1639-12-22 / 1699-04-21
Jean Racine
Racine, Jean-Baptiste. Poeta eta dramagile frantsesa (La Ferté-Milton, 1639 - Paris, 1699). Frantziako tragediagile klasiko nagusia izan zen. Umezurtz geratu zen hiru urte zituela, eta Port-Royalgo fraideen komentuan hezi zuten, greko hizkuntza arreta bereziz ikasirik. 1658an Parisera joan zen eta filosofia eta lege ikasketak egin zituen urte batez. Arian-arian utzi zituen albo batera jansenismoaren araberako molde estuak. Languedoc-eko Uzès hirira bidali zuten ondoren, apaiz ikasketak buka zitzan, baina 1663an Parisera joan eta lehen antzerki obra aurkeztu zuen Molièreren antzerki taldearen eskutik, La Thébaïde (1664). 1665ean Alexandre izeneko obra eman zuen, Molièreren eskutik orduan ere. Bigarren obra horrek arrakasta handia izan zuen eta Racineren eta Molière-ren arteko haserrea ekarri zuen, Racinek beste talde bati eman baitzion obra, lehen emanaldiaren ondoren. 1667an hasi ziren Racineren urte oparoenak: Andromaque (1667) Euripideren tragedian oinarrituriko obraz, orduko zaharturik zegoen Pierre Corneilleren pare jarri zen; hurrengo urtean eman zuen Les Plaideurs (1668, Auzilariak), idatzi zuen komedia bakarra, eta antzinako Erroman giroturiko bi tragedia aurkeztu zituen 1670ean, Britannicus eta Bérénice. Bertso argi indartsu batez eta antzerki baliabide egokiez baliaturik, unibertso tragiko indartsua eratu zuen Racinek bere obretan; haren tesiaren arabera, gizakiak ezin du bere grinen halabeharra saihestu eta biziaren etorriak baino izadiak berak zehazten du norberaren patua. Molde bereko obrak eskaini zituen ondoko urteetan, argumentuz konplexuagoak ziren arren: Bajazet (1672), Mithidrate (1673) eta Iphigénie (1675), Euripideren obran oinarrituta hau ere. 1677an aurkeztu zuen azken tragedia profanoa, Phèdre, agian poesia maila handiena zuena, baina harrera onik izan ez zuena; goitik behera aldatu zen Racine haren ondorioz; antzerkia zuen molde jansenistetara itzultzeko. Hogei urte eman zituen Racinek bizimodu burgesari atxikia, seme-alaben heziketaz arduratua eta kristau eginbideei hertsiki lotua. Beste bi antzerki obra idatzi zituen, hala ere, isilune luze haren ondoren, Maintenon-go andereak, Luis XIV.aren emazte morganatikoak eskaturik: Esther (1689) eta Athalie (1691), Bibliako pertsonaietan oinarrituak biak.
Urriak 15: Marlen Haushofer Horma Tafallan
Urriak 15: Boris Pahor Nekropolia Iru?ean
Urriak 24: Angela Davis Abolizioa
Urriak 25: Adania Shibli Detaile xume bat Iru?ean
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
itzul.: Garazi Ugalde
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
itzul.: Leire Azkargorta
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
itzul.: Jesus Maria Arrojeria
Aritz Galarraga
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Irati Majuelo
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Irati Majuelo
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Ibon Ega?a
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Jon Jimenez
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Jon Jimenez
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa