1313-06-16 / 1375-12-21
Giovanni Boccaccio

Bocaccio, Giovanni. Italiar idazlea (Certaldo, Toscana, 1313 - Certaldo, 1375). Merkatari baten sasiko semea zen; hamabi urte zituela Napolira bidali zuten ikasketak egitera eta merkataritzaren alorrean trebatzera. Ikasteaz gainera Robert d'Anjouren gorteko bizitza ezagutu zuen. Garai hartako bizimoldea eta Maria d'Aquinorekiko amodioa kontatzen du L'Élegia di Madonna Fiammetta (1343) eleberrian. Napolin zegoela bere lehen hiru lanak ondu zituen: Filocolo (1336), toskaneraz eta hitz lauz; Filostrato (1338) eta La Teseida (1340), poema epikoak. 1340 inguruan Florentziara itzulirik hainbat moldetako lanak moldatu zituen: Le Ninfale d'Ameto (1341 inguruan), L'amorosa visione (1342) alegia pastoralak; Ninfale fiesolano (1343-1346), idilio mitologikoa bertsoetan emana. Bidaia batzuk egin zituen, baina Florentziako izurritearen garaian (1348) bertan zegoen. Gertaera hark bere lan nagusiaren ideia idaroki zion. Izan ere, 1348an bertan Il Deccamerone idazten hasi zen, 1353an burutu eta argitaratu zena. Lan honek ospe handia ekarri zion eta kargu ofizialetarako bidea ireki. Halatan, 1354etik aurrera Avignonen eta Erroman egon zen enbaxadore gisa. Denboraldi laburrean guztiz elkarren aurkako diren bi liburu idatzi zituen: Il Corbaccio (1354), emakumeen satira bortitza, eta De claris mulieribus (1355), emakumeen laudoriozko biografia saila, Petrarcaren De viris illustribus haren moduan. 1362an jasan zuen krisiaren ondorioz, Il Decamerone-ri uko eginez, antzinateari buruzko ikasketak sakontzera eta jaierazko egintzetara emana bizi izan zen. Azken aldi honetakoak dira: Tratatello in laude di Dante (1357-1362) eta De genealogis deorum, mitologia klasikoaren bilduma zabala (15 liburu). n Petrarcaren laguna zen eta haren eragin nabarmena du. Bocaccio da inondik ere Italiako prosaren sortzailea.
Dekameron. Hamar ipuin
itzul.: Matias Mugika
Igela, 2011
Bidelagun saila, 2
KRITIKAK
Dekameron (hamar ipuin) – Ander Irizar, Diario de Noticias (2011-11-18)
Dekameron. Hamar ipuin – Leire Lopez Ziluaga, Berria (2011-07-24)
Boccacioren Dekamerone tipi bat – Joseba Sarrionandia, Anaitasuna (1980-02-15)
Boccacioren Dekamerone tipi bat – J.S., Anaitasuna (1980-01-01)
Azaroak 12: Juliana Leveille-Trudel Nirliit Elorrion
Azaroak 12: Adania Shibli Detaile xume bat Durangon
Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap
itzul.: Idoia Santamaria
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Lur mortuak
Nuria Bendicho
itzul.: Joxan Elosegi
Irati Majuelo
Poesia guztia
Safo
itzul.: Maite Lopez Las Heras
Aritz Galarraga
Gatazka eta abusua ez dira gauza bera
Laura Macaya
itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez
Askatasun haizea
Javier Buces
itzul.: Markel Lizasoain
Irati Majuelo
Meditazioak
John Donne
itzul.: Patxi Ezkiaga
Mikel Asurmendi
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
itzul.: Joxe Austin Arrieta
Aritz Galarraga
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
itzul.: Fernando Rey
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
itzul.: Maite Lopez Las Heras
Mikel Asurmendi
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Jon Jimenez
2025 Urria
Angela Figuera
Aingeruen zuzenbidea
Youenn Gwernig
New Yorkeko hamar poema
2025 Iraila
Manuel Curros Enriquez
Jostirudi Jainkotarra
David Foster Wallace
Wallace euskaraz
Angel Gonzalez/Andrea Camilleri
Mendeurrenak
2025 Abuztua
Liam O'Flaherty
Jende behartsua
Hainbat egile
Japoniako ahotsak
2025 Uztaila
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila