1898-02-10 / 1956-08-14
Bertolt Brecht
Brecht, Bertolt. Idazle eta antzerkigile alemaniarra (Augsburgo, 1898 - Berlin, 1956). Munichen medikuntza ikasten hasi zen, baina gerra zela eta utzi behar izan zuen (1918). Gerra amaiturik, talde ezkertiarretan sartu zen. Max Reinhardt antzerki zuzendariaren laguntzailea Berlinen (1923), gero Piscator-en lankide izan zen (1927). Garai hartan Brechtek antzerki anarkista eta espresionista plazaratu zuen: Baal (1922), Gizona gizona da (1926). Lau soseko opera (1928), hots, John Gayren Beggar's Opera-ren moldaerak, arrakasta handia izan zuen. Hitlerrek agintea eskuratu zuenean alde egin zuen Alemaniatik. Danimarka, Suedia eta Finlandia iragan eta gero, Ameriketara iritsi zen gerratik ihesi. Erbestean Brechtek obra garrantzitsuak idatzi zituen: Sezuango gizon ona (1939), Puntika jauna eta bere morroia Matti (1940), Arturo Ui-ren igoera geraezina (1941), Mutter Courage und ihre Kinder (1941), Galileoren bizitza (1947). 1948an itzuli zen Alemaniara, eta Ekialdeko Berlinen finkatu zen. Bertan, Berliner Ensemble antzerki-taldea sortu eta zuzendu zuen. Garai honi dagozkio Kaukasoko igeltxuzko biribila lana (1948); zenbait moldaera (Sofokleren Antigona, Shakespeareren Coriolano); Hiru kontakizun luze) (1949), izen bereko operaren egokipen dena. Teoria lanetan (Antzerkirako Organon txikia 1948), literaturaren ikuspegi dialektikoaren ildotik, garbi adierazten du bere antzerkiaren funtzio didaktikoa: errealismoa, parabola edo alegoria, musika eta kantaren bitartez antzertiak kontzientzia hartzera eraman behar du ikuslea eta, azken finean, politikan esku hartzera. «Urruntze efektua» (Verfremdunseffekt) erabiltzen du bere antzertia egunerokotasunetik aldendu nahiz, gogarte eta kritikarako bide bilaka dadin. Brechtek eragin handia izan du XX. mendeko antzerkian.
Burges ttipien zazpi bekatu buruzagiak
itzul.: Sara Maio
Egan, 2010
3/4
Jenerala, zure tankea auto bat baino indartsuagoa da
itzul.: Harkaitz Cano
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Keuner Jaunaren kondairak
itzul.: Joserra Garzia
Alberdania, 1999
Etorkizuneko jendeari
itzul.: Joseba Sarrionandia
Hezurrezko xirulak, 1991
Elkar
Gaberako aterbea
itzul.: Mikel Laboa
Habe - 164, 1989
Jeneral jauna, zure tankea sendoa da
itzul.: Aitor Arana
Hotsizki - 1, 1985
Liluraren kontra
itzul.: Mikel Laboa
Habe - 36, 1984
Langille baten galderak liburu baten aurrean
itzul.: Mikel Laboa
Sustraia - 41, 1983
KRITIKAK
Kaukasiar kreazko borobila – Iratxe Retolaza, Berria (2006-07-09)
Keuner jaunaren kondairak – Javier Rojo, El Correo (1999-07-07)
Uztailak 03: Dolores Redondo Lorik egiten ez dutenak nash
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
itzul.: Xabier Monasterio
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Paziente isila
Alex Michaelides
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
itzul.: Julen Kalzada
Aritz Galarraga
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
itzul.: Irene Arrarats
Mikel Asurmendi
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Jon Jimenez
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria