BENEDIKATUA IZAN BEDI
Odysseas Elytis

To aixon esti
euskaratzailea: Itxaro Borda
Maiatz, 14, 1987
armiarma.eus, 2021

 

Baina ez naiz joanen haize arinik entzutera ez eta

musikarik erdiesteko libre den bidean murgildurik baizik,

(etengabe, sable patar gorria igotzen nuen

Historiaren urratsak aztalpean ezabatuz)

nire mihiseetan luzaz borrokatuz baizik

Bilatzen nuena zen berdinki inozentea, aihena bezain ikaratsua,

eta sakona eta zimurrik gabeko zeruaren

bestaldearen gisa zenbait arima klixka buztinezko ganga batean

 

Orduan erran zuen eta itsasoa kantu ugariena izan zen

eta ikusi nuen eta urdindu nintzen

eta barnean, nire itxurako, nire eiteko mundu ttikiak erein zituen.

 

Zaldi harrituak ile gogorrekin kalmea lotan dagoen anforak

delfin makurren bizkarrak eta Ios, eta Sikinos, eta Seriphos, eta Milos

“hitz bakoitzetik jalgi ainara batek udaren minean,

ekar diezazula udaberria” zioen eta olibeira asko

argia beren besoez bahetuko dutena,

ezin hunkia, zure loan elur egin dezan

eta ttirrita asko ez dezagun entzun

esku ukaiko pultsua entzuten ez den eran

baina ordea, arras ur gutti,

jainkotiar dagizun, eta ikus dezazun

erran nahi duen sentsua

eta arbola bere itxuralat zatikatua

berdinki eskasez

zure lagun bihur dadin

bere izenaren prezio samurra ezagut dezazun

buztin hautsaren meharra zure oinpean

erroak non bana ukan ez dezazun

ondorioz gero sakonago lurpera zaitezen

eta hor goian, zerua soa galtzeraino

zeronek infinituaren muga irakur dezazun.

 

Orobat

Unibertsoa, Ttikia, Sondaezina.

 

Hizkuntza bezala greziar mintzaira eman didate

etxe bezala, Homeroren leiharretan aterpe pobre bat

Nire kezka bakarra Homeroren leiharretan eraiki

hizkuntza hori

Han daude, haizepean ikaratzen diren

hagak eta sardeak

azurean zehar beren orlegitasuna altxatuz

horrenbeste non nire erraietan pizten

ikusi ditudan

esponjak eta medusak

itsasnesken lehen himnoekin batera

urre arrosazko txirlak beren lehen sukar beltzekin.

Nire kezka bakarra, bere lehen sukar

beltzekilako

hizkuntza nori.

Han dira, jainko beltzaranak

koinatzeak, grenadatzeak, koinak eta jende batuak

pegar erraldoietara olio uhargia ixurtzen dutenak

eta hats jainkotiarrak, arroiletarik igotzen direnak,

lentixka eta mimena usainduz gozoki,

jengibrea eta otea

txori ttikien pipiamenduekin,

aurren-aurreneko gloriekilako

hizkuntza hori.

Han dira erramuak eta palmondoak

laudorio eta intsentsukadak

gure borrokak eta gure fusil zahar luzeegiak

benedikatuak.

Lurrean, aihen mantalin baten eran estalirik,

axuri errekiak, arroltze gogor kolpeak

“Kristo berpiztu da”

Helenoen lehen salboekin.

Himnoaren lehen perpausekin amodiozko mistizismoak

Nere kezka bakarra, hizkuntza hori,

himnoaren

lehen perpausekin.

 

Nere erroak mendien minean

eta mendi horiek, herriek beren sorbaldetan jasaten dituzte,

eta memoria beren kaskoetan erretzen da

sasi sutar baten gisara.

Nere herriaren memoria deitzen zaituzte

Pinde eta deitzen zaituzte Athos.

Garaia, nahasmen handi batek hartu du

eta zangotik egunak urkatzen hasi da

hersturetan direnen hezurrak zarata motzaz ixuriz.

Zeinek, noiz, nola igo ote dituzte leizeak?

Zeinek, noren, zenbat armadak?

Zerua aurpegiz aldatzen da, eta hona etsaiak urrunean

desagertzen zaizkidala.

Nere populuaren memoria deitzen zaituzte Pinde

eta deitzen zaituzte Athos.

Gizakia aztaletik ezagutzen duen bakarra zara

Harria bidez mintza zaitzakeen bakarra zara.

Zuk dituzu sainduen bisaiak zorrozten

eta zuk dituzu geroko berpizkundearen koloreak

mendeen uhinetara garraiatzen.

Nire izpiritua doi-doia hunkitzen duzun bezain laster

udaberriko haurrak sufritzen du!

Nire eskua gaztigatzen duzun bezain laster

argitzen du gau zurian!

Sua trebeskatzen duzu beti distira lortzeko

Beti-beti distira zeiharkatzen duzu

ospearen mendi elurdunen punta lortzearren.

Baina zer dira mendiak? Zer dago mendien bihotzean?

Nere erroak mendien bihotzean

eta mendi horiek, herriek beren sorbaldetan jasaten dituzte

eta memoria beren kaskoetan erretzen da

sasi sutar baten gisara.

 

Laudatua bedi lurra, sufrearen antzeko

ortzantz usaina altxatzen den lekuetan

hilak loratzen diren mendien

matriza: biharamunen lorea

 

instintuaren legea, sekula dudatzen ez duena

bizitzaren solista trebea den pultsua

odol ttantta lehorra, eguzkiaren parekoa

neguen gainean balantzan dagoen huntzostoa

 

Laudatua bedi eskarabe atejole ongi ikasia

eguzki hormatuaren haragian hortz lotsagabea

sexuaren aldaketa sumatzen duen apirila

justu loratzen den iturriaren muskila

 

tematsuki bazterrera makurtua den karriota

geroari begira haizatzen duen ulu urrea

ur azalean palpitatzen duen sorta ezin aurkitu hori

zeinen graziaz gardeniak bizirik dirauen

nostalgiaren pentsionero diren lore goxoak

xendran barna, eurien ondorengo diren lore ahulak

lau pattaka ikaratzen duten ttikiak

handiak eguzkiei nahasiak edo ametsez kulunkatuak

pudikoak beren amodiozko erraztasun gorriekin

axolagabeak pentzeen erdian galopan dabiltzanak

zeru garbiaren ekaiez moldatuak

pentsalariak eta kimeraz brodatuak.

 

BENEDIKATUA IZAN BEDI
Odysseas Elytis

To aixon esti
euskaratzailea: Itxaro Borda
Maiatz, 14, 1987
armiarma.eus, 2021