1910-10-30 / 1942-03-28
Miguel Hernandez
Hernández, Miguel. Poeta espainiarra (Orihuela, 1910 - Alicanteko kartzela, 1942). Familia pobrean sorturik, laborari lanetan jardun behar izan zuen txikitatik. Hori dela eta, guztiz autodidakta izan zen bere ikasketetan. 1934an Madrilera joan eta 27ko belaunaldiko poetekin harremanetan sartu zen. 1935ean Pablo Neruda eta Vicente Aleixandre ezagutu zituen. Espainiako Gerra Zibila hasi zenean Errepublikaren zerbitzuan jarri zen; gerra bukatutakoan preso hartu zuten eta Alicanteko kartzelan hil zen tuberkulosiak jota. Miguel Hernándezen obran inspirazioaren indarra eta arte motarik zorrotzena, herriaren oldarra eta teknikarik pentsatuenak biltzen dira. Hasierako Perito en lunas (1934) poema liburuan orduko gongorismoaren jarraitzaile gisa ageri da. 1936an argitaraturiko El rayo que no cesa (Etenik ez duen tximista) obrarekin bere bidea aurkitu zuen; metafora barrokoa bere-berea duen indarrarekin landua agertzen da lan horretan. Gehienbat sonetoz moldaturiko obra horretan bere betiko gaiak lantzen ditu: amodioa, bizitza, heriotza. Errepublikaren aldeko bere jarrerak konpromezuzko poesia idaztera bultzatu zuen: Viento del pueblo (1937, Herri haizea). Cancionero y romancero de ausencias (1938-1941) kartzelan onduriko liburuan emaztearenganako eta semearenganako amodioaz mintzo da, hurbiletik bizi zituen beste zenbait gairekin nahastuta, hala nola presoaren egoera eta gerraren ondorioak. Miguel Hernández, bestalde, antzerkigintzan ere aritu zen: Quién te ha visto y quién te ve (1934) auto sakramentala Calderónen modura; El labrador de más aire (1937), Lope de Vegaren antzerkiaren ildotik; Teatro en la guerra (1937), frontean antzezteko pieza laburrak.
Izerdiak
itzul.: Anjel Bidaguren
Zer - 145, 1990
Zure sabel ertzak
itzul.: Anjel Bidaguren
Zer - 85, 1985
KRITIKAK
Poesia kaiera – Igor Estankona, Argia (2014-12-21)
Uztailak 03: Dolores Redondo Lorik egiten ez dutenak nash
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
itzul.: Xabier Monasterio
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Paziente isila
Alex Michaelides
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
itzul.: Julen Kalzada
Aritz Galarraga
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
itzul.: Irene Arrarats
Mikel Asurmendi
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Jon Jimenez
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria