1914-08-26 / 1984-02-12
Julio Cortazar
Cortázar, Julio. Idazle argentinarra (Brussela, 1914 - Paris, 1984). Julio Cortázar Hego Amerikak eta literatura modernoak XX. mendean eman duen hitz lauzko idazle nagusietako bat da. Bere estiloa azken hamarkadetako kontaera joera ausartenen artean koka daiteke. Haren kontakizunek zerbait bizia, absurdua eta eragabekoa bailitzan aurkezten dute errealitatea, espazioa eta orden kronologikoa nahasian azaltzen dituzte, eta egilearen poesiarako dohai apartak nabarmentzeko bidea ematen dute. Córtazar-en lehen liburua hitz lauz idatziriko poema bat izan zen (Los Reyes, Erregeak 1949). Fantasiazko ipuin eta kontakizunak argitaratu zituen ondoren (Final de juego, Joko amaiera, 1956; Historias de cronopios y de famas, Kronopioen eta famen istorioak, 1962; La vuelta al día en ochenta mundos, Egunaren itzulia 80 munduetan, 1967; Octaedro, Oktaedroa, 1974), eta eleberri batzuk tartean: Los premios, Sariak, 1961; eleberri honetan argi eta garbi aurkeztu zuen Cortázarrek kontakizunaren egitura klasikoak berrantolatzeko irrikia. Rayuela (1963) da bide horretatik haren eleberririk hoberenetakoa; hark eman zion osperik handiena, eztabaida ugari biztu bazuen ere. 62 modelo para armar (1968) eta El libro de Manuel (Manuelen liburua, 1973) argitaratu zituen gero. 1971. urtean Pameos y meopas poema bilduma eman zuen argitara. Garrantzi handia dute halaber Cortázar-en itzulpen lanek, Poe eta Yourcenar-enak bereziki. Poe gainera maisutzat zeukan Cortázar-ek; haren eragin handia du, osagarri fantastikoen erabileran nabarmentzen denez. Giza eskubideen eta, bereziki, Latinamerikako herrien askatasunaren aldeko borrokan betiere, 1976an Txileko diktaduraren basakeriak salatzen zituen txostena eman zuen argitara eta 1984an Nicaragua, tan violentamente dulce idazlanen bilduma eskaini zuen, Nikaraguako iraultza sandinistaren alde.
itzul.: Gerardo Markuleta
Istorio hiperlaburrak, 1995
Milabidai - Erein
Itzulpenei buruzko itzulpen bat
Zintzhilik, 1986
Bidaiarentzako albistea
itzul.: Bego
Aizu - 25, 1984
KRITIKAK
Antologia apetatsua – Aritz Galarraga, Gara (2005-09-17)
Antologia apetatsua – Inma Errea, Diario de Noticias (2005-06-17)
Hegoaldeko autopista – Juan Luis Zabala, Euskaldunon Egunkaria (1995-01-29)
Oktaedroa – Juan Luis Zabala, Euskaldunon Egunkaria (1994-10-09)
Oktaedroa – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (1993-05-08)
Otsailak 28: Aspernen paperak Gasteizen
Otsailak 28: Gerrak ez du emakume aurpegirik Katakraken
Kartzelako gutunak Sophie Liebknechti
Rosa Luxemburg
itzul.: Amia Lasa
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Yannis Ritsos
itzul.: Joannes Jauregi
Aiora Sampedro
Egunaren hondarrak
Kazuo Ishiguro
itzul.: Amaia Apalauza / Iņigo Roque
Igor Elordui Etxebarria
Michael Kohlhaas
Heinrich von Kleist
itzul.: Xabier Mendiguren Bereziartu
Peru Iparragirre
Poesia kaiera
Yannis Ritsos
itzul.: Joannes Jauregi
Igor Estankona
Kartzelako gutunak Sophie Liebknechti
Rosa Luxemburg
itzul.: Amaia Lasa
Aiora Sampedro
Egunaren hondarrak
Kazuo Ishiguro
itzul.: Amaia Apalauza / Iņigo Roque
Joannes Jauregi
Proleterka
Fleur Jaeggy
itzul.: Fernando Rey / Miren Iriarte
Ibon Egaņa
Gerrak ez du emakume aurpegirik
Svetlana Aleksievitx
itzul.: Iker Sancho
Amaia Alvarez Uria
Proleterka
Fleur Jaeggy
itzul.: Fernando Rey / Miren Iriarte
Aiora Sampedro
2019 Otsaila
Francis Scott Fitzgerald
Nerbio-krisia
2019 Urtarrila
Rosa Luxemburg
Gutunak Sophie Liebknechti
2018 Abendua
2018 Azaroa
Borges eta Schwob
Idatz & Mintz-ekoak
2018 Urria
Alejandra Pizarnik
Poesia kaiera
2018 Iraila
Juan Jose Arreola
Trukearen parabola
Julius Fucik
Urkamendira bideko erreportaia
2018 Abuztua
2018 Uztaila
Scholastique Mukasonga
Emakume oinutsa
Vladimir Maiakovski
Kontakizun bi
2018 Ekaina