1777-10-18 / 1811-11-21
Heinrich von Kleist
Kleist, Heinrich von. Alemaniar olerkari eta antzerkigilea (Frankfurt an der Oder, 1777 - Wannsee, 1811). Militar ikasketak egin zituen, eta matematikakoak. Baina Kant-en idazkiak irakurririk, ezagutzaren ahalmenean fede guztia galdu zuen, eta emozioa hartu zuen bizitzaren oinarrizko baliotzat. Suitzara joan, eta Die Familie Schroffenstein (1803) tragedia idatzi zuen; errukirik batere gabe agertzen ditu bertan egoera patologikoak. Robert Guiskard obran Sofokleren tragedia eta Shakespeareren drama bateratu nahi izan zituen, baina eskuizkribua erre zuen; gero zati bat berriro idatzi zuen. Beste lau antzerki lan idatzi zituen: Penthesilia (1808), Kätchen von Heilbronn (1810), Hermanns Schlacht (1808, Hermann-en gudua) eta Prinz Friedrich von Homburg (1810). Lan hauek ez zuten arrakastarik izan bere garaian; gaur egun ordea, Homburg-eko Federiko printzea munduko antzerki lanik onenen artean jartzen da. Zortzi kontakizun labur ere argitaratu zituen, Erzählungen-en bilduak (1810-1811). Aipamen berezia merezi dute horien artean Michael Kohlhaas, Das Erdbeben in Chili (Txileko lurrikara) eta Die Markise von O... (O-ko markesa) nobela laburrek. Beste lanetan (egunkariak) oso arrakasta gutxi izan zuen eta bere garaikideen aldetik, Goetheren aldetik batez ere, ez zuen onespen askorik izan. Gaisorik zegoen emakume batek, Henriette Vogelek, hil zezan erregutu zion; Kleistek emakumea hil eta bere buruaz beste egin zuen.
KRITIKAK
Michael Kohlhaas – Peru Iparragirre, Berria (2019-01-27)
Martxoak 31: Homero eta Odisea Donostian
Apirilak 03: Roland Barthes Dolu-egunerokoa Bilbon
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Aiora Sampedro
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Girgileria
Juana Dolores
itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria
Arturoren uhartea
Elsa Morante
itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza
Arrabioen gerra
Karel Capek
itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez
Negu batez Mallorcan
George Sand
itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga
Trilogia
Jon Fosse
itzul.: Joannes Jauregi
Hasier Rekondo
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema