuntuan dago; kontalari hori Proust beraren alter ego-a litzateke, oroimenaren bidez, haren bizitza kontatzen duena. Bertan, ageri dira haurtzaroko alaitasunak eta geroko gizarte bizitzarekiko urruntzea, sarri, bere garaiko gizartearekiko kritika gogorra bihurtzen dena. Maitasuna eta sexua dira gai nagusi Prousten lanetan, eta eszeptizismz begiratzen ditu. Azkeneko liburukian dago, ordea, sail osoa laburbiltzen duen tesia; alegia, norberaren iragana berreskuratzea dagoela, eta miseriaz haruntzago joaterik dagoela, literatura sorkuntzaren bidez; izan ere, hartara, izan zena kontatzeaz gainera, bai baitago izan zitekeena ere, era alegoriko batez, berriz eraikitzerik.
Aro berredirena
itzul.: Jean-Baptiste Orpustan
ZTK, 2018
Iheslea
itzul.: Jean-Baptiste Orpustan
ZTK, 2015
Guermantes-ko aldea
itzul.: Jean Baptiste Orpustan
ZTK, 2013
Zuanen etxe aldean
itzul.: Jean Baptiste Orpustan
ZTK, 2013
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
itzul.: Joxe Austin Arrieta
Alberdania-Elkar, 2010
Literatura Unibertsala
Combray
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
KRITIKAK
Denbora galduaren bila - Swann-enetik – Joxemari Iturralde, 111 aldizkaria (2017-10-20)
Denbora galduaren bila - Swann-enetik – Juan Ramon Makuso, El Diario Vasco (2011-08-05)
Denbora galduaren bila - Swann-enetik – Beņat Sarasola, Berria (2011-01-30)
Denbora galduaren bila - Swann-enetik – Karlos del Olmo, eizie.org (2011-01-26)
Uztailak 03: Dolores Redondo Lorik egiten ez dutenak nash
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
itzul.: Xabier Monasterio
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Paziente isila
Alex Michaelides
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
itzul.: Julen Kalzada
Aritz Galarraga
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
itzul.: Irene Arrarats
Mikel Asurmendi
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Jon Jimenez
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria