1819-05-31 / 1892-03-26
Walt Whitman
Whitman, Walter. (Walt deitua) Estatu Batuetako poeta (West Hills, Long Island, 1819 - Camden, New Jersey, 1892). Maila apaleko familia batean sortu zen, aita zurgina zuen eta hamaika urte zituela eskola utzi eta lanean hasi zen inprenta batean. Tipografo lanetan ihardun ondoren, 1841etik 1848ra egunkari eta aldizkarietan idatzi zuen eta haietako zenbaiten zuzendari izan zen. Gero aitaren lanbideari lotu zitzaion. Gerra zibilean borondatezko erizain gisa lan egin zuen (1862-1865). Leaves of Grass (Belar hostoak) Whitman-en obra poetiko bakarra da; 1855ean lehen aldiz argitaratu zenetik behin eta berriro zuzendu eta emendatu zuen ondoko beste bederatzi argitalpenetan. Hamabi poema biltzen zuen -haien artean Song of Myself (Nire buruari kantua) ospetsua- lehen agerraldi horrek ez zuen oihartzun handirik izan. Obra hau prosaren hurbileko bertso libretan idatzia da. Demokrazian oinarrituriko Estatu Batuetako kultura autonomoa kantatzen du; izadiaren indarra gai garrantzitsuenetarikoa da, giza bizitzako indarrekin batera (sexua, heriotza). Prosazko zenbait obra idatzi zituen, hala nola Democratic Vistas (1871, Perspektiba demokratikoak), demokraziaren izaerari buruzkoa eta Specimen Days and Collect (1883, Egun hautatuak), haurtzaroko eta gerra garaiko oroitzapenak biltzen dituena. 1873an paralisiak jo zuen lehen aldiz eta zerbait osatu zelarik bidaiak egin zituen Ipar Ameriketan zehar; 1888an, ordea, bigarrenez gaixotu zen. Belar hostoak obraren zati zenbait ospetsuak dira: Calamus eta Children of Adam (1860, Adanen haurrak); Drums taps (1867, Danbor joaldiak). Whitman Estatu Batuetako poetarik handiena eta orijinalena da kritiko askoren iritziz.
Belar-hostoak
itzul.: Xabier Galarreta
Hiria, 2003
Belar hostoak
itzul.: Maite Gonzalez
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Itxuren zalantza izugarriaz
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Bazen egunero ateratzen zen ume bat
Hotsizki-1, 1985
Olerti-II, 1959
A.Lincoln'en eriotzean
itzul.: Bingen Ametzaga
Euzko Deya - 177, 1944
Martxoak 31: Homero eta Odisea Donostian
Apirilak 03: Roland Barthes Dolu-egunerokoa Bilbon
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Aiora Sampedro
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Girgileria
Juana Dolores
itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria
Arturoren uhartea
Elsa Morante
itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza
Arrabioen gerra
Karel Capek
itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez
Negu batez Mallorcan
George Sand
itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga
Trilogia
Jon Fosse
itzul.: Joannes Jauregi
Hasier Rekondo
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema