euskarari ekarriak

1.594 idazle / 4.077 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1494 / 1553-04-09

François Rabelais


Rabelais, François. Idazle frantsesa (La Devinière, Chinon-etik hurbil, 1483 - Paris, 1533). Frantziskotarren ordenan sartu zen lehenik eta beneditarren ordenara aldatu zen 1525ean. Medikuntzako ikasketak egin zituen Montpellier-en, eta ospe handia lortu zuen han mediku gisa. Ekonomia arazoengatik Lyon-era joan zen eta han argitaratu zituen 1532an Hipokrateren Aforismoak, eta Pantagruel bere lehen eleberria. Erroman izan ondoren Lyon-era itzuli zen eta Gargantua eleberria kaleratu zuen (1534). Italian izan zen bigarrenez eta Frantziara itzulita medikuntzako ikasketak amaitu zituen Montpellier-en. 1546. urtean Margarita Nafarroakoari opatu zion Pantagruel bildumako hirugarren liburua. Sorbonne-k heretikotzat jo zuen liburua eta Metz-eko hirira erbesteratu zen lehenik eta Lyon-era itzuli zen ondoren Pantagruel bildumako laugarren liburuko lehen kapituluak argitaratzera. Parisen eman zituen azken urteak eta 1562. urtean argitaratu ziren bosgarren liburuko lehen hamabost kapituluak. 1654. urtea arte ez zen bilduma osatua kaleratu. Idazle humanista izan zen, parodiaren bidez bere garaiko arazorik larrienak plazaratzen zituena. Fede handia erakutsi zuen gizakiaren izaerarekiko eta zientziarekiko, eta kritika zorrotzak egin zizkion Elizari eta honek bultzatzen zuen hezkuntza sistema atzerakoiari. Errukirik gabe satirizatzen zituen dogma guztiak eta kristautasun humanista defenditu zuen muturreraino eramandako kristautasun edo protestantismoaren aurrean. Literatura satirikoaren maila gorena lortu zuen Pantagruel eta Gargantua obra ospetsuekin. Euskarazko hitzak sartu zituen bere Gargantua liburuko 5. kapituluan, eta ahapaldi osoak Pantagruel obran (2. liburua, 9. kapitulua).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Gargantua eta Pantagruel

itzul.: Lur erredakzioa

Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999

Hitzorduak

Irailak 20: Euskal Herriko irakurle taldeen topaketa Iratin

Azken kritikak

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

itzul.: Joxe Austin Arrieta
Aritz Galarraga

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

itzul.: Fernando Rey
Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

itzul.: Maite Lopez Las Heras
Mikel Asurmendi

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

itzul.: Xabier Monasterio
Jon Jimenez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

itzul.: Maialen Berasategi
Ibon Ega?a

Amok
Stefan Zweig

itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Azken sarrerak

2025 Iraila

Benjamin Peret
Lau poema

Claude McKay
Lau poema

David Foster Wallace
Wallace euskaraz

Angel Gonzalez/Andrea Camilleri
Mendeurrenak

Nicanor Parra
Poemak

2025 Abuztua

David Diop
Lau poema

Liam O'Flaherty
Jende behartsua

Donald Justice
Bi poema

Thomas Mann
Narratiba euskaraz

Hainbat egile
Japoniako ahotsak

2025 Uztaila

Xuan Bello
Hiru poema

Vladimir Vysotski
Bi kantu

Tanizkai/Gombrowicz
Bi mundu

2025 Ekaina

Ford Madox Ford
Historiarik goibelena

Manuel de Pedrolo
Irakurgai

Teresa Colom
Bost poema

Patxi Apalategi
Itzulpen lanak

Oscar Milosz
Poesia kaiera

Frank O'Hara
Poesia kaiera

2025 Maiatza

Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez

Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik

2025 Apirila

Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik

Roberto Arlt
Arlt gogoan

Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz

Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak

2025 Martxoa

Flannery O'Connor
Mendeurrena

Friedrich H?lderlinen urteurrena

Ana Blandiana
Hamabi poema

Ernesto Cardenal
Apokalipsia

<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema

Martxoaren 1ean
Bina poema

2025 Otsaila

Takiji Kobayashi
Martxoak 15

Huy Can
Zortzi poema

Galegoz heldutako poemak

Saltzaile baten heriotza

Pedro Lemebel
Manifestua

2025 Urtarrila

Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan

Miguel Torga< br>Piztiak

Paco Urondo
Poemak

Louise Michel
Idazlanak

Alex Susanna
Sei poema

[Sarrera guztiak ikusi]