1494 / 1553-04-09
François Rabelais
Rabelais, François. Idazle frantsesa (La Devinière, Chinon-etik hurbil, 1483 - Paris, 1533). Frantziskotarren ordenan sartu zen lehenik eta beneditarren ordenara aldatu zen 1525ean. Medikuntzako ikasketak egin zituen Montpellier-en, eta ospe handia lortu zuen han mediku gisa. Ekonomia arazoengatik Lyon-era joan zen eta han argitaratu zituen 1532an Hipokrateren Aforismoak, eta Pantagruel bere lehen eleberria. Erroman izan ondoren Lyon-era itzuli zen eta Gargantua eleberria kaleratu zuen (1534). Italian izan zen bigarrenez eta Frantziara itzulita medikuntzako ikasketak amaitu zituen Montpellier-en. 1546. urtean Margarita Nafarroakoari opatu zion Pantagruel bildumako hirugarren liburua. Sorbonne-k heretikotzat jo zuen liburua eta Metz-eko hirira erbesteratu zen lehenik eta Lyon-era itzuli zen ondoren Pantagruel bildumako laugarren liburuko lehen kapituluak argitaratzera. Parisen eman zituen azken urteak eta 1562. urtean argitaratu ziren bosgarren liburuko lehen hamabost kapituluak. 1654. urtea arte ez zen bilduma osatua kaleratu. Idazle humanista izan zen, parodiaren bidez bere garaiko arazorik larrienak plazaratzen zituena. Fede handia erakutsi zuen gizakiaren izaerarekiko eta zientziarekiko, eta kritika zorrotzak egin zizkion Elizari eta honek bultzatzen zuen hezkuntza sistema atzerakoiari. Errukirik gabe satirizatzen zituen dogma guztiak eta kristautasun humanista defenditu zuen muturreraino eramandako kristautasun edo protestantismoaren aurrean. Literatura satirikoaren maila gorena lortu zuen Pantagruel eta Gargantua obra ospetsuekin. Euskarazko hitzak sartu zituen bere Gargantua liburuko 5. kapituluan, eta ahapaldi osoak Pantagruel obran (2. liburua, 9. kapitulua).
Gargantua eta Pantagruel
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Irailak 20: Euskal Herriko irakurle taldeen topaketa Iratin
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
itzul.: Joxe Austin Arrieta
Aritz Galarraga
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
itzul.: Fernando Rey
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
itzul.: Maite Lopez Las Heras
Mikel Asurmendi
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Jon Jimenez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Ibon Ega?a
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
2025 Iraila
David Foster Wallace
Wallace euskaraz
Angel Gonzalez/Andrea Camilleri
Mendeurrenak
2025 Abuztua
Liam O'Flaherty
Jende behartsua
Hainbat egile
Japoniako ahotsak
2025 Uztaila
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila