1867-01-18 / 1916-02-06
Ruben Dario
Darío, Rubén. (Félix Rubén García Sarmiento, Rubén Darío deitua) Nikaraguako poeta (Metapa, egun Ciudad-Dario, 1867 - Leon, Nikaragua, 1916). Gaztetandik hasi zen poesia lanak idazten. Hamalau urte besterik ez zuela dei egin zioten politikari liberalek Managuara. Garai hartan eman zituen argitara Manuel Acuña eta Cada oveja dramak. 1882. urtean El Salvadorrera jo zuen eta bertan ezagutu zuen Victor Hugo frantsesaren poesia. 1886. urtean Txileko La Epoca egunkariko erredaktore postua lortu zuen. Hurrengo urtean eman zuen Abrojos obra argitara, Campoamor poeta espainiarraren tono poetikotik gertu oraindik. Urte berekoak dira halaber Emelina eleberri erromantikoa eta Canto épico a las glorias de Chile poema bilduma. 1888. urtean bere maisu lana izango zen Rimas y Azul poema guztiz orijinal eta modernoak eman zituen argitara Valparaison. 1890. urtean ezkondu zen San Salvadorren Rafaela Contrerasekin (bere poesietako Stella), baina ezkontzaren biharamunean Guatemalara erbesteratu behar izan zuen estatu kolpearen ondorioz. Bertan El correo de la tarde egunkaria zuzendu zuen urte betez. 1892. urtean Espainiara joan zen, Nikaraguako ordezkari gisa, Ameriketako aurkikuntzaren IV. mendea ospatzen zela eta. Bertan Campoamor, Castelar, etab. ezagutu zituen. Nikaraguara itzulitakoan emaztea hil zela jakin zuen. Berriro ere ezkondu zen, baina berehala bereizi zen bigarren emaztearengandik. New York, Buenos Aires eta Parisen barrena ibili ondoren, Espainiara itzuli zen (1898), eta Valle Inclán, Benavente, Machado eta abarrekin sendotu zituen harremanak. Espainian Nikaraguako enbaxadore izendatu zuten 1907. urtean. Beste obra garrantzizkoak Primeras notas: epístolas y poemas (1886), Los raros y Prosas profanas (1896), Cantos de vida y esperanza (1905), El canto errante (1907), Canto a la Argentina (1909), Poema de Otoño y otros poemas (1910) eta La vida de Rubén Darío escrita por él mismo (1916) dira, bere bizitzari buruzkoa azken hori.
Negua
itzul.: Anjel Bidaguren
Zer - 70, 1983
Arjentina'ko emakumea
itzul.: Emeterio Arrese
La Vasconia / La Baskonia - 1236, 1928
KRITIKAK
Fantasiazko ipuinak – Mikel Mendizabal, Argia (1987-05-31)
Apirilak 03: Roland Barthes Dolu-egunerokoa Bilbon
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Aiora Sampedro
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Girgileria
Juana Dolores
itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria
Arturoren uhartea
Elsa Morante
itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza
Arrabioen gerra
Karel Capek
itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez
Negu batez Mallorcan
George Sand
itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga
Trilogia
Jon Fosse
itzul.: Joannes Jauregi
Hasier Rekondo
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema