euskarari ekarriak

1.513 idazle / 3.935 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1265-05-15 / 1321-09-14

Dante Alighieri


Dante Alighieri. (Durante-ren laburdura) Italiar poeta (Florentzia, 1265 - Ravena, 1321). Florentziako administrazio lanetan hartu zuen parte guelfo zurien aldean, eta hainbat zeregin diplomatiko egin zuen Bonifazio VIII.a Aita Santuaren aurrean. Azkenean, guelfo beltzek batere kargurik gabe utzi eta erbestera egotzi zuten bizitza guztiko. Azken urteak Veronan, Luccan eta Ravenan eman zituen. Dantek De Monarchia-n (1310-1314), latinez idatzi zuen obran, argitaratu zituen bere kezka politikoak: munduko aginpidea eta izpirituarena bereizi behar zirela aldarrikatu zuen, giza ekintza guztiek ondasun morala izan behar dutela argudiatuz. Kultura eskolastikoan hezitako gizona izaki, zuhurtziari, ezaguera eta arrazoiari buruzko ikusmoldea azaldu zuen Il Convivio (1307, Oturuntza) italieraz idatzi zuen filosofia lanean. Hizkuntzaz kezkatuta, Italiako herrialde guztietarako literatura hizkuntza batua aldarrikatu zuen, latinez idatzi zuen De vulgari eloquentia obran azalduriko teoriei jarraiki (1303-1304). Latinaren eta latin hizkuntzen arteko harreman historikoez arduratu zen lehenetarikoa izan zen. Filosofia eta moralismo ukituz beteak ageri dira, bestalde, Danteren poesia ugariak. Bederatzi urte zituela ezagutu eta hemezortzi urterekin berriz aurkitu zuen Beatrice-k inspiratu zizkion Canzoniere izeneko sonetoak, bultzatu zuen dolce stil nuovo haren erakusgarri bikainak. La Vita Nuova poema bildumak (1283-1293) guztiz mistiko bihurtu zen amodio hari buruzko lirismo aberats eta irudimenezkoa eskaintzen du (Beatrice-z «beste inorengatik inoiz esan ez dena» esateko). Baina, garrantzizkoak izanagatik ere, Danteren beste ezein obrak ez dio Divina Commedia (1307-1321) epopeia mistiko handiari itzalik egiten. Poema handi horretan, lurreko zorionaren eta beste munduko loriaren eske ageri da gizadi osoa. Gizonaren ikuspegi teologiko eta dramatikoa eskaintzen duen epopeia hori Europako literaturako obra garrantzitsuenetakoa da.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Jainko Antzerkia: Paradisua

itzul.: Joxan Agirre Begiristain

Hiria, 2003

Jainko antzerkia: purgatorioa

itzul.: Joxan Agirre Begiristain

Donostia hiria, 2002

Jainko antzerkia: Infernua

itzul.: Joxan Agirre Begiristain

Alegia Hiria, 2001

La Divina Commedia

itzul.: Lur erredakzioa

Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999

Danteren Komedia Infernua

itzul.: Gabriel Aresti

Egan, 1985

Jainko-antzerkia

itzul.: Aita Onaindia

Deusto, 1985

Igarri

Beatricen agurra

itzul.: Lauaxeta

Euzkadi, 1930-martxoa

Hitzorduak

Azken kritikak

Puta
Nelly Arcan

itzul.: Miel A. Elustondo
Joxe Aldasoro

Meditazioak
John Donne

itzul.: Patxi Ezkiaga
Nagore Fernandez

Meditazioak
John Donne

itzul.: Patxi Ezkiaga
Jose Luis Padron

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun
Irati Majuelo

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

itzul.: Iker Alvarez
Asier Urkiza

Transgresioa irakasgai
Bell Hooks

itzul.: Amaia Apalauza
Irati Majuelo

Horma
Marlen Haushofer

itzul.: Naroa Zubillaga
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

itzul.: Iker Alvarez
Ibai Atutxa Orde?ana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

itzul.: Patxi Zubizarreta
Jon Jimenez

Alferrikakoaren balioa
Nuccio Ordine

itzul.: Fernando Rey
Paloma Rodriguez-Mi?ambres

Azken sarrerak

2023 Azaroa

Gloria Fuertesen poesia

Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak

Philip Larkin
Sei poema

Javier Arzuaga
Gauerdi minean

Pasolini
Poemak

2023 Urria

Louise Gluck
Poemak

Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik

Antonia Vicens
Zortzi poema

2023 Iraila

W.H. Auden
Poemak

Bernard Manciet
Mendeurrena

Jon Beistegik euskarari ekarritakoak

Lydia Davis
Terapia

Miroslav Holub
Poemak

Chopin eta Mansfield
Narrazioak

Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria

Joseph Roth
Leviatana

W.W. Jacobs
Tximino atzaparra

2023 Abuztua

Slawomir Mrozek
Narrazioak

Emmy Hennings
Zortzi poema

Raymond Carver
Idazlanak

2023 Uztaila

David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)

Emily Bront?
Poemak

Miroslav Holub
Poemak

Milan Kundera
Literatur lanak

Maria Merce Mar?al
Poesia kaiera

2023 Ekaina

Edith Sodergranen mendeurrena

Nazim Hikmet
Poemakl

Latindar literatura euskaraz

2023 Maiatza

Wa Thiong'o eta Bulawayo
Afrikako hitzak

2023 Apirila

Mario Benedetti
Poesia kaiera

Bertolt Brecht
Poesia kaiera

Mouton eta Rodoreda
Fantasiatik errealitatera

Oholtzako abangoardia

2023 Martxoa

Chantal Maillard
Idaztea

Jose GorostizaAmaibako heriotza

Roberto Juarroz
Poesia bertikala

[Sarrera guztiak ikusi]