1898-06-05 / 1936-08-18
Federico Garcia Lorca
García Lorca, Federico. Olerkari eta antzerkigile espainiarra (Fuentevaqueros, Granada, 1898 - Viznar, Granada, 1936). Zuzenbidea eta filosofia eta letra ikasketak egin zituen. Literatura ez ezik, musika eta marrazkia ere landu zituen. 1919an Madrileko Ikasleen Egoitzan sartu zen eta bertan ezagutu zituen Dalí, Buñuel, Prados, Alberti, Moreno Villa eta beste artista batzuk, gerora garrantzi handikoak izan zirenak. 1922an lehen poema bilduma eman zuen argitara, Libro de poemas izenekoa. 1926an Góngorari buruzko hitzaldi bat eman zuen; izan ere, Góngora izan zen Lorcaren belaunaldia, 27koa alegia, markatu zuen poeta nagusia. Gero Canciones, Romancero gitano eta Poema del cante jondo, argitaratu zituen Andaluziako molde tradizionalak landuz, misterioaren eta mitoaren haritik, heriotzaren gaiarekin larrituta; izan ere, Andaluziarekin oso errotuta izaki, eskualde hark eragin nabarmena izan zuen García Lorcaren lanetan. 1929an Estatu Batuetara joan ondoren argitaratu zuen Poeta en Nueva York izeneko poema bilduma. Bertan surrealismoaren bidetik hiritzarren alienazioa azaltzen du, ordu arteko bere bidetik oso beste era batera. Errepublikaren garaian sona handia izan zuen García Lorcak literaturaren munduan eta lan ugari sortu eta eragin zuen: La Barraca antzerki taldea eratu zuen esaterako gobernuaren eskariz, eta Espainiako herri askotan ibili zen klasikoen lanak jokatzen. Berak idatzitako antzerki lanetan desioa eta errealitatea kontrajarriak daude. Mariana Pineda, Bodas de sangre, Yerma, La casa de Bernarda Alba, eta El público dira antzerki lan ezagunenak; azkena izan zen surrealismoaren estetikarekin abangoardiekin lotuena. Antzerkigile handia izan bazen ere, ez zuen inoiz poesia bazter batera utzi. 1936ko abuztuan Gerra Zibila hasita, frankistek atxilo hartu eta fusilatu zuten.
Egunsentia
itzul.: Harkaitz Cano
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Udako madrigala
itzul.: Anjel Bidaguren
Zer - 136, 1989
Iturriko urretxindorrak
itzul.: Maria Dolores Agirre
, 1968
Iturri-legor
itzul.: Maria Dolores Agirre
, 1968
Odol ezteiak
itzul.: Daniel Landart
, 1966
Ura, nora zoaz?
itzul.: Luis Mari Mujika
Arnas - 5, 1961
Olerti, 1959
Olerti, 1959
Olerti, 1959
Olerti, 1959
KRITIKAK
Poesia kaiera – Nagore Fernandez, Berria (2023-01-08)
Poeta New Yorken – Jose Luis Padron, Bilbao (2015-11)
Poeta New Yorken – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (2004-03-12)
Otsailak 06: Nell Leyshonen Esnearen kolorekoa Donostian
Otsailak 07: Jamaika Kincaid Nire amaren autobiografia Abadi?on
Otsailak 08: Annie Ernaux Gertakizuna Elorrion
Otsailak 09: Irene Sola Nik kantatu eta dantza egiten du mendiak Aretxabaletan
Puta zikinak
Juno Mac / Molly Smith
itzul.: Amaia Astobiza
Irati Majuelo
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
itzul.: Joannes Jauregi
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
itzul.: Mikel Garmendia / Joxe Mari Berasategi
Asier Urkiza
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
itzul.: Juan Luis Zabala
Nagore Fernandez
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
itzul.: Josu Zabaleta
Ibon Ega?a
Ethan Frome
Edith Wharton
itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Atsoa
Victor Catala
itzul.: Sagastibeltza
Nagore Fernandez
Borrokalari transgeneroak
Leslie Feinberg
itzul.: Fermintxo Zabaltza
Amaia Alvarez Uria
Kale gorriko umeak
Pier Paolo Pasolini
itzul.: Fernando Rey
Ibai Atutxa Orde?ana
Hamahiru ipuin
Luisa Carnes
itzul.: Danele Sarriugarte
Asier Urkiza
2023 Urtarrila
2022 Abendua
Alphonse Daudet eta Louis Aragon
Testuak
2022 Azaroa
2022 Urria
Coleridge/Gautier
Erromantizismoaren haizeak
Federico Garcia Lorca
Poesia kaiera
Hushang Ebtehaj Sayeh
Hiru poema
2022 Iraila
2022 Abuztua
Stlanika, Varlam Xalamovek Kolymatik
2022 Uztaila
Tamara Kamenszain
Neskak garai geldiarazietan
Gassan Kanafani
Gizonak eguzkitan
2022 Ekaina
2022 Maiatza