1431 / 1463
François Villon
Villon, François. Idazle frantsesa (Paris, 1431 - 1463 inguruan). Moncorbier zuen sortzezko deitura --zenbaitetan des Loges ere deitua-- eta Guillaume de Villon irakasleari hartu zion abizena. 1499an batxilerra eta 1502an arte maisua izan zen. Bizitza abenturazalea eta gorabehera handikoa izan zuen, ondo ezagutzen zituen gaizkileen ingurunea nola Sorbonneko giroa edo apaizena. 1455ean apaiz bat hil zuen emakume batek eragindako borrokan eta Paristik ihes egin behar izan zuen. Kondena barkaturik, sei hilabete geroago Parisera itzuli zen, baina berriro alde egin zuen, lagunekin batera egindako lapurreta bat zela-eta. Handik harat bere bizitza gisako gertakarietan nahasia izan zuen. 1462an urkatzera kondenatu zuten baina barkatu egin zioten. 1463tik aurrera ez da haren aztarnarik aurkitu. Villonen obra hiru milaren bat ahapaldik osatua da: Lais edo Petit Testament (1456, Testamentu txikia); Grand Testament (1462, Testamentu handia); Ballade des pendus (1463, Urkatuen balada). Haren obran lirismoa eta arrunkeria, Amabirjinarekiko eraspena eta amodioa, fede sakona eta inmoralismo gordina nahasten dira; ahaltsuei oldartzen zaie, miseria-lagunekiko samurtasuna adierazten du, eta, aldian aldian, melankoliko eta isekari, gozo eta mendekari ere agertzen da. Frantziako lehen poeta modernotzat hartu izan da.
Testamentua
itzul.: Matias Mugica
Erein-Igela, 2016
Literatura Unibertsala 168
Behialako emaztekien balada
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Balada eta otoitza
itzul.: Joseba Sarrionandia
Alkohola poemak, 1984
Pamiela
KRITIKAK
Testamentua – Jose Luis Padron, Bilbao (2017-11)
Testamentua – Aitor Francos, Bilbao (2017-11)
Martxoak 30: Uxue Apaolaza, Irene Pujadas eta Be?at Sarasola Kontaidazu ipuin bat Bilboko Gutun Zurian
Martxoak 30: Kae Tempesten Antzinako berri-berria errezitatzen Hernanin
Emakume bat
Annie Ernaux
itzul.: Itziar de Blas Fdez. de Gamarra
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
itzul.: Sagastibeltza
Joxe Aldasoro
Puskak
Irene Pujadas
itzul.: Amaia Apalauza
Asier Urkiza
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
itzul.: Garazi Arrula
Hasier Rekondo
Puskak
Irene Pujadas
itzul.: Amaia Apalauza
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Nik ez dakit beste gauza batzuen berri
Elisa Levi
itzul.: Irene Aldasoro
Irati Majuelo
Puta zikinak
Juno Mac / Molly Smith
itzul.: Amaia Astobiza
Irati Majuelo
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
itzul.: Joannes Jauregi
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
itzul.: Mikel Garmendia / Joxe Mari Berasategi
Asier Urkiza
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
itzul.: Juan Luis Zabala
Nagore Fernandez
2023 Martxoa
Jose GorostizaAmaibako heriotza
Roberto Juarroz
Poesia bertikala
2023 Otsaila
2023 Urtarrila
2022 Abendua
Alphonse Daudet eta Louis Aragon
Testuak
2022 Azaroa
2022 Urria
Coleridge/Gautier
Erromantizismoaren haizeak
Federico Garcia Lorca
Poesia kaiera
Hushang Ebtehaj Sayeh
Hiru poema
2022 Iraila
2022 Abuztua
Stlanika, Varlam Xalamovek Kolymatik
2022 Uztaila
Tamara Kamenszain
Neskak garai geldiarazietan