euskarari ekarriak

1.583 idazle / 4.048 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1880-08-26 / 1918-11-09

Guillaume Apollinaire


Apollinaire, Guillaume. (Wilhelm Apollinaris de Kostrowitsky) Idazle frantsesa (Erroma, 1880 - Paris, 1918). Irakasle postu bat lortu zuen Renanian (1901-1902), eta hari esker Alemania eta Austria-Hungarian zehar bidaia ugari egin zuen. Parisera joanda, bere lehen obrak argitaratu zituen literatur aldizkarietan, eta Alfred Jarry eta beste zenbait literaturgile gazte ezagutu. Arte-kritika egin zuen, bere lagunen joera berrien alde eginez: Picasso, Braque, Dufy, Matisse, Rousseau... 1909an lehen liburua plazaratu zuen, L'Enchanteur pourrissant (Liluratzailea usteltzen). Gero L'Heresiarque et compagnie (1910) ipuin bilduma ondu zuen. Le Bestiaire ou Cortège d'Orphée (1911) fantasia poetikoaren ondoan, bere poema hoberenen bilduma argitaratu zuen: Alcools (1913). Poesia modernoaren obra nagusi honek 1908 eta 1913 artean moldaturiko lanak biltzen ditu. Urte berekoa da Les peintres cubistes. Mundu Gerra hastean frantses armadan sarturik (1914), zauritua gertatu zen 1916an. Berriro Parisera itzulirik, abangoardiako aldizkari nagusietan parte hartu zuen. 1917an poema liburu berri bat argitaratu zuen, Vitam impendere amori, bai eta autoreak berak «drama surrealista» deitu zuen obra orijinala: Les Mamelles de Tirésias (Tiresiasen Titiak). 1918an Calligrammes agertu zen, ospetsuak egin ziren poema grafikoak. Gripe «espainiarrak» jota hil aurretik 1918an berean kronika poetikoen bilduma bat argitaratu zuen: Le Flâneur des deux rives (Bi ertzetako pasealaria). Hil ondoren agerturiko zenbait obra: La femme assise (Emakume eseria, 1920); Ombre de mon amour (Ene amodioaren itzala, 1947); Lettres à Lou (Louri gutunak, 1955). Margolari lagunekin batean laster igarri zuen nondik abiatuko ziren surrealismoaren aitzindariak. Horrenbestez, arte modernoaren lehen aldarrikatzaileetakoa da. Apollinaireren poesia, forma ausardiak gorabehera (puntuazio zeinuen ezabapena, berritasun tipografikoak, etab.), lirismo bikainekoa da, tonu xumean adierazia eta zirrara biguinaren sortzailea.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Inguru

itzul.: Koldo Izagirre

armiarma.eus, 2013

Ardantzila

itzul.: Koldo Izagirre

armiarma.eus, 2013

Aldaketa

itzul.: Hedoi Etxarte

Ihes ederra, 2009

Alberdania

A la sante

itzul.: Luigi Anselmi

Bertzerenak, 2006

Pamiela

Mirabeau zuria

itzul.: Luigi Anselmi

Bertzerenak, 2006

Pamiela

Hamaika mila idizil

itzul.: Gabriel Piedra Anakabe

Gara, 2001

Neskazale gazte baten balentriak

itzul.: Karlos Gorrindo

Elkar, 1989

Literatura 74

Sagarrondoaren alboko trintxeran

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Zenbat espero izan zaitudan

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Kasernako kamarera

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Infanteriako soldaduaren eskaera

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

KRITIKAK

Neskazale gazte baten balentriak – Edorta Jimenez, Susa (1989-06-01)

Neskazale gazte baten balentriak – Dabid Zuazalde, Argia (1988-11-27)

Hitzorduak

Otsailak 17: Homero Odisea

Otsailak 19: Jacques Prevert eta bere poesia Azpeitian

Otsailak 20: Ernest Hemingway Fiesta. Eguzkia jaikitzen da Eskoriatzan

Otsailak 21: Giorgio Bassani Fintzi-Continitarren lorategia Iru?ean

Azken kritikak

Arrabioen gerra
Karel Capek

itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez

Negu batez Mallorcan
George Sand

itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga

Trilogia
Jon Fosse

itzul.: Joannes Jauregi
Hasier Rekondo

Amok
Stefan Zweig

itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Detaile xume bat
Adania Xibli

itzul.: Aitor Blanco Leoz
Amaia Alvarez Uria

Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski

itzul.: Josu Zabaleta
Asier Urkiza

Gailur ekaiztsuak
Emily Bront?

itzul.: Irene Aldasoro
Aritz Galarraga

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux

itzul.: Leire Lakasta
Nagore Fernandez

Hamlet
William Shakespeare

itzul.: Juan Garzia Garmendia
Aritz Galarraga

Azken sarrerak

2025 Otsaila

Saltzaile baten heriotza

Pedro Lemebel
Manifestua

2025 Urtarrila

Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan

Miguel Torga< br>Piztiak

Paco Urondo
Poemak

Louise Michel
Idazlanak

Alex Susanna
Sei poema

2024 Abendua

Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema

MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)

Jacques Prevert
Poesia kaiera

Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera

2024 Azaroa

Leonardo Sciascia
Narratiba

Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak

Santu gutxi letren sarean

2024 Urria

Fatou Ndiaye Sow
Lau poema

Elizabeth Bishop
Hamabi poema

Lupe Gomez
Poemak

2024 Iraila

Josef Skvorecky
Lau ipuin

Hainbat poeta
Libanoko ahotsak

Hrant Alexanyan
Sei poema

Aurora Bertrana
Papeete modernoa

2024 Abuztua

Baldwin eta Conrad
Idazlanak

Joan Salvat-Papasseit
Poemak

2024 Uztaila

Katherine Mansfield
Hamalau poema

Frank O'Hara
4 poema

Ernest Hemingway
Poemak

Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu

2024 Ekaina

Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema

Sergei Jesenin
Poemak

Alice Munro
Asunak

Kafka hil zen duela 100 urte

[Sarrera guztiak ikusi]