1910-10-30 / 1942-03-28
Miguel Hernandez
Hernández, Miguel. Poeta espainiarra (Orihuela, 1910 - Alicanteko kartzela, 1942). Familia pobrean sorturik, laborari lanetan jardun behar izan zuen txikitatik. Hori dela eta, guztiz autodidakta izan zen bere ikasketetan. 1934an Madrilera joan eta 27ko belaunaldiko poetekin harremanetan sartu zen. 1935ean Pablo Neruda eta Vicente Aleixandre ezagutu zituen. Espainiako Gerra Zibila hasi zenean Errepublikaren zerbitzuan jarri zen; gerra bukatutakoan preso hartu zuten eta Alicanteko kartzelan hil zen tuberkulosiak jota. Miguel Hernándezen obran inspirazioaren indarra eta arte motarik zorrotzena, herriaren oldarra eta teknikarik pentsatuenak biltzen dira. Hasierako Perito en lunas (1934) poema liburuan orduko gongorismoaren jarraitzaile gisa ageri da. 1936an argitaraturiko El rayo que no cesa (Etenik ez duen tximista) obrarekin bere bidea aurkitu zuen; metafora barrokoa bere-berea duen indarrarekin landua agertzen da lan horretan. Gehienbat sonetoz moldaturiko obra horretan bere betiko gaiak lantzen ditu: amodioa, bizitza, heriotza. Errepublikaren aldeko bere jarrerak konpromezuzko poesia idaztera bultzatu zuen: Viento del pueblo (1937, Herri haizea). Cancionero y romancero de ausencias (1938-1941) kartzelan onduriko liburuan emaztearenganako eta semearenganako amodioaz mintzo da, hurbiletik bizi zituen beste zenbait gairekin nahastuta, hala nola presoaren egoera eta gerraren ondorioak. Miguel Hernández, bestalde, antzerkigintzan ere aritu zen: Quién te ha visto y quién te ve (1934) auto sakramentala Calderónen modura; El labrador de más aire (1937), Lope de Vegaren antzerkiaren ildotik; Teatro en la guerra (1937), frontean antzezteko pieza laburrak.
Izerdiak
itzul.: Anjel Bidaguren
Zer - 145, 1990
Zure sabel ertzak
itzul.: Anjel Bidaguren
Zer - 85, 1985
KRITIKAK
Poesia kaiera – Igor Estankona, Argia (2014-12-21)
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
itzul.: Leire Lakasta
Nagore Fernandez
Hamlet
William Shakespeare
itzul.: Juan Garzia Garmendia
Aritz Galarraga
Feminismo zuriaren aurka
Rafia Zakaria
itzul.: Amaia Apalauza
Jon Martin-Etxebeste
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
itzul.: Fernando Rey
Amaia Alvarez Uria
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Asier Urkiza
Rameauren iloba
Denis Diderot
itzul.: Joxan Elosegi
Aritz Galarraga
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Ibon Ega?a
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
itzul.: Garazi Ugalde
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
itzul.: Leire Azkargorta
Jon Jimenez
2024 Abendua
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa