euskarari ekarriak

1.585 idazle / 4.054 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1809-01-19 / 1849-10-07

Edgar Allan Poe


Poe, Edgar Allan. Estatu Batuetako idazlea (Boston, 1809 - Baltimore, 1849). Gurasoak antzezleak zituen. Bi urterekin umezurtz geratu zen eta John Allanek, Richmondeko tabako merkatari aberats batek semetzat hartu zuen. 1815etik 1820ra Ingalaterran bizi izan zen. Estatu Batuetara itzulirik Virginiako unibertsitatean egin zituen ikasketak, baina 1826an aitaordearekin izandako liskarren ondoren ikasketak utzi eta West Pointeko ikastetxe militarrean sartu zen; 1830ean bota zuten handik diziplinarik ez omen zuelako. 1835ean hamalau urte zituen bere lehengusina Virginiarekin ezkondu zen. 1835tik 1837ra literatura kritika egin zuen Southern Literary Messenger aldizkarian. 1847an emaztearen heriotzak krisialdi latza sortu zion. Miseriak, egonezinak, maite zuen emakumearen heriotzak, jokoak, alkoholak eta laudanoak eragin handia izan zuten haren bizitzan. Baltimorreko kale batean aurkitu zuten delirium tremens-ak jota eta handik egun batzuetara hil zen. Fantasiazko, beldurrezko eta umorezko ipuinaren maisu izan zen, eta polizia eta zientzia fikzio generoen aitzindari. Literatura kritika zorrotzak idatzi zituen. Estatu Batuetako kritikak gaitzetsi zuen, baina Europan berehala arrakasta handia izan zuen, Baudelairek eta Mallarmék haren lanak frantsera itzuli eta goraipatu zituztelako batipat. Haren idazlan nagusiak. Ipuinak: Ligeia (1838), The Fall of the House of Usher (1839, Usher etxearen eroraldia), William Wilson (1840), Murders in the Rue Morgue (1841, Morgue kaleko hilketak), The Masque of the Red Death (1842, Herio gorriaren mozorroa), The Black Cat (1843, Katu beltza), The Gold Bug (1843, Urrezko kakalardoa), The Cask of Amontillado (1846).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

"Amontillado" ardo-kupela

itzul.: Gillermo Etxeberria

Egan, 1-2, 2017

Katu beltza eta izumenezko beste ipuin batzuk

itzul.: Koro Navarro

Vicens Vives, 2015

Literatura-Eskola 8

Urrezko kakalardoa. Morgue kaleko hilketak

itzul.: Koro Navarro

Vicens Vives, 2014

Literatura-Eskola 2

Bihotz Zelataria eta Katu Beltza

itzul.: Ana Arakistain

Desclee de Brouwer, 2001

Kontakizunak

itzul.: Koro Navarro

Ibaizabal, 2000

Literatura Unibertsala 88

Belea

itzul.: Harkaitz Cano

Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000

EIZIE-Erein

Rue Morgueko hilketak

itzul.: Iñaki Mendiguren

Elkar, 1996

Branka 55

Gutun ebatsia

itzul.: Juan Mari Mendizabal

Erein, 1996

Milabidai 8

Misteriozko ipuinak 1/2

itzul.: Iñaki Mendiguren

Elkar, 1991

Irakurmendi 19-20

Urre-zomorroa

itzul.: Txiliku

Elkar, 1990

Branka 2

Botila batean aurkitutako eskuizkribua eta beste ipuin batzuk

itzul.: Koro Navarro

Txertoa, 1989

Larrun 23

Ulalume

itzul.: Migel Anjel Unanua

Hegats-1, 1989

Ligeia-izu ipuinak

itzul.: Migel Anjel Unanua

Elkar, 1987

Erdal Literatura 58

Ixiltasun

itzul.: Santi Urrutia

Ttu-Ttuá, 1984

1-2

Zainteri sonetoa

itzul.: Mikel Antza

Susa, 1982

4

Ioaleak

itzul.: Ion Beiztegi

Olerti, 1969

1-2

Karta ostua

itzul.: R. Bozas Urrutia

Egan, 1968

Upel bethe amontillado

itzul.: Oskillaso

Egan, 1963

Amontillado upela

itzul.: Jon Mirande

Egan, 1952

2

Ixiltze

itzul.: Jon Mirande

Euzko Gogoa, 1951

3-4

Bela

itzul.: Jon Mirande

Euzko Gogoa, 1950

9-10

KRITIKAK

Kontakizunak – Ander Irizar, eizie.org (2012-05-29)

Kontakizunak – Kirmen Uribe, The Balde (2002-02-01)

Kontakizunak – Javier Rojo, El Correo (2001-07-11)

Kontakizunak – Karlos del Olmo, Euskaldunon Egunkaria (2001-07-07)

Kontakizunak – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (2001-05-05)

Gutun ebatsia – Javier Rojo, El Correo (1997-09-18)

Rue Morgueko hilketak – Jon Eugi, Euskaldunon Egunkaria (1997-02-22)

Ligeia. Izu ipuinak – Xabier Mendiguren, Argia (1987-12-27)

Hitzorduak

Martxoak 31: Homero eta Odisea Donostian

Apirilak 03: Roland Barthes Dolu-egunerokoa Bilbon

Azken kritikak

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

itzul.: Xabier Monasterio
Aiora Sampedro

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez

Girgileria
Juana Dolores

itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin

itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria

Arturoren uhartea
Elsa Morante

itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza

Arrabioen gerra
Karel Capek

itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez

Negu batez Mallorcan
George Sand

itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga

Trilogia
Jon Fosse

itzul.: Joannes Jauregi
Hasier Rekondo

Amok
Stefan Zweig

itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Azken sarrerak

2025 Martxoa

Flannery O'Connor
Mendeurrena

Friedrich H?lderlinen urteurrena

Ana Blandiana
Hamabi poema

Ernesto Cardenal
Apokalipsia

<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema

Martxoaren 1ean
Bina poema

2025 Otsaila

Takiji Kobayashi
Martxoak 15

Huy Can
Zortzi poema

Galegoz heldutako poemak

Saltzaile baten heriotza

Pedro Lemebel
Manifestua

2025 Urtarrila

Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan

Miguel Torga< br>Piztiak

Paco Urondo
Poemak

Louise Michel
Idazlanak

Alex Susanna
Sei poema

2024 Abendua

Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema

MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)

Jacques Prevert
Poesia kaiera

Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera

2024 Azaroa

Leonardo Sciascia
Narratiba

Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak

Santu gutxi letren sarean

2024 Urria

Fatou Ndiaye Sow
Lau poema

Elizabeth Bishop
Hamabi poema

Lupe Gomez
Poemak

2024 Iraila

Josef Skvorecky
Lau ipuin

Hainbat poeta
Libanoko ahotsak

Hrant Alexanyan
Sei poema

Aurora Bertrana
Papeete modernoa

2024 Abuztua

Baldwin eta Conrad
Idazlanak

Joan Salvat-Papasseit
Poemak

2024 Uztaila

Katherine Mansfield
Hamalau poema

Frank O'Hara
4 poema

Ernest Hemingway
Poemak

Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu

[Sarrera guztiak ikusi]