euskarari ekarriak

1.586 idazle / 4.058 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1880-08-26 / 1918-11-09

Guillaume Apollinaire


Apollinaire, Guillaume. (Wilhelm Apollinaris de Kostrowitsky) Idazle frantsesa (Erroma, 1880 - Paris, 1918). Irakasle postu bat lortu zuen Renanian (1901-1902), eta hari esker Alemania eta Austria-Hungarian zehar bidaia ugari egin zuen. Parisera joanda, bere lehen obrak argitaratu zituen literatur aldizkarietan, eta Alfred Jarry eta beste zenbait literaturgile gazte ezagutu. Arte-kritika egin zuen, bere lagunen joera berrien alde eginez: Picasso, Braque, Dufy, Matisse, Rousseau... 1909an lehen liburua plazaratu zuen, L'Enchanteur pourrissant (Liluratzailea usteltzen). Gero L'Heresiarque et compagnie (1910) ipuin bilduma ondu zuen. Le Bestiaire ou Cortège d'Orphée (1911) fantasia poetikoaren ondoan, bere poema hoberenen bilduma argitaratu zuen: Alcools (1913). Poesia modernoaren obra nagusi honek 1908 eta 1913 artean moldaturiko lanak biltzen ditu. Urte berekoa da Les peintres cubistes. Mundu Gerra hastean frantses armadan sarturik (1914), zauritua gertatu zen 1916an. Berriro Parisera itzulirik, abangoardiako aldizkari nagusietan parte hartu zuen. 1917an poema liburu berri bat argitaratu zuen, Vitam impendere amori, bai eta autoreak berak «drama surrealista» deitu zuen obra orijinala: Les Mamelles de Tirésias (Tiresiasen Titiak). 1918an Calligrammes agertu zen, ospetsuak egin ziren poema grafikoak. Gripe «espainiarrak» jota hil aurretik 1918an berean kronika poetikoen bilduma bat argitaratu zuen: Le Flâneur des deux rives (Bi ertzetako pasealaria). Hil ondoren agerturiko zenbait obra: La femme assise (Emakume eseria, 1920); Ombre de mon amour (Ene amodioaren itzala, 1947); Lettres à Lou (Louri gutunak, 1955). Margolari lagunekin batean laster igarri zuen nondik abiatuko ziren surrealismoaren aitzindariak. Horrenbestez, arte modernoaren lehen aldarrikatzaileetakoa da. Apollinaireren poesia, forma ausardiak gorabehera (puntuazio zeinuen ezabapena, berritasun tipografikoak, etab.), lirismo bikainekoa da, tonu xumean adierazia eta zirrara biguinaren sortzailea.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Inguru

itzul.: Koldo Izagirre

armiarma.eus, 2013

Ardantzila

itzul.: Koldo Izagirre

armiarma.eus, 2013

Aldaketa

itzul.: Hedoi Etxarte

Ihes ederra, 2009

Alberdania

A la sante

itzul.: Luigi Anselmi

Bertzerenak, 2006

Pamiela

Mirabeau zuria

itzul.: Luigi Anselmi

Bertzerenak, 2006

Pamiela

Hamaika mila idizil

itzul.: Gabriel Piedra Anakabe

Gara, 2001

Neskazale gazte baten balentriak

itzul.: Karlos Gorrindo

Elkar, 1989

Literatura 74

Sagarrondoaren alboko trintxeran

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Zenbat espero izan zaitudan

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Kasernako kamarera

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Infanteriako soldaduaren eskaera

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

KRITIKAK

Neskazale gazte baten balentriak – Edorta Jimenez, Susa (1989-06-01)

Neskazale gazte baten balentriak – Dabid Zuazalde, Argia (1988-11-27)

Hitzorduak

Azken kritikak

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

itzul.: Josu Zabaleta
Aritz Galarraga

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

itzul.: Danele Sarriugarte
Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

itzul.: Iker Santxo Insausti
Aritz Galarraga

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

itzul.: Xabier Monasterio
Aiora Sampedro

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez

Girgileria
Juana Dolores

itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin

itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria

Arturoren uhartea
Elsa Morante

itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza

Arrabioen gerra
Karel Capek

itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez

Azken sarrerak

2025 Maiatza

Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez

Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik

2025 Apirila

Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik

Roberto Arlt
Arlt gogoan

Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz

Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak

2025 Martxoa

Flannery O'Connor
Mendeurrena

Friedrich H?lderlinen urteurrena

Ana Blandiana
Hamabi poema

Ernesto Cardenal
Apokalipsia

<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema

Martxoaren 1ean
Bina poema

2025 Otsaila

Takiji Kobayashi
Martxoak 15

Huy Can
Zortzi poema

Galegoz heldutako poemak

Saltzaile baten heriotza

Pedro Lemebel
Manifestua

2025 Urtarrila

Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan

Miguel Torga< br>Piztiak

Paco Urondo
Poemak

Louise Michel
Idazlanak

Alex Susanna
Sei poema

2024 Abendua

Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema

MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)

Jacques Prevert
Poesia kaiera

Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera

2024 Azaroa

Leonardo Sciascia
Narratiba

Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak

Santu gutxi letren sarean

2024 Urria

Fatou Ndiaye Sow
Lau poema

Elizabeth Bishop
Hamabi poema

Lupe Gomez
Poemak

2024 Iraila

Josef Skvorecky
Lau ipuin

Hainbat poeta
Libanoko ahotsak

Hrant Alexanyan
Sei poema

Aurora Bertrana
Papeete modernoa

[Sarrera guztiak ikusi]