1819-08-01 / 1891-09-28
Herman Melville
Melville, Herman. Estatu Batuetako eleberrigilea (New York, 1819 - New York, 1891). 1841ean, Hegoaldeko Itsasoetan barrena ibili zen balea harraparien itsasontzi batean. Markesa uharteetan ontzitik ihes egin eta lau urtez egon zen Taipin, hango biztanleekin bizitzen. Ondoren, New Yorkera itzuli eta bere abenturak idazten hasi zen. Garai hartakoak dira; Typee (1846), Omoo (1847), Mardi (1849), Redburn (1849) eta White jacket (1850, Jaka zuria). 1850ean, N. Hawthorne ezagutu zuen eta eragin handia izan zuen Melvilleren idazkeran. Orduan hasi zen bidaia alegoria modura azaltzen, eta itxuren eta errealitatearen arteko loturak aztertzen. 1851an, Moby Dick, haren eleberri nagusia, argitaratu zuen. Eleberriak ez zuen batere arrakastarik izan, garai hartako gizarteak eta kritikak ez baitzuten ulertu. Melvilleren hurrengo eleberriak ere, Pierre or the ambiguities (1852), ez zuen harrera onik izan. Melvillek ordea idazten jarraitu zuen: The piazza tales (1856) ipuin liburua; Bartleby the scrivener (1853, Bartleby izkribatzailea, Juan Garziak euskaratua), Benito Cereno (1855), Israel Potter (1855) eta Billy Budd sailor (1924, Billy Budd mariñela), hil ondoren argitaratua. Melville baztertua eta pobrezian hil zen. Urte askotan ahaztua egon zen, baina 1920 inguruan berraurkitu zen bere obra; haren eleberriak maisu lantzat hartzen dira gaur egun. Eragin handia izan du XX. mendeko eleberrigintzan.
Moby Dick
itzul.: Juan Garzia
Balea Zuria, 2023
itzul.: Jose Ramon Vazquez
Alberdania-Erein-Igela, 2012
Literatura Unibertsala 154
Benito Cereno
itzul.: Jose Ramon Vazquez
Alberdania-Erein-Igela, 2012
Literatura Unibertsala 154
Bartleby izkribatzailea
itzul.: Juan Garzia Garmendia
Erein, 1991
Bartleby 1
Billy urkabean
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Moby Dick
itzul.: Kaxildo Alkorta
Mensajero, 1977
Kimu 18
KRITIKAK
Moby Dick – Anjel Lertxundi, Berria (2023-12-03)
Bartleby eskribatzailea – Iraitz Urkulo, Berria (2016-04-03)
Billy Budd, marinela – Iker Zaldua, Gara (2014-02-16)
Benito Cereno – Iker Zaldua, Gara (2014-01-26)
Bartleby izkribatzailea – Anjel Lertxundi, El Diario Vasco (1991-04-17)
Azaroak 22: McKenzie Wark Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza Iru?ean
Azaroak 28: Olga Tokarczuk Erabili goldea hilen hezurren gainetik Erronkaribarren
Azaroak 28: Amelie Nothomb Katilinarenak Donostiako Txantxerreka gaztetxean
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Asier Urkiza
Rameauren iloba
Denis Diderot
itzul.: Joxan Elosegi
Aritz Galarraga
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Ibon Ega?a
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
itzul.: Garazi Ugalde
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
itzul.: Leire Azkargorta
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
itzul.: Jesus Maria Arrojeria
Aritz Galarraga
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Irati Majuelo
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Irati Majuelo
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak