1861-12-19 / 1928-09-13
Italo Svevo
Svevo, Italo. (Jaiotza izenaz Ettore Schmitz). Italiako idazlea (Trieste, 1861 - Motta di Livenza, 1928). Bavarian egin zituen ikasketak, eta alemaniera ikasi zuen. Banku batean hasi zen lanean eta bere lehen eleberriak, Una Vita (1892, Bizitza bat), badu giro horren arrastorik. L'Indipendiente egunkarian kritikak eta artikuluak idatzi zituen. 1898an argitaratu zuen bigarren eleberria, Senilità (Zaharreria). Bi eleberri hauen arrakastarik ezagatik etsita literatura utzi zuen aldi batez. Bitartean bankua utzi eta enpresa handi batean hasi zen lanean zuzendari gisa eta Europa osoan zehar ibili zen bidaian, Ingalaterran, Frantzian eta Alemanian bizi izan zela. 1896ean Diario per la fidanzata (Andregaiarentzako egunkaria) idatzi zuen, burgesia gogor kritikatzen zuena. 1904an Joyce ezagutu zuen eta haren eragina eta bultzada izan zuen. 1923an La coscienza di Zeno (Zenoren kontzientzia) maisu lana idatzi zuen, hasieran Joycek famatu eta gero kritikari askok goraipatu zuten eleberria, psikoanalisiaren teoria literaturara aldatzen zuena. 1927an Vino generoso, eleberri laburra, eta 1928an Una burla riuscita, ipuin bilduma, argitaratu zituen. Auto istripu batean hil zen. Hil ondoren argitaratutako liburuak: La Novella del buon vecchio e della bella fanciulla (1930, Agure onaren eta neskatxa ederraren ipuina), Corto viaggio sentimentale e altri racconti inediti (1949, Bidaia labur sentimentala eta argitara gabeko beste kontakizun batzuk), Saggi e Pagine Sparse (1954, Saiakerak eta orrialde solteak), Commedie (1960, Komediak). Svevo kultura handikoa zen; idazle errealisten, italiar, frantses eta aleman klasikoen, Schopenhauer-en eta batez ere Freuden eragina izan zuen eta bizi izan zen artean arrakastarik izan ez bazuen ere, haren ekarria garrantzi handikoa izan da XX. mendeko literaturan.
KRITIKAK
Bidaia sentimental laburra – Javier Rojo, El Correo (1998-10-28)
Urriak 05: bell hooks Transgresioa irakasgai. Hezkuntza askatasunaren praktika gisa
Maskara baten aitortza
Yukio Mishima
itzul.: Iker Alvarez
Ibai Atutxa Orde?ana
Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre
itzul.: Patxi Zubizarreta
Jon Jimenez
Alferrikakoaren balioa
Nuccio Ordine
itzul.: Fernando Rey
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Maskara baten aitortza
Yukio Mishima
itzul.: Iker Alvarez
Jon Jimenez
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
itzul.: Josu Zabaleta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Puta
Nelly Arcan
itzul.: Miel A. Elustondo
Nagore Fernandez
Puta
Nelly Arcan
itzul.: Miel A. Elustondo
Amaia Alvarez Uria
Deitora zaitzala Tigrisek
Emilienne Malfatto
itzul.: Irati Bereau Baleztena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov
itzul.: Josu Zabaleta
Nagore Fernandez
Spoon River Antologia
Edgar Lee Masters
itzul.: Alain Lopez de Lacallle
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
2023 Iraila
Jon Beistegik euskarari ekarritakoak
Chopin eta Mansfield
Narrazioak
Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria
2023 Abuztua
2023 Uztaila
David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)
Maria Merce Mar?al
Poesia kaiera
2023 Ekaina
2023 Maiatza
Wa Thiong'o eta Bulawayo
Afrikako hitzak
2023 Apirila
Mouton eta Rodoreda
Fantasiatik errealitatera
2023 Martxoa
Jose GorostizaAmaibako heriotza
Roberto Juarroz
Poesia bertikala
2023 Otsaila
2023 Urtarrila