euskarari ekarriak

1.513 idazle / 3.935 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1880-08-26 / 1918-11-09

Guillaume Apollinaire


Apollinaire, Guillaume. (Wilhelm Apollinaris de Kostrowitsky) Idazle frantsesa (Erroma, 1880 - Paris, 1918). Irakasle postu bat lortu zuen Renanian (1901-1902), eta hari esker Alemania eta Austria-Hungarian zehar bidaia ugari egin zuen. Parisera joanda, bere lehen obrak argitaratu zituen literatur aldizkarietan, eta Alfred Jarry eta beste zenbait literaturgile gazte ezagutu. Arte-kritika egin zuen, bere lagunen joera berrien alde eginez: Picasso, Braque, Dufy, Matisse, Rousseau... 1909an lehen liburua plazaratu zuen, L'Enchanteur pourrissant (Liluratzailea usteltzen). Gero L'Heresiarque et compagnie (1910) ipuin bilduma ondu zuen. Le Bestiaire ou Cortège d'Orphée (1911) fantasia poetikoaren ondoan, bere poema hoberenen bilduma argitaratu zuen: Alcools (1913). Poesia modernoaren obra nagusi honek 1908 eta 1913 artean moldaturiko lanak biltzen ditu. Urte berekoa da Les peintres cubistes. Mundu Gerra hastean frantses armadan sarturik (1914), zauritua gertatu zen 1916an. Berriro Parisera itzulirik, abangoardiako aldizkari nagusietan parte hartu zuen. 1917an poema liburu berri bat argitaratu zuen, Vitam impendere amori, bai eta autoreak berak «drama surrealista» deitu zuen obra orijinala: Les Mamelles de Tirésias (Tiresiasen Titiak). 1918an Calligrammes agertu zen, ospetsuak egin ziren poema grafikoak. Gripe «espainiarrak» jota hil aurretik 1918an berean kronika poetikoen bilduma bat argitaratu zuen: Le Flâneur des deux rives (Bi ertzetako pasealaria). Hil ondoren agerturiko zenbait obra: La femme assise (Emakume eseria, 1920); Ombre de mon amour (Ene amodioaren itzala, 1947); Lettres à Lou (Louri gutunak, 1955). Margolari lagunekin batean laster igarri zuen nondik abiatuko ziren surrealismoaren aitzindariak. Horrenbestez, arte modernoaren lehen aldarrikatzaileetakoa da. Apollinaireren poesia, forma ausardiak gorabehera (puntuazio zeinuen ezabapena, berritasun tipografikoak, etab.), lirismo bikainekoa da, tonu xumean adierazia eta zirrara biguinaren sortzailea.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Inguru

itzul.: Koldo Izagirre

armiarma.eus, 2013

Ardantzila

itzul.: Koldo Izagirre

armiarma.eus, 2013

Aldaketa

itzul.: Hedoi Etxarte

Ihes ederra, 2009

Alberdania

A la sante

itzul.: Luigi Anselmi

Bertzerenak, 2006

Pamiela

Mirabeau zuria

itzul.: Luigi Anselmi

Bertzerenak, 2006

Pamiela

Hamaika mila idizil

itzul.: Gabriel Piedra Anakabe

Gara, 2001

Neskazale gazte baten balentriak

itzul.: Karlos Gorrindo

Elkar, 1989

Literatura 74

Sagarrondoaren alboko trintxeran

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Zenbat espero izan zaitudan

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Kasernako kamarera

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Infanteriako soldaduaren eskaera

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

KRITIKAK

Neskazale gazte baten balentriak – Edorta Jimenez, Susa (1989-06-01)

Neskazale gazte baten balentriak – Dabid Zuazalde, Argia (1988-11-27)

Hitzorduak

Azken kritikak

Puta
Nelly Arcan

itzul.: Miel A. Elustondo
Joxe Aldasoro

Meditazioak
John Donne

itzul.: Patxi Ezkiaga
Nagore Fernandez

Meditazioak
John Donne

itzul.: Patxi Ezkiaga
Jose Luis Padron

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun
Irati Majuelo

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

itzul.: Iker Alvarez
Asier Urkiza

Transgresioa irakasgai
Bell Hooks

itzul.: Amaia Apalauza
Irati Majuelo

Horma
Marlen Haushofer

itzul.: Naroa Zubillaga
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

itzul.: Iker Alvarez
Ibai Atutxa Orde?ana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

itzul.: Patxi Zubizarreta
Jon Jimenez

Alferrikakoaren balioa
Nuccio Ordine

itzul.: Fernando Rey
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Azken sarrerak

2023 Azaroa

Gloria Fuertesen poesia

Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak

Philip Larkin
Sei poema

Javier Arzuaga
Gauerdi minean

Pasolini
Poemak

2023 Urria

Louise Gluck
Poemak

Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik

Antonia Vicens
Zortzi poema

2023 Iraila

W.H. Auden
Poemak

Bernard Manciet
Mendeurrena

Jon Beistegik euskarari ekarritakoak

Lydia Davis
Terapia

Miroslav Holub
Poemak

Chopin eta Mansfield
Narrazioak

Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria

Joseph Roth
Leviatana

W.W. Jacobs
Tximino atzaparra

2023 Abuztua

Slawomir Mrozek
Narrazioak

Emmy Hennings
Zortzi poema

Raymond Carver
Idazlanak

2023 Uztaila

David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)

Emily Bront?
Poemak

Miroslav Holub
Poemak

Milan Kundera
Literatur lanak

Maria Merce Mar?al
Poesia kaiera

2023 Ekaina

Edith Sodergranen mendeurrena

Nazim Hikmet
Poemakl

Latindar literatura euskaraz

2023 Maiatza

Wa Thiong'o eta Bulawayo
Afrikako hitzak

2023 Apirila

Mario Benedetti
Poesia kaiera

Bertolt Brecht
Poesia kaiera

Mouton eta Rodoreda
Fantasiatik errealitatera

Oholtzako abangoardia

2023 Martxoa

Chantal Maillard
Idaztea

Jose GorostizaAmaibako heriotza

Roberto Juarroz
Poesia bertikala

[Sarrera guztiak ikusi]