1777-10-18 / 1811-11-21
Heinrich von Kleist
Kleist, Heinrich von. Alemaniar olerkari eta antzerkigilea (Frankfurt an der Oder, 1777 - Wannsee, 1811). Militar ikasketak egin zituen, eta matematikakoak. Baina Kant-en idazkiak irakurririk, ezagutzaren ahalmenean fede guztia galdu zuen, eta emozioa hartu zuen bizitzaren oinarrizko baliotzat. Suitzara joan, eta Die Familie Schroffenstein (1803) tragedia idatzi zuen; errukirik batere gabe agertzen ditu bertan egoera patologikoak. Robert Guiskard obran Sofokleren tragedia eta Shakespeareren drama bateratu nahi izan zituen, baina eskuizkribua erre zuen; gero zati bat berriro idatzi zuen. Beste lau antzerki lan idatzi zituen: Penthesilia (1808), Kätchen von Heilbronn (1810), Hermanns Schlacht (1808, Hermann-en gudua) eta Prinz Friedrich von Homburg (1810). Lan hauek ez zuten arrakastarik izan bere garaian; gaur egun ordea, Homburg-eko Federiko printzea munduko antzerki lanik onenen artean jartzen da. Zortzi kontakizun labur ere argitaratu zituen, Erzählungen-en bilduak (1810-1811). Aipamen berezia merezi dute horien artean Michael Kohlhaas, Das Erdbeben in Chili (Txileko lurrikara) eta Die Markise von O... (O-ko markesa) nobela laburrek. Beste lanetan (egunkariak) oso arrakasta gutxi izan zuen eta bere garaikideen aldetik, Goetheren aldetik batez ere, ez zuen onespen askorik izan. Gaisorik zegoen emakume batek, Henriette Vogelek, hil zezan erregutu zion; Kleistek emakumea hil eta bere buruaz beste egin zuen.
KRITIKAK
Michael Kohlhaas – Peru Iparragirre, Berria (2019-01-27)
Irailak 18: Munduko poesia kaierak | May Ayim Azpeitian
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Jon Jimenez
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Jon Jimenez
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga
Nekropolia
Boris Pahor
itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza
Horma
Marlen Haushofer
itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Xomorroak
Julia Guillamon
itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez
Metamorfosia
Franz Kafka
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua