1494 / 1553-04-09
François Rabelais
Rabelais, François. Idazle frantsesa (La Devinière, Chinon-etik hurbil, 1483 - Paris, 1533). Frantziskotarren ordenan sartu zen lehenik eta beneditarren ordenara aldatu zen 1525ean. Medikuntzako ikasketak egin zituen Montpellier-en, eta ospe handia lortu zuen han mediku gisa. Ekonomia arazoengatik Lyon-era joan zen eta han argitaratu zituen 1532an Hipokrateren Aforismoak, eta Pantagruel bere lehen eleberria. Erroman izan ondoren Lyon-era itzuli zen eta Gargantua eleberria kaleratu zuen (1534). Italian izan zen bigarrenez eta Frantziara itzulita medikuntzako ikasketak amaitu zituen Montpellier-en. 1546. urtean Margarita Nafarroakoari opatu zion Pantagruel bildumako hirugarren liburua. Sorbonne-k heretikotzat jo zuen liburua eta Metz-eko hirira erbesteratu zen lehenik eta Lyon-era itzuli zen ondoren Pantagruel bildumako laugarren liburuko lehen kapituluak argitaratzera. Parisen eman zituen azken urteak eta 1562. urtean argitaratu ziren bosgarren liburuko lehen hamabost kapituluak. 1654. urtea arte ez zen bilduma osatua kaleratu. Idazle humanista izan zen, parodiaren bidez bere garaiko arazorik larrienak plazaratzen zituena. Fede handia erakutsi zuen gizakiaren izaerarekiko eta zientziarekiko, eta kritika zorrotzak egin zizkion Elizari eta honek bultzatzen zuen hezkuntza sistema atzerakoiari. Errukirik gabe satirizatzen zituen dogma guztiak eta kristautasun humanista defenditu zuen muturreraino eramandako kristautasun edo protestantismoaren aurrean. Literatura satirikoaren maila gorena lortu zuen Pantagruel eta Gargantua obra ospetsuekin. Euskarazko hitzak sartu zituen bere Gargantua liburuko 5. kapituluan, eta ahapaldi osoak Pantagruel obran (2. liburua, 9. kapitulua).
Gargantua eta Pantagruel
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Uztailak 20: Mohammed El Kurd idazlearen poemak Palestinaren aldeko errezitalean Azpeitian
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
itzul.: Xabier Monasterio
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Paziente isila
Alex Michaelides
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
itzul.: Julen Kalzada
Aritz Galarraga
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
itzul.: Irene Arrarats
Mikel Asurmendi
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Jon Jimenez
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria