1901-11-03 / 1976-11-23
Andre Malraux
Malraux, André. Frantes idazle eta politikaria (Paris, 1901 - Créteil, 1976). Indotxinan izan zen hango arkeologia aztertzeko asmoz eta geroago Txinara joan zen. Txinan harremanak izan zituen komunistekin; Txinako iraultzaren garaikoak ditu Les conquérants (1928, Konkistatzaileak) eta La condition humaine (1933, Giza izatea) eleberriak eta La tentation de l'Occident (1926, Mendebalaren tentazioa) saiakerak. 1935ean Alemaniara joan zen, Giderekin batera, eta nazien giroa ezagutu zuen han. Malraux-ek Dimitrov buruzagi komunistaren alde jokatu zuen garai hartan. Bidaia hartatik atera zuen Le temps du mépris (1935, Mespretxurako sasoia) eleberrirako gaia. Handik urtebetera, Espainiako Gerra Zibila hasi eta, Errepublikaren aldeko Nazioarteko Brigadetan izena eman zuen. 1937an zauritua izan zen, eta urte hartan bertan, L'espoir (Itxaropena) eman zuen argitara; filme bat ere egin zuen garai hartako gertakarietan oinarriturik. Bigarren Mundu Gerran De Gaulleren aldean egon zen, Frantziako erresistentzian. Gerra hartako bizikizunek eman zioten Les noyers de l'Altenburg (1943, Altenburg-ko intxaurrondoak) eleberrirako oinarria. Gerra bukatu eta, De Gaulle jeneralaren propaganda idazkari izan zen, eta kulturako ministro 1958tik aurrera. Garai hartan estetikari eta artearen filosofiari buruzko lanak idatzi zituen: Psychologie de l'art (1947-50, Artearen psikologia), Les voix du silence (1951, Isiltasunaren ahotsak), Le musée imaginaire de la sculpture mondiale (1951, Munduko eskulturen alegiazko museoa), La métamorphose des dieux (1958, Jainko itxuraldaketa). 1967an, Antimémoires (1967) izeneko oroitzapen liburua eman zuen argitara.
Esperantza
itzul.: Karlos Zabala
Alberdania-Elkar, 2008
Literatura Unibertsala 136
Giza izatea
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
KRITIKAK
Esperantza – Bixente Serrano Izko, Berria (2008-10-19)
Esperantza – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (2008-07-11)
Otsailak 17: Homero Odisea
Otsailak 19: Jacques Prevert eta bere poesia Azpeitian
Otsailak 20: Ernest Hemingway Fiesta. Eguzkia jaikitzen da Eskoriatzan
Otsailak 21: Giorgio Bassani Fintzi-Continitarren lorategia Iru?ean
Arrabioen gerra
Karel Capek
itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez
Negu batez Mallorcan
George Sand
itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga
Trilogia
Jon Fosse
itzul.: Joannes Jauregi
Hasier Rekondo
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Detaile xume bat
Adania Xibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Amaia Alvarez Uria
Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski
itzul.: Josu Zabaleta
Asier Urkiza
Gailur ekaiztsuak
Emily Bront?
itzul.: Irene Aldasoro
Aritz Galarraga
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
itzul.: Leire Lakasta
Nagore Fernandez
Hamlet
William Shakespeare
itzul.: Juan Garzia Garmendia
Aritz Galarraga
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema