1819-08-01 / 1891-09-28
Herman Melville
Melville, Herman. Estatu Batuetako eleberrigilea (New York, 1819 - New York, 1891). 1841ean, Hegoaldeko Itsasoetan barrena ibili zen balea harraparien itsasontzi batean. Markesa uharteetan ontzitik ihes egin eta lau urtez egon zen Taipin, hango biztanleekin bizitzen. Ondoren, New Yorkera itzuli eta bere abenturak idazten hasi zen. Garai hartakoak dira; Typee (1846), Omoo (1847), Mardi (1849), Redburn (1849) eta White jacket (1850, Jaka zuria). 1850ean, N. Hawthorne ezagutu zuen eta eragin handia izan zuen Melvilleren idazkeran. Orduan hasi zen bidaia alegoria modura azaltzen, eta itxuren eta errealitatearen arteko loturak aztertzen. 1851an, Moby Dick, haren eleberri nagusia, argitaratu zuen. Eleberriak ez zuen batere arrakastarik izan, garai hartako gizarteak eta kritikak ez baitzuten ulertu. Melvilleren hurrengo eleberriak ere, Pierre or the ambiguities (1852), ez zuen harrera onik izan. Melvillek ordea idazten jarraitu zuen: The piazza tales (1856) ipuin liburua; Bartleby the scrivener (1853, Bartleby izkribatzailea, Juan Garziak euskaratua), Benito Cereno (1855), Israel Potter (1855) eta Billy Budd sailor (1924, Billy Budd mariñela), hil ondoren argitaratua. Melville baztertua eta pobrezian hil zen. Urte askotan ahaztua egon zen, baina 1920 inguruan berraurkitu zen bere obra; haren eleberriak maisu lantzat hartzen dira gaur egun. Eragin handia izan du XX. mendeko eleberrigintzan.
Moby Dick
itzul.: Juan Garzia
Balea Zuria, 2023
itzul.: Jose Ramon Vazquez
Alberdania-Erein-Igela, 2012
Literatura Unibertsala 154
Benito Cereno
itzul.: Jose Ramon Vazquez
Alberdania-Erein-Igela, 2012
Literatura Unibertsala 154
Bartleby izkribatzailea
itzul.: Juan Garzia Garmendia
Erein, 1991
Bartleby 1
Billy urkabean
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Moby Dick
itzul.: Kaxildo Alkorta
Mensajero, 1977
Kimu 18
KRITIKAK
Moby Dick – Anjel Lertxundi, Berria (2023-12-03)
Bartleby eskribatzailea – Iraitz Urkulo, Berria (2016-04-03)
Billy Budd, marinela – Iker Zaldua, Gara (2014-02-16)
Benito Cereno – Iker Zaldua, Gara (2014-01-26)
Bartleby izkribatzailea – Anjel Lertxundi, El Diario Vasco (1991-04-17)
Uztailak 28: Ernest Hemingway idazlearen Fiesta. Eguzkia jaikitzen da irakurraldia Auritzetik Orbaizetara
Uztailak 28: Edorta Jimenez Hemingway eta Gernika Orbaizetan
Uztailak 28: I?aki Sagarna Ernest Hemingway eta Euskal Herria Aezkoako Kultur Olan
Uztailak 28: Ernest Hemingwayren poema errezitaldia Ariben
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga
Nekropolia
Boris Pahor
itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza
Horma
Marlen Haushofer
itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Xomorroak
Julia Guillamon
itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez
Metamorfosia
Franz Kafka
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Hormako atea eta beste ipuin batzuk
H.G. Wells
itzul.: Joxe Mari Berasategi
Hasier Rekondo
Begiak eman nizkinan eta ilunpeei behatu hien
Irene Sola
itzul.: Joxan Elosegi
Jon Jimenez
2024 Uztaila
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua
2023 Azaroa
Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak
2023 Urria