POEMA NIRE ESKUBIDEEZ
June Jordan

Autobiographikal ikuskizuna
euskaratzailea: Ane Garcia
armiarma.eus, 2018

 

Gaur arratsean eta oraindik ere ibiltzeko beharra dut, poema honen

ingurukoak argitzeko beharra: zergatik ezin dudan

kalera atera aldatu gabe nire arropak, nire zapatak,

nire gorputzaren hizkuntza, nire genero identitatea, nire adina

aldatu arratsean bakarrik den emakume izaera

Kaleetan bakarrik/bakarrik ez denean kontua

Kontua denean ezin dudala nahi dudana egin

Egin nire gorputzarekin, okerreko

sexu, okerreko adin eta okerreko azalekoa naizelako, eta

demagun ez nuela hona hirira joan nahi,

baizik eta hondartzara

edo sastraken barnera joan nahi nuela

hara bakarrik Jainkoagan pentsatzera edo pentsatzera

haurrengan edo pentsatzera munduaren inguruan/

izarrak eta isiltasunak azaleratzen dituzten kontuak.

 

Ezin izan nuen joan eta ezin izan nuen pentsatu eta ezin izan nuen

bertan geratu

bakarrik

nik behar nuen gisan

bakarrik, ezin dudalako nahi dudana egin nire

gorputzarekin eta

nork egin zituen gauzak

horrela?

 

Eta Frantzian diote morroiak zakila sartu

baina ez badu isuri orduan ez nauela bortxatu

eta hura sastatu ostean, oihuen ostean,

putakumeari erregutu ostean eta mailu batekin hari buruan

eman ostean ere, horren guzti horren ostean

hark eta bere laguntxoek izorratzen banaute horren ostean

orduan nik baimena eman nien eta hura ez zen

bortxaketa. Azkenean ulertzen duzu

izorratu nindutela ni nengoelako oker eta oker nengoelako berriro

ni nengoen lekuan ni izateagatik, naizena izateagatik oker

 

Eta bortxatzen ditu Hegoafrikak ere

Namibiaren lurrak

Angolaren lurrak

eta horrek esan nahi al du

esan nahi dut nola jakin Pretoriak isuri duen,

Zein izango da zapalketa higuingarri horren eiakulazioaren froga

Lurralde Beltzean.

 

Eta Namibiaren ostean

eta Angolaren ostean

eta Zimbabweren ostean

eta herrixka guztien auto-immolazioaz

nire ahaide eta emakume guztiek zutik badiraute ere,

horren guzti horren ostean galdu egiten badugu

zer esango dute mutil koskorrek

baimena eskatuko al didate?

Ulertzen nauzu: okerreko jendea gara,

azal okerrarekin, kontinente okerrean eta

Zer demontreren inguruan da jendea hain zentzuduna?

 

Eta aste honetako Timesen arabera

1966an CIAk erabaki zuen arazo bat zuela

eta arazoa Nkrumah deitutako gizona zen, beraz

hil egin zuten eta haren aurretik Patrice Lumumba izan zen

eta haren aurretik nire aita izan zen, Ivy League eskolako campusean

eta nire aita kafetegian sartzeko beldurrez esaten zuelako

oker zegoela: okerreko adina, okerreko azala, okerreko genero-identitatea zituela

eta hark ordaintzen zuen nire hezkuntza eta

haren aurretik

nire aita izan zen, eta esaten zuen ni nengoela oker ,

mutikoa behar nuela berak bat nahi zuelako (mutikoa) eta

azal zuriagoa behar nuela izan eta

ile leunagoa behar nuela izan eta

ez nuela mutikoekin burua galdu behar, baizik eta haietako

bat izan behar nuela (mutikoa)

eta haren aurretik

nire ama izan zen, nire sudurra konpontzeko kirurgia

eta niretzat hortz-burdinen erreguan eta esaten zidan

uzteko liburuak, uzteko behingoz beste

hitzetan esanda

 

Ezagun ditut CIAren arazoak

eta Hegoafrikaren arazoak eta Exxon enpresaren

arazoak eta Ipar Amerika zuriaren arazoak eta

irakasle eta apaizen eta FBIren eta gizarte-langileen eta

neure neureak ditudan Ama eta Aitaren arazoak

Oso ezagun ditut arazook, azkenean

Arazo horien guztien atzean nagoelako

Ni.

Ni naiz bortxaketaren historia

Ni naiz naizena ukatzearen historia

Ni naiz nire burua izu larrian espetxeratzearen historia

Ni naiz indarkeriaren, erasoen eta mugarik gabeko armaden historia,

Nire gogoarekin eta gorputzarekin eta arimarekin egin nahi dudanaren

Aurkako indarkeriarena.

 

Eta gauean kalera ateratzeaz

Edo sentitzen dudan maitasunaz

Edo nire aluaren santutasunaz

Edo muga nazionalen santutasunaz

Edo nire liderren santutasunaz edo

Nire bihotz pertsonal eta idiosinkratiko

Eta eztabaidarik gabe bakar eta bereziaren bitartez

Ezagutu dudan desira bakoitzaren santutasunaz ari garela ere

Ni bortxatu naute

oker egon naizelako: okerreko sexua, okerreko adina,

okerreko azala, okerreko sudurra, okerreko ilea, okerreko

beharrak, okerreko ametsa, okerreko geografia,

Okerreko jostuna

ni

 

Ni izan naiz bortxaketaren esanahia

Ni izan naiz bortxatutako sarketaz

Ezabatzen saiatu diren arazoa,

Espermaren frogarekin nahiz gabe eta

Laga argi eta garbi uzten

Poema hau ez da inolako baimena eta ez diet baimenik ematen

Nire amari, nire aitari, irakasleei,

FBIri, Hegoafrikari, Bedford-Stuy-ri,

Park Avenue-ri, American Airlines-i, kale kantoietako

alferrontziei eta autoetako nazkagarri iheskorrei

 

Ni ez nago oker: Nire izena ez dago oker.

Nire izena nire, nire, nirea da

eta ezin dizuet esan nork egin dituen gauzak horrela

baina esango dizuet, hemendik aurrera, nire erresistentziak, (gure erresistentziak)

egun eta gau dirauen gure ausardia sinpleak

zuen bizitza har dezakeela ordainetan.

 

POEMA NIRE ESKUBIDEEZ
June Jordan

Autobiographikal ikuskizuna
euskaratzailea: Ane Garcia
armiarma.eus, 2018