1843-04-15 / 1916-02-28
Henry James
James, Henry. Estatu Batuetako idazlea (New York, 1843 - Londres, 1916). William James filosofoaren anaia zen eta ingeles herritasuna hartu zuen 1915ean. Familia burges aberats batean sortua zen eta Europan barrena ibili zen gaztetandik. Europan zabaldu zituen ikasketak eta han ezagutu zuen kultura klasikoa. Estatu Batuetako aldizkari eta kazetetan argitaratu zituen bere idazlanak. 1874an Roderick Hudson eleberria eman zuen argitara, Estatu Batuetan jaio eta Erroman bizi zen eskultore baten gorabeherak biltzen dituena; handik aurrera biziki kezkatu zuten Europako eta Estatu Batuetako gizarte eta jokaera moldeen arteko aldeek (New Yorkekoen lainotasuna eta oparotasuna, europarren ustelkeriaren eta zuhurtasunaren aldean). Parisen ezagutu zuen Turgeniev eleberrigile errusiarra eta, haren ildoan, nortasun handiagoko pertsonaiak hasi ziren agertzen haren lanetan. Parisen idatzi zuen 1877an The American eleberria; ondoren Londresera joan zen. Han idatzi zituen obra nagusiak: Daisy Miller (1879), Estatu Batuetako emakume batek Europan barrena izandako gorabeherak; The Portrait of a Lady (1881, Emakume baten erretratua), Europako gizartearen bizimodua kritikatu zuen eleberri psikologikoa; The Bostonians (1886), feminismoaren inguruko idazlana, eta The Ambassadors (1903), Europako zibilizazioari buruzko gogoeta. Henry Jamesek sakon landu zituen eleberriaren baliabideak (ikuspuntua, pertsonaiak, erritmoa eta denbora), ordu arte ohi baino askoz ere irakurketa saiatuagoa eskatu zien bere garaiko irakurleei, eginen eta pertsonaien kokatze eta ezagutze soiletik haruntzago.
KRITIKAK
Koxka bat estuago – Juan Luis Zabala, Euskaldunon Egunkaria (1994-03-13)
Ekainak 16: Bloomsday Iru?ean eta Dublinen
Ekainak 16: Gaito Gazdanov Alexander Wolfen mamua Ean
Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov
itzul.: Josu Zabaleta
Nagore Fernandez
Spoon River Antologia
Edgar Lee Masters
itzul.: Alain Lopez de Lacallle
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Autobiografia bat
Assata Shakur
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez
Spoon River Antologia
Edgar Lee Masters
itzul.: Alain Lopez de Lacallle
Jose Luis Padron
Emakume bat
Annie Ernaux
itzul.: Itziar de Blas Fdez. de Gamarra
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
itzul.: Sagastibeltza
Joxe Aldasoro
Puskak
Irene Pujadas
itzul.: Amaia Apalauza
Asier Urkiza
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
itzul.: Garazi Arrula
Hasier Rekondo
Puskak
Irene Pujadas
itzul.: Amaia Apalauza
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Nik ez dakit beste gauza batzuen berri
Elisa Levi
itzul.: Irene Aldasoro
Irati Majuelo
2023 Ekaina
2023 Maiatza
Wa Thiong'o eta Bulawayo
Afrikako hitzak
2023 Apirila
Mouton eta Rodoreda
Fantasiatik errealitatera
2023 Martxoa
Jose GorostizaAmaibako heriotza
Roberto Juarroz
Poesia bertikala
2023 Otsaila
2023 Urtarrila
2022 Abendua
Alphonse Daudet eta Louis Aragon
Testuak
2022 Azaroa
2022 Urria
Coleridge/Gautier
Erromantizismoaren haizeak
Federico Garcia Lorca
Poesia kaiera