1797-12-13 / 1856-02-17
Heinrich Heine
Heine, Heinrich. Idazle alemaniarra (Düsseldorf, 1797 - Paris, 1856). Ondasunik gabeko familia batean sortu zen, eta Hanburgoko osaba bankari bati esker zuzenbide, filosofia eta literatura ikasketak egin zituen Bonngo, Göttingengo eta Berlingo unibertsitateetan. Bonnen Schlegel-ekin ikasi zuen eta Berlinen Hegelen eragina jaso zuen (1821). Göttingen-en, zuzenbidean doktoratu ondoren, Luteroren fedea hartu zuen (1825). Urte haietarako hasia zen Heine bere literatura jardueran, gerora ospetsu egingo zuten bi generotan: poesia lirikoan eta kazetaritzan. Horrenbestez, Gedichte (1821, Poemak) eta Lyrischen Intermezzo (1823, Intermezzo lirikoak) hitz neurtuzko lehen obrak eta Briefe aus Berlin (1821, Berlingo gutunak), Renaniako egunkari batean agerturiko lehen kazetari lanak argitaratuak zituen. Reisebilder (1826-1831, Bidaia irudiak) Italian eta Britainia Handian egindako bidaien emaitza da. Bere ideia liberalak agertu zituen bi liburukitan, izpiritu satirikoarekin eta kazetari sena agerian utzita. Ideia horiek eztabaidarako bide izan ziren, eta haiek zirela-eta, zentsura jarri zioten Alemaniako egunkari zenbaitetan. Anartean, aurreko obra lirikoa bildu zuen obra bakar batean: Buch der Lieder (1827, Kantu liburua). Arrakasta handiko liburu horretan autorearen molde erromantikoak agertzen dira, baina baita sentimentalismo horrekiko irribarre ironikoa ere. Poesia herrikoiaren oihartzunak agerikoak dira olerki horietan (Lorelei ezaguna), Schumann, Schubert eta beste zenbait musikalarirengan eragina izan zutenak. Judua izateak eta Alemaniako gizarteaz egiten zuen kritika gero eta zorrotzagoak ez zioten lagundu lana aurkitzeko orduan. Horrenbestez, Parisera joan zen (1831) giro liberalago baten bila. Parisen harremanak izan zituen herrikide batzuekin (Lasalle, Wagner, Marx), baita frantses intelektual askorekin ere (Balzac, Hugo, Musset, Sand). Saint-Simonen ideiak eta Hegelen garrantzia azpimarratu zuen beste liburu batean: Geschichte der Religion und Philosophie in Deutschland (1835, Erlijioaren eta Filosofiaren historia Alemanian). Aldi berean, satira politikoa ere landu zuen bere olerkigintzan: Atta Troll (1843), Alemaniako idazle liberalen aurka; Deutschland, ein Wintermärchen (1844, Alemania, neguko ipuina) liburuan Karl Marxen eragin agerikoa agertzen da. Azken aldian lirikara itzuli zen: Romanzero (1851). Obra horretan zortzi urtez ohean eduki zuen gaitzak eragindako oinazeak deskribatu zituen.
Bidaia koadroak
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
(Arratoie)
itzul.: Kaekus
Egin - 2561, 1985
Maitatzen zaitut
itzul.: Klaudio Sagarzazu
Euzko Deya - 292, 1947
Eu bakarrik
itzul.: Klaudio Sagarzazu
Euzko Deya, 1922
Zitalduta dagoz
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 68, 1921
Ta atseginduko naz
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 72, 1921
Ez bildurrik izan
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 73, 1921
Ez ardurarik izan
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 71, 1921
Begi berarexek
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 75, 1921
Itunik
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 66, 1920
Ene-biotzoi!
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 58, 1920
Bitarte. Ezin det
itzul.: Sata
La Vasconia / La Baskonia - 968, 1920
Bere malko beroakaz!
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 61, 1920
Berak bakarrik!
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 62, 1920
Maite zaitut eta!
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 31-32, 1919
Lorailla
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 45, 1919
Dantzan egingo dogu
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 41, 1919
Bai-dakit, bai!
itzul.: Joseba Arregi
Hermes - 38, 1919
Uztailak 03: Dolores Redondo Lorik egiten ez dutenak nash
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
itzul.: Xabier Monasterio
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Paziente isila
Alex Michaelides
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
itzul.: Julen Kalzada
Aritz Galarraga
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
itzul.: Irene Arrarats
Mikel Asurmendi
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Jon Jimenez
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria