1431 / 1463
François Villon
Villon, François. Idazle frantsesa (Paris, 1431 - 1463 inguruan). Moncorbier zuen sortzezko deitura --zenbaitetan des Loges ere deitua-- eta Guillaume de Villon irakasleari hartu zion abizena. 1499an batxilerra eta 1502an arte maisua izan zen. Bizitza abenturazalea eta gorabehera handikoa izan zuen, ondo ezagutzen zituen gaizkileen ingurunea nola Sorbonneko giroa edo apaizena. 1455ean apaiz bat hil zuen emakume batek eragindako borrokan eta Paristik ihes egin behar izan zuen. Kondena barkaturik, sei hilabete geroago Parisera itzuli zen, baina berriro alde egin zuen, lagunekin batera egindako lapurreta bat zela-eta. Handik harat bere bizitza gisako gertakarietan nahasia izan zuen. 1462an urkatzera kondenatu zuten baina barkatu egin zioten. 1463tik aurrera ez da haren aztarnarik aurkitu. Villonen obra hiru milaren bat ahapaldik osatua da: Lais edo Petit Testament (1456, Testamentu txikia); Grand Testament (1462, Testamentu handia); Ballade des pendus (1463, Urkatuen balada). Haren obran lirismoa eta arrunkeria, Amabirjinarekiko eraspena eta amodioa, fede sakona eta inmoralismo gordina nahasten dira; ahaltsuei oldartzen zaie, miseria-lagunekiko samurtasuna adierazten du, eta, aldian aldian, melankoliko eta isekari, gozo eta mendekari ere agertzen da. Frantziako lehen poeta modernotzat hartu izan da.
Testamentua
itzul.: Matias Mugica
Erein-Igela, 2016
Literatura Unibertsala 168
Behialako emaztekien balada
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Balada eta otoitza
itzul.: Joseba Sarrionandia
Alkohola poemak, 1984
Pamiela
KRITIKAK
Testamentua – Jose Luis Padron, Bilbao (2017-11)
Testamentua – Aitor Francos, Bilbao (2017-11)
Azaroak 22: McKenzie Wark Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza Iru?ean
Azaroak 28: Olga Tokarczuk Erabili goldea hilen hezurren gainetik Erronkaribarren
Azaroak 28: Amelie Nothomb Katilinarenak Donostiako Txantxerreka gaztetxean
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Asier Urkiza
Rameauren iloba
Denis Diderot
itzul.: Joxan Elosegi
Aritz Galarraga
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Ibon Ega?a
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
itzul.: Garazi Ugalde
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
itzul.: Leire Azkargorta
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
itzul.: Jesus Maria Arrojeria
Aritz Galarraga
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Irati Majuelo
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Irati Majuelo
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak