euskarari ekarriak

1.534 idazle / 3.974 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1875-12-04 / 1926-12-29

Rainer Maria Rilke


Rilke, Rainer Maria. Idazle txekiarra, alemanieraz idazten zuena (Praga, 1875 - Valmont, Suitza, 1926). 1886tik 1891ra eskola militar batean egin zituen ikasketak. Gero estetika eta filosofia ikasketak egin zituen Pragan eta Munichen. Gaztetatik izan zuen olerkiak idazteko zaletasuna. Hogeita bat urte zituela Pragatik aldegin zuen betiko eta harrezkero bizimodu ibiltaria izan zuen. Munichen Lou Andreas-Salomé ezagutu zuen, Nietzscheren adiskide izandakoa eta gerora Freuden laguntzaile izan zena, Rilkeren bizitzan eragin handia izan zuena. Bi bidaldi egin zituen harekin Errusiara; hango ikuspegiek eta hango nekazarien bizimoduak eragin handia izan zuten Rilke-ren olerkigintzan. 1901ean Clara Westhoff eskultorearekin ezkondu zen, baina denbora laburrean banatu ziren. 1905ean Parisen hartu zuen bizilekua eta 1906ean Auguste Rodin eskultorearen idazkari izan zen; haren diziplinak eta artea ulertzeko moduak aldaketa handia eragin zuen Rilkerengan. 1910etik 1913ra, krisi psikologiko baten ondorioz, idazteari utzi zion; bidaldiak egin zituen Europan eta Afrikako iparraldean barrena. 1921 ezkeroztik Muzot gazteluan bizi izan zen, eta han idatzi zituen bere bi idazlan garrantzitsuenak: Duineser Elegien eta Sonette and Orpheus. Paul Valéry-ren olerkiak itzuli zituen alemanierara. Leuzemiak jota hil zen Valmonteko erietxean, Montreux-etik hurbil. n Idazlanak. Leben und Lieder (1894, Bizitza eta kantuak); Die Weise von Liebe und Tod des Cornets Christoph Rilke (1899, Christoph Rilke alferezaren maitasunezko eta heriotzazko erromantzea); Das Buch von mönchischen Leben (1899, Monasterioko bizitzaren liburua); Das Stundenbuch (1899-1903, Orduen liburua); Briefe an einen jungen Dichter (1903, Gutunak olerkari gazte bati); Das Buch der Bilder (1902, Irudien liburua); Neue Gedichte (1907-1908, Poema berriak); Duineser Elegien (1922, Duinoko elegiak); Sonette an Orpheus (1923, Sonetoak Orfeori); Florenzer Tagebuch (1942, Florentziako egunkaria).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Poeta gazte bati idazkiak

itzul.: Patxi Salaberri Muņoa

Jakin, 2002

Malte Laurids Brigge-ren koadernoko oharrak

itzul.: Lur erredakzioa

Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999

Zer gauza guti...

itzul.: Joseba Sarrionandia

Mazantini-4, 1993

Ordu nabarmena

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Udazkeneko eguna

itzul.: Joseba Sarrionandia

Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985

Pamiela

Udagoiena

itzul.: Markue

Egan, 1966

Zelaietan

itzul.: Luis Mari Mujika

Arnas - 6, 1961

Udazken

itzul.: Luis Mari Mujika

Arnas - 6, 1961

Len arrosak

itzul.: Luis Mari Mujika

Arnas - 5, 1961

Gau...

itzul.: Luis Mari Mujika

Arnas - 5, 1961

Aldizka

itzul.: Luis Mari Mujika

Arnas - 6, 1961

Bideak

itzul.: Juan San Martin

Olerti, 1960

Iņork esango al lidake...?

itzul.: Juan San Martin

Olerti, 1960

Olerkaria

itzul.: Juan San Martin

Olerti, 1960

KRITIKAK

Poeta gazte bati idatziak – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (2003-03-02)

Hitzorduak

Uztailak 28: Ernest Hemingway idazlearen Fiesta. Eguzkia jaikitzen da irakurraldia Auritzetik Orbaizetara

Uztailak 28: Edorta Jimenez Hemingway eta Gernika Orbaizetan

Uztailak 28: I?aki Sagarna Ernest Hemingway eta Euskal Herria Aezkoako Kultur Olan

Uztailak 28: Ernest Hemingwayren poema errezitaldia Ariben

Azken kritikak

Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English

itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Gerezi-denbora
Montserrat Roig

itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez

Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway

itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga

Nekropolia
Boris Pahor

itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza

Horma
Marlen Haushofer

itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Xomorroak
Julia Guillamon

itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez

Metamorfosia
Franz Kafka

itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga

Hormako atea eta beste ipuin batzuk
H.G. Wells

itzul.: Joxe Mari Berasategi
Hasier Rekondo

Begiak eman nizkinan eta ilunpeei behatu hien
Irene Sola

itzul.: Joxan Elosegi
Jon Jimenez

Azken sarrerak

2024 Uztaila

Frank O'Hara
4 poema

Ernest Hemingway
Poemak

Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu

2024 Ekaina

Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema

Sergei Jesenin
Poemak

Alice Munro
Asunak

Kafka hil zen duela 100 urte

2024 Maiatza

Ama Ata Aidoo
Bi ahizpa

Silvia Federici etxean da

Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak

Paul Auster
Zortzi poema

2024 Martxoa

Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari

Giorgos Seferis
Poesia kaiera

Anne Hebert
Poesia antologia

Vitale eta Anzaldua
Bi poema

2024 Otsaila

Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak

Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48

Natalia Ginzburg
Juduak

2024 Urtarrila

Atahualpa Yupanki
Lau abesti

Daye Tyree
Bost poema

Uxio Novoneyra
Bazterrak

Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa

Claire Keegan
Ekaitzak

Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak

2023 Abendua

Fadwa Touqan
Bi poema

Munduko Poesia Kaierak

2023 Azaroa

Gloria Fuertesen poesia

Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak

Philip Larkin
Sei poema

Javier Arzuaga
Gauerdi minean

Pasolini
Poemak

2023 Urria

Louise Gluck
Poemak

Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik

Antonia Vicens
Zortzi poema

[Sarrera guztiak ikusi]