1805-04-02 / 1875-08-04
Hans Christian Andersen
Andersen, Hans Christian. Daniar idazlea (Odense, 1805 - Kopenhage, 1875). Zapatari baten semea, 1819an Kopenagera aldatu zen antzerkian arrakasta izateko asmoz. Proiektu horiek hutsean geratu ziren, baina babesle ahaltsuen faborea bereturik, 1828an batxiler titulua eskuratu zuen. Bidaiatzeari ekin zion, eta Alemania, Frantzia, Italia, Grezia, Turkia, Suedia, Espainia eta Britainia Handia ezagutuz. Esperientzia horiek bildu zituen zenbait bidaia liburutan (Harz-era egin bidaiaren isladak, 1875; Espainian, 1863). Antzerki-obrekin (San Nikolas dorreko amodioa, 1835) ez zuen arrakasta handirik lortu, olerkigintzan ez bezala. Garrantzi handiagokoak dira haren eleberriak: Inprobisatzailea, 1835; O.T., 1836; Biolin jolea besterik ez, 1837; Bi baronesak, 1848; Izan ala ez izan, 1857. Haren ipuinek, alabaina, ekarri zioten beste bideetatik iritsi gogo zuen ospea. n Andersenen Ipuinak. Hans Christian Andersenek 1835etik 1875era idatzitakoak. 164 ipuinok herri-kontakizunetan dute iturburua eta pertsonaiak eta gertaerak historiatik zein elezaharretatik, eguneroko bizitzatik eta are idazlearen beraren bizitzatik atereak dira. Haurrei zuzenduak izanik ere, ipuin hauen irudimen poetikoak eta anekdotaren atzean ezkutatzen den zentzu moral edo filosofikoak helduen interesa erakarri zuten. Literatura unibertsaleko obra nagusien artean kokatu ohi dira.
KRITIKAK
Hemeretzi ipuin – Jon Eugi, Euskaldunon Egunkaria (1998-05-30)
Hemeretzi ipuin – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (1998-02-21)
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
itzul.: Josu Zabaleta
Aritz Galarraga
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
itzul.: Danele Sarriugarte
Asier Urkiza
31 ipuin
Anton Txekhov
itzul.: Iker Santxo Insausti
Aritz Galarraga
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Aiora Sampedro
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Girgileria
Juana Dolores
itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria
Arturoren uhartea
Elsa Morante
itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza
Arrabioen gerra
Karel Capek
itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila