1819-08-01 / 1891-09-28
Herman Melville
Melville, Herman. Estatu Batuetako eleberrigilea (New York, 1819 - New York, 1891). 1841ean, Hegoaldeko Itsasoetan barrena ibili zen balea harraparien itsasontzi batean. Markesa uharteetan ontzitik ihes egin eta lau urtez egon zen Taipin, hango biztanleekin bizitzen. Ondoren, New Yorkera itzuli eta bere abenturak idazten hasi zen. Garai hartakoak dira; Typee (1846), Omoo (1847), Mardi (1849), Redburn (1849) eta White jacket (1850, Jaka zuria). 1850ean, N. Hawthorne ezagutu zuen eta eragin handia izan zuen Melvilleren idazkeran. Orduan hasi zen bidaia alegoria modura azaltzen, eta itxuren eta errealitatearen arteko loturak aztertzen. 1851an, Moby Dick, haren eleberri nagusia, argitaratu zuen. Eleberriak ez zuen batere arrakastarik izan, garai hartako gizarteak eta kritikak ez baitzuten ulertu. Melvilleren hurrengo eleberriak ere, Pierre or the ambiguities (1852), ez zuen harrera onik izan. Melvillek ordea idazten jarraitu zuen: The piazza tales (1856) ipuin liburua; Bartleby the scrivener (1853, Bartleby izkribatzailea, Juan Garziak euskaratua), Benito Cereno (1855), Israel Potter (1855) eta Billy Budd sailor (1924, Billy Budd mariñela), hil ondoren argitaratua. Melville baztertua eta pobrezian hil zen. Urte askotan ahaztua egon zen, baina 1920 inguruan berraurkitu zen bere obra; haren eleberriak maisu lantzat hartzen dira gaur egun. Eragin handia izan du XX. mendeko eleberrigintzan.
itzul.: Jose Ramon Vazquez
Alberdania-Erein-Igela, 2012
Literatura Unibertsala 154
Benito Cereno
itzul.: Jose Ramon Vazquez
Alberdania-Erein-Igela, 2012
Literatura Unibertsala 154
Bartleby izkribatzailea
itzul.: Juan Garzia Garmendia
Erein, 1991
Bartleby 1
Billy urkabean
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Moby Dick
itzul.: Kaxildo Alkorta
Mensajero, 1977
Kimu 18
KRITIKAK
Bartleby eskribatzailea – Iraitz Urkulo, Berria (2016-04-03)
Billy Budd, marinela – Iker Zaldua, Gara (2014-02-16)
Benito Cereno – Iker Zaldua, Gara (2014-01-26)
Bartleby izkribatzailea – Anjel Lertxundi, El Diario Vasco (1991-04-17)
Puta
Nelly Arcan
itzul.: Miel A. Elustondo
Joxe Aldasoro
Meditazioak
John Donne
itzul.: Patxi Ezkiaga
Nagore Fernandez
Meditazioak
John Donne
itzul.: Patxi Ezkiaga
Jose Luis Padron
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun
Irati Majuelo
Maskara baten aitortza
Yukio Mishima
itzul.: Iker Alvarez
Asier Urkiza
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
itzul.: Amaia Apalauza
Irati Majuelo
Horma
Marlen Haushofer
itzul.: Naroa Zubillaga
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Maskara baten aitortza
Yukio Mishima
itzul.: Iker Alvarez
Ibai Atutxa Orde?ana
Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre
itzul.: Patxi Zubizarreta
Jon Jimenez
Alferrikakoaren balioa
Nuccio Ordine
itzul.: Fernando Rey
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
2023 Azaroa
Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak
2023 Urria
Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik
2023 Iraila
Jon Beistegik euskarari ekarritakoak
Chopin eta Mansfield
Narrazioak
Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria
2023 Abuztua
2023 Uztaila
David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)
Maria Merce Mar?al
Poesia kaiera
2023 Ekaina
2023 Maiatza
Wa Thiong'o eta Bulawayo
Afrikako hitzak
2023 Apirila
Mouton eta Rodoreda
Fantasiatik errealitatera
2023 Martxoa
Jose GorostizaAmaibako heriotza