1805-04-02 / 1875-08-04
Hans Christian Andersen
Andersen, Hans Christian. Daniar idazlea (Odense, 1805 - Kopenhage, 1875). Zapatari baten semea, 1819an Kopenagera aldatu zen antzerkian arrakasta izateko asmoz. Proiektu horiek hutsean geratu ziren, baina babesle ahaltsuen faborea bereturik, 1828an batxiler titulua eskuratu zuen. Bidaiatzeari ekin zion, eta Alemania, Frantzia, Italia, Grezia, Turkia, Suedia, Espainia eta Britainia Handia ezagutuz. Esperientzia horiek bildu zituen zenbait bidaia liburutan (Harz-era egin bidaiaren isladak, 1875; Espainian, 1863). Antzerki-obrekin (San Nikolas dorreko amodioa, 1835) ez zuen arrakasta handirik lortu, olerkigintzan ez bezala. Garrantzi handiagokoak dira haren eleberriak: Inprobisatzailea, 1835; O.T., 1836; Biolin jolea besterik ez, 1837; Bi baronesak, 1848; Izan ala ez izan, 1857. Haren ipuinek, alabaina, ekarri zioten beste bideetatik iritsi gogo zuen ospea. n Andersenen Ipuinak. Hans Christian Andersenek 1835etik 1875era idatzitakoak. 164 ipuinok herri-kontakizunetan dute iturburua eta pertsonaiak eta gertaerak historiatik zein elezaharretatik, eguneroko bizitzatik eta are idazlearen beraren bizitzatik atereak dira. Haurrei zuzenduak izanik ere, ipuin hauen irudimen poetikoak eta anekdotaren atzean ezkutatzen den zentzu moral edo filosofikoak helduen interesa erakarri zuten. Literatura unibertsaleko obra nagusien artean kokatu ohi dira.
KRITIKAK
Hemeretzi ipuin – Jon Eugi, Euskaldunon Egunkaria (1998-05-30)
Hemeretzi ipuin – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (1998-02-21)
Irailak 18: Munduko poesia kaierak | May Ayim Azpeitian
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Jon Jimenez
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Jon Jimenez
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga
Nekropolia
Boris Pahor
itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza
Horma
Marlen Haushofer
itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Xomorroak
Julia Guillamon
itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez
Metamorfosia
Franz Kafka
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua