1861-06-19 / 1896-12-30
Jose Rizal
Rizal y Alonso, José. Filipinetako heroi nazionala (Calamba, 1861 - Manila, 1896). Aita filipinar jatorriko lurjabe handia zuen eta ama, Teodora Alonso, Filipinetako emakume jakintsuenetako bat zen. Manilako unibertsitatean egon ondoren, Madrilen egin zituen medikuntza eta arte ikasketak. Espainian zeuden filipinarren buru bihurtu zen berehala eta Madrilen itxuratu zituen Filipina uharteen independentziarako lehen asmoak: harentzat, benetako etsaia ez zen guztiz ahulduta zegoen Espainiako estatua, Filipinetako koloniak lotuta zeuzkaten frantziskotar, agustindar eta domingotar fraile ordena kristauak baizik. Rizalek Parisen eta Heidelbergen bukatu zituen medikuntza ikasketak. 1886an argitaratu zuen lehen eleberria, tagaloz idatzia, Noli me tangere, fraideen aurkako liburua. 1891n idatzi zuen El filibusterismo liburua, eta Filipinetako uharteen autonomiaren aldeko propagandaren ardura hartu zuen ondoren Bartzelonan. Rizalen programaren arabera, Filipinetako uharteak Espainiako estatuko herrialde bihurtuko ziren, ordezkaritza bat izango zuten Gorteetan, espainiar fraideen ordez filipinatar apaizek ihardungo zuten aurrerantzean, biltzeko eta mintzatzeko askatasuna errespetatuko zen eta filipinatarrek eta espainiarrek eskubide berberak edukiko zituzten legeen aurrean. 1892an Filipina uharteetara jo eta Liga Filipina bake higikundea osatu zuen Manilako hirian. Atxilotu eta Mindanaoko uhartera eraman zuten. Lau urtez eduki zuten espainiarrek han, eritegi batean lanean. 1896an hasi zen Katipunan isilpean ziharduen erakunde abertzalearen matxinada, eta erakunde horrekin harremanik ez zuen arren, militar espainiarrek atxilotu eta, traidoretzat hartu ondoren, hiltzera kondenatu eta Manilan fusilatu zuten. Ultimo adiós (Azken agurra) poema gogoangarria idatzi zuen hil bezperan.
Ene anaia femeninoa
Marina Tsvetaieva
itzul.: Joxe Mari Berasategi
Amets Iriarte
Ekaitza eta beste 34 ipuin
Kate Chopin
itzul.: Joxe Mari Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Basairisa
Louise Gluck
itzul.: Garazi Ugalde
Aitor Francos
Ene anaia femeninoa
Marina Tsvetaieva
itzul.: Joxe Mari Berasategi
Nagore Fernandez
Austerlitz
W.G. Sebald
itzul.: Idoia Santamaria
Hasier Rekondo
Austerlitz
W.G. Sebald
itzul.: Idoia Santamaria
Jon Martin-Etxebeste
Ur-marka
Joseph Brodsky
itzul.: Rikardo Arregi
Irati Majuelo
31 ipuin
Anton Txekhov
itzul.: Iker Santxo Insausti
Nagore Fernandez
Austerlitz
W.G. Sebald
itzul.: Idoia Santamaria
Irati Majuelo
31 ipuin
Anton Txekhov
itzul.: Iker Santxo Insausti
Pello Zupiria
2022 Abuztua
Stlanika, Varlam Xalamovek Kolymatik
2022 Uztaila
Tamara Kamenszain
Neskak garai geldiarazietan
Gassan Kanafani
Gizonak eguzkitan
2022 Ekaina
2022 Maiatza
Gabriel Ferrater poetaren mendeurrena
2022 Apirila
Thornton Wilder
San Luis Reyren zubia
Robert Musil / Roland Topor
Seriotik umorera
William Butler Yeats
Munduko Poesia Kaierak
Walt Whitman
Munduko Poesia Kaierak
2022 Martxoa
Peter Sellars
Antzerkiaren Nazioarteko Eguna
Carlos Casares/Josep Pla
Urteurren periferikoak
Pier Paolo Pasolini
Literatur lanak
Beppe Fenoglio/Dino Campana
Italiako ahaireak
2022 Otsaila
Audre Lorde/Toni Morrison
Testuak
Wislawa Szymborska
Poemak eta hitzaldia
2022 Urtarrila
2021 Abendua
bell hooks
Feminismoa denon kontua da
Baudelairek idatzi eta Lauaxetak euskaratutako Odol iturrija IbonRG-ren ahotsean