La Fontaine, Jean de. Frantses poeta (Château-Thierry, 1621 - Paris, 1695). Champagneko familia burges batean sortu zen; gaztetandik ezagutu zituen literatura areto eta inguruak eta ordutik piztu zitzaion antzinateko idazle klasikoenganako joera, "berezko imitazio lan baten bidez". Ovidioren lanetan oinarritu zen Adonis heroi-poema idazteko (1658) eta Fouquet Frantziako finantza arduradun nagusiaren ingurukoen artean bizi izan zen Vaux-en, haren gainbehera arte (1661, Aux nymphes de Vaux, Vaux-ko ninfei, eresia idatzi zuen orduan). Orléansko dukesarenean egon zen ondoko urteetan (1664-1672) eta berealdiko arrakasta izan zuten Bocacciok eta Ariostok erabilitako gai libertinoak hartuta moldatu zituen Contes et Nouvelles (1665, Ipuin eta Istorioak) bertso-kontakizunak. 1668an plazaratu zituen La Fontainek bere Fables (Alegiak) obra handiko lehen sei liburuak eta beste bi bilduma eskaini zituen hurrengo urteetan (1678ko eta 1694ko argitaraldiak; hamabi liburu osotara). Fables La Fontaine helduaren lana da inondik ere; Esopok eta Fedrok erabilitako etxeko gaiak eredu harturik, animalien mundua langai bihurtu zuen giza munduko gorabeherak aurkezteko eta, bigarren bildumatik aurrera, guztiz zorroztu zen filosofia mezua, Madame de la Sablière-ren aretora inguratu ziren filosofoen eta hinduen jakituria zaharren eraginez. Fables obrak arrakasta handia izan zuen bere garaian eta frantses literaturako maisu obratzat hartua da ordudanik. J.B. Archu idazle zuberotarrak (1848, La Fontaineren Aleghia-berheziak, neurthitzez frantzesetik uskarara itzuliak) eta Leonce Goyetche idazle lapurtarrak (1852, Fableac edo aleguiak) eman zituzten euskaraz La Fontaineren obra honetako alegietatik asko.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]