1898-02-10 / 1956-08-14
Bertolt Brecht
Brecht, Bertolt. Idazle eta antzerkigile alemaniarra (Augsburgo, 1898 - Berlin, 1956). Munichen medikuntza ikasten hasi zen, baina gerra zela eta utzi behar izan zuen (1918). Gerra amaiturik, talde ezkertiarretan sartu zen. Max Reinhardt antzerki zuzendariaren laguntzailea Berlinen (1923), gero Piscator-en lankide izan zen (1927). Garai hartan Brechtek antzerki anarkista eta espresionista plazaratu zuen: Baal (1922), Gizona gizona da (1926). Lau soseko opera (1928), hots, John Gayren Beggar's Opera-ren moldaerak, arrakasta handia izan zuen. Hitlerrek agintea eskuratu zuenean alde egin zuen Alemaniatik. Danimarka, Suedia eta Finlandia iragan eta gero, Ameriketara iritsi zen gerratik ihesi. Erbestean Brechtek obra garrantzitsuak idatzi zituen: Sezuango gizon ona (1939), Puntika jauna eta bere morroia Matti (1940), Arturo Ui-ren igoera geraezina (1941), Mutter Courage und ihre Kinder (1941), Galileoren bizitza (1947). 1948an itzuli zen Alemaniara, eta Ekialdeko Berlinen finkatu zen. Bertan, Berliner Ensemble antzerki-taldea sortu eta zuzendu zuen. Garai honi dagozkio Kaukasoko igeltxuzko biribila lana (1948); zenbait moldaera (Sofokleren Antigona, Shakespeareren Coriolano); Hiru kontakizun luze) (1949), izen bereko operaren egokipen dena. Teoria lanetan (Antzerkirako Organon txikia 1948), literaturaren ikuspegi dialektikoaren ildotik, garbi adierazten du bere antzerkiaren funtzio didaktikoa: errealismoa, parabola edo alegoria, musika eta kantaren bitartez antzertiak kontzientzia hartzera eraman behar du ikuslea eta, azken finean, politikan esku hartzera. «Urruntze efektua» (Verfremdunseffekt) erabiltzen du bere antzertia egunerokotasunetik aldendu nahiz, gogarte eta kritikarako bide bilaka dadin. Brechtek eragin handia izan du XX. mendeko antzerkian.
Burges ttipien zazpi bekatu buruzagiak
itzul.: Sara Maio
Egan, 2010
3/4
Jenerala, zure tankea auto bat baino indartsuagoa da
itzul.: Harkaitz Cano
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Keuner Jaunaren kondairak
itzul.: Joserra Garzia
Alberdania, 1999
Etorkizuneko jendeari
itzul.: Joseba Sarrionandia
Hezurrezko xirulak, 1991
Elkar
Gaberako aterbea
itzul.: Mikel Laboa
Habe - 164, 1989
Jeneral jauna, zure tankea sendoa da
itzul.: Aitor Arana
Hotsizki - 1, 1985
Liluraren kontra
itzul.: Mikel Laboa
Habe - 36, 1984
Langille baten galderak liburu baten aurrean
itzul.: Mikel Laboa
Sustraia - 41, 1983
KRITIKAK
Kaukasiar kreazko borobila – Iratxe Retolaza, Berria (2006-07-09)
Keuner jaunaren kondairak – Javier Rojo, El Correo (1999-07-07)
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
itzul.: Amaia Apalauza
Bestiak Liburutegia
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
itzul.: Jonathan Lavilla / Javier Agirre
Aritz Galarraga
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
itzul.: Edorta Matauko
Jon Jimenez
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun
Amaia Alvarez Uria
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
itzul.: Amaia Astobiza / I?igo Roque
Irati Majuelo
Hitzak palmondo
Silvia Federici
itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
itzul.: Be?at Irastorza
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
itzul.: Xabier Kintana
Aritz Galarraga
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
itzul.: Aiora Jaka
Jon Jimenez
Bortxaketa
Joyce Carol Oates
itzul.: Xabier Olarra
Ibon Ega?a
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua
2023 Azaroa
Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak
2023 Urria
Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik
2023 Iraila
Jon Beistegik euskarari ekarritakoak
Chopin eta Mansfield
Narrazioak
Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria
2023 Abuztua
2023 Uztaila
David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)