1819-05-31 / 1892-03-26
Walt Whitman
Whitman, Walter. (Walt deitua) Estatu Batuetako poeta (West Hills, Long Island, 1819 - Camden, New Jersey, 1892). Maila apaleko familia batean sortu zen, aita zurgina zuen eta hamaika urte zituela eskola utzi eta lanean hasi zen inprenta batean. Tipografo lanetan ihardun ondoren, 1841etik 1848ra egunkari eta aldizkarietan idatzi zuen eta haietako zenbaiten zuzendari izan zen. Gero aitaren lanbideari lotu zitzaion. Gerra zibilean borondatezko erizain gisa lan egin zuen (1862-1865). Leaves of Grass (Belar hostoak) Whitman-en obra poetiko bakarra da; 1855ean lehen aldiz argitaratu zenetik behin eta berriro zuzendu eta emendatu zuen ondoko beste bederatzi argitalpenetan. Hamabi poema biltzen zuen -haien artean Song of Myself (Nire buruari kantua) ospetsua- lehen agerraldi horrek ez zuen oihartzun handirik izan. Obra hau prosaren hurbileko bertso libretan idatzia da. Demokrazian oinarrituriko Estatu Batuetako kultura autonomoa kantatzen du; izadiaren indarra gai garrantzitsuenetarikoa da, giza bizitzako indarrekin batera (sexua, heriotza). Prosazko zenbait obra idatzi zituen, hala nola Democratic Vistas (1871, Perspektiba demokratikoak), demokraziaren izaerari buruzkoa eta Specimen Days and Collect (1883, Egun hautatuak), haurtzaroko eta gerra garaiko oroitzapenak biltzen dituena. 1873an paralisiak jo zuen lehen aldiz eta zerbait osatu zelarik bidaiak egin zituen Ipar Ameriketan zehar; 1888an, ordea, bigarrenez gaixotu zen. Belar hostoak obraren zati zenbait ospetsuak dira: Calamus eta Children of Adam (1860, Adanen haurrak); Drums taps (1867, Danbor joaldiak). Whitman Estatu Batuetako poetarik handiena eta orijinalena da kritiko askoren iritziz.
Belar-hostoak
itzul.: Xabier Galarreta
Hiria, 2003
Belar hostoak
itzul.: Maite Gonzalez
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Itxuren zalantza izugarriaz
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Bazen egunero ateratzen zen ume bat
Hotsizki-1, 1985
Olerti-II, 1959
A.Lincoln'en eriotzean
itzul.: Bingen Ametzaga
Euzko Deya - 177, 1944
Uztailak 28: Ernest Hemingway idazlearen Fiesta. Eguzkia jaikitzen da irakurraldia Auritzetik Orbaizetara
Uztailak 28: Edorta Jimenez Hemingway eta Gernika Orbaizetan
Uztailak 28: I?aki Sagarna Ernest Hemingway eta Euskal Herria Aezkoako Kultur Olan
Uztailak 28: Ernest Hemingwayren poema errezitaldia Ariben
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga
Nekropolia
Boris Pahor
itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza
Horma
Marlen Haushofer
itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Xomorroak
Julia Guillamon
itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez
Metamorfosia
Franz Kafka
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Hormako atea eta beste ipuin batzuk
H.G. Wells
itzul.: Joxe Mari Berasategi
Hasier Rekondo
Begiak eman nizkinan eta ilunpeei behatu hien
Irene Sola
itzul.: Joxan Elosegi
Jon Jimenez
2024 Uztaila
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua
2023 Azaroa
Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak
2023 Urria