euskarari ekarriak

1.534 idazle / 3.974 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1667-11-30 / 1745-10-19

Jonathan Swift


Swift, Jonathan. Irlandar idazlea (Dublin, 1667 - Dublin, 1745). Dublingo Kilkenny School-en eta Trinity College-n egin zituen ikasketak. 1691tik 1699ra Sir William Temple-ren idazkaria izan zen; haren etxean ezagutu zuen Esther Johnson, "Stella", hartaz maitemindu zen eta eragin handia izan zuen bere bizitzan, eta hari eskainitako liburu bat ere idatzi zuen: Journal to Stella (1766-1768, Stellarentzako egunkaria). 1694an apaiz anglikano egin zen eta 1695ean Irlandako Kilrott parrokiara bidali zuten. Londresen bizi izan zen luzaroan eta eztabaida sutsuak eragin zituen garai hartako politikan, erlijioan eta literaturan. Whig higikunde politikoaren alde ihardun zuen hasieran, baina gero Tory alderdiko diputatu izan zen. 1714an Irlandara itzuli zen eta han bizi izan zen hil arte. Harremanak izan zituen Esther Vanhomrigh "Vanessa"-rekin; elkarren arteko gutunak 1921ean argitaratu ziren. Irlandarren alde borrokatu zen, gogor kritikatu zuen britainiar gobernuaren bidegabekeria, eta irlandarrek nazio heroitzat goraipatu zuten. Azken urteetan osasuna galdu zuen: misantropiak jota zegoen, oroimena galdu zuen eta azkenerako erotu egin zen. n Idazlanak. An Account of the Battle Between the Ancient and Modern Books (1704, Liburu zaharren eta modernoen arteko gatazka), idazle klasikoen eta modernoen arteko eztabaidan, klasikoen alde agertzen zena; A Tale of a Tub (1704, Kupela baten historia), erlijioaren ustelkeriari buruzko satira; Description of the Morning (1710, Goizaren deskribapena) eta A Description of a City Shower (1710, Hiriko euri jasaren deskribapena), olerki satirikoak; Argument Against Abolishing Christianity (1708, Kristautasuna ezeztatzearen aurkako argudioa), Whig higikundearen aurkakoa; The Conduct of Allies (1711, Aliatuen jokabidea); Drapier's Letters (1724, Oihalgilearen gutunak), panfleto sutsua; Gulliver's Travels (1726, Gulliverren Bidaiak, Iñaki Mendigurenek euskarara itzulia); azken hau izarte zibilizatuaren aurkako satira gogor eta garratza da, bere libururik ezagunena eta garai hartan arrakasta handia izan zuena, bidaia eta abenturetako eleberrien moldean idatzia, eta bere nihilismo bortitzagatik haur literaturan klasiko bihurtu den maisu lana. A Modest Proposal for Preventing the Children of Poor People en Ireland from Being a Burden To Their Parents or Country (1729, Proposamen xumea Irlandako behartsuen seme-alabak gurasoen edo herrialdearen bizkar bizi ez daitezen), Irlandako pobrezia salatzeko haur behartsuak aberatsen janari gisa baliatzea ekonomilari baten hizkeran proposatzen zuen satira; Verses on the Death of Dr. Swift (1731, Swifth doktorearen heriotzari buruzko olerkiak).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Gulliver Liliputen

itzul.: Iņaki Mendiguren

Elkar, 1993

Xaguxar 18

Gulliver-en bidaiak

itzul.: Iņaki Mendiguren

Ibaizabal, 1990

Literatura Unibertsala 1

Proposamendu apal bat

itzul.: I. Zubiria

Xaguxarra-1, 1980

KRITIKAK

Gulliver-en Bidaiak – Xabier Mendiguren, Argia (1991-01-13)

Hitzorduak

Uztailak 28: Ernest Hemingway idazlearen Fiesta. Eguzkia jaikitzen da irakurraldia Auritzetik Orbaizetara

Uztailak 28: Edorta Jimenez Hemingway eta Gernika Orbaizetan

Uztailak 28: I?aki Sagarna Ernest Hemingway eta Euskal Herria Aezkoako Kultur Olan

Uztailak 28: Ernest Hemingwayren poema errezitaldia Ariben

Azken kritikak

Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English

itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Gerezi-denbora
Montserrat Roig

itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez

Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway

itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga

Nekropolia
Boris Pahor

itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza

Horma
Marlen Haushofer

itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Xomorroak
Julia Guillamon

itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez

Metamorfosia
Franz Kafka

itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga

Hormako atea eta beste ipuin batzuk
H.G. Wells

itzul.: Joxe Mari Berasategi
Hasier Rekondo

Begiak eman nizkinan eta ilunpeei behatu hien
Irene Sola

itzul.: Joxan Elosegi
Jon Jimenez

Azken sarrerak

2024 Uztaila

Frank O'Hara
4 poema

Ernest Hemingway
Poemak

Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu

2024 Ekaina

Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema

Sergei Jesenin
Poemak

Alice Munro
Asunak

Kafka hil zen duela 100 urte

2024 Maiatza

Ama Ata Aidoo
Bi ahizpa

Silvia Federici etxean da

Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak

Paul Auster
Zortzi poema

2024 Martxoa

Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari

Giorgos Seferis
Poesia kaiera

Anne Hebert
Poesia antologia

Vitale eta Anzaldua
Bi poema

2024 Otsaila

Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak

Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48

Natalia Ginzburg
Juduak

2024 Urtarrila

Atahualpa Yupanki
Lau abesti

Daye Tyree
Bost poema

Uxio Novoneyra
Bazterrak

Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa

Claire Keegan
Ekaitzak

Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak

2023 Abendua

Fadwa Touqan
Bi poema

Munduko Poesia Kaierak

2023 Azaroa

Gloria Fuertesen poesia

Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak

Philip Larkin
Sei poema

Javier Arzuaga
Gauerdi minean

Pasolini
Poemak

2023 Urria

Louise Gluck
Poemak

Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik

Antonia Vicens
Zortzi poema

[Sarrera guztiak ikusi]