1901-11-03 / 1976-11-23
Andre Malraux
Malraux, André. Frantes idazle eta politikaria (Paris, 1901 - Créteil, 1976). Indotxinan izan zen hango arkeologia aztertzeko asmoz eta geroago Txinara joan zen. Txinan harremanak izan zituen komunistekin; Txinako iraultzaren garaikoak ditu Les conquérants (1928, Konkistatzaileak) eta La condition humaine (1933, Giza izatea) eleberriak eta La tentation de l'Occident (1926, Mendebalaren tentazioa) saiakerak. 1935ean Alemaniara joan zen, Giderekin batera, eta nazien giroa ezagutu zuen han. Malraux-ek Dimitrov buruzagi komunistaren alde jokatu zuen garai hartan. Bidaia hartatik atera zuen Le temps du mépris (1935, Mespretxurako sasoia) eleberrirako gaia. Handik urtebetera, Espainiako Gerra Zibila hasi eta, Errepublikaren aldeko Nazioarteko Brigadetan izena eman zuen. 1937an zauritua izan zen, eta urte hartan bertan, L'espoir (Itxaropena) eman zuen argitara; filme bat ere egin zuen garai hartako gertakarietan oinarriturik. Bigarren Mundu Gerran De Gaulleren aldean egon zen, Frantziako erresistentzian. Gerra hartako bizikizunek eman zioten Les noyers de l'Altenburg (1943, Altenburg-ko intxaurrondoak) eleberrirako oinarria. Gerra bukatu eta, De Gaulle jeneralaren propaganda idazkari izan zen, eta kulturako ministro 1958tik aurrera. Garai hartan estetikari eta artearen filosofiari buruzko lanak idatzi zituen: Psychologie de l'art (1947-50, Artearen psikologia), Les voix du silence (1951, Isiltasunaren ahotsak), Le musée imaginaire de la sculpture mondiale (1951, Munduko eskulturen alegiazko museoa), La métamorphose des dieux (1958, Jainko itxuraldaketa). 1967an, Antimémoires (1967) izeneko oroitzapen liburua eman zuen argitara.
Esperantza
itzul.: Karlos Zabala
Alberdania-Elkar, 2008
Literatura Unibertsala 136
Giza izatea
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
KRITIKAK
Esperantza – Bixente Serrano Izko, Berria (2008-10-19)
Esperantza – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (2008-07-11)
Abenduak 17: Negarrik ez haurra Antsoainen
Abenduak 17: Aurpegirik gabeko hiltzaileak Oiartzunen
Sorginak, emaginak eta erizainak / Emakumezko sendalarien historia bat
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
itzul.: Maria Colera Intxausti
Irati Majuelo
Ene herri txikia
Gaël Faye
itzul.: Irati Bereau
Hasier Rekondo
Poesia kaiera
Louis Aragon
itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun Sagala
Igor Estankona
Poesia kaiera
Louis Aragon
itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun Sagala
Javier Rojo
Poesia kaiera
John Berger
itzul.: Iņigo Roque Eguzkitza
Igor Estankona
Poesia kaiera
John Berger
itzul.: Iņigo Roque Eguzkitza
Joannes Jauregi
Isiltasunaren itsasargia
Ibon Martin
itzul.: Aiora Jaka Irizar
Javier Rojo
Gerrak ez du emakume aurpegirik
Svetlana Aleksievitx
itzul.: Iker Sancho
Ekaitz Zabala Iturbe
Poesia kaiera
Ezra Pound
itzul.: Luigi Anselmi
Igor Estankona
Auschwitzeko tatuatzailea
Heather Morris
itzul.: Miel Anjel Elustondo
Joannes Jauregi
2019 Azaroa
2019 Urria
Daniel Salgado poeta galegoa eta Vietcong
Jordi Cuixart
Izan dezagun adorea
Natalia Ginzburg
Michele maitea
Juan Ramon Jimenez
Hamabi olerki
2019 Iraila
2019 Abuztua
Ernest Hemingway
Aldaketa sakona
George Orwell
Zergaitik idazten dudan
2019 Uztaila
Gassan Kanafani
Gizonak eguzkitan
2019 Ekaina
Subhro Bandopadhyay, Abdul Hadi Sadoun
Hamar poema
Branco, Berger, Alvarez Caccamo
Seina poema
2019 Maiatza
Binyavanga Wainaina
Nola idatzi Afrikari buruz
Nanni Balestrini
Gutuna nire irakurle esperientziagabe eta baketsuari
2019 Apirila
Gernika eta Lauaxeta gure literaturan
Victor Hugo
Parisko Andre Maria 1482
2019 Martxoa