TOLLUND-EKO GIZONA
Hugo Claus

Da Man van Tollund, 1962
euskaratzailea: Iñigo Aranbarri
armiarma.eus, 2018

 

Familiako bat bezala, senide artera

tarteka baino agertzen ez den horietako bat,

eta bat-batean logelako bazter batean esertzen dena,

aurpegiera zakarreko erregea, lazkaz eta isilpez betea,

ez dagoena lo, baina bakean dautzana.

 

Ez du har bakar batek jan,

geu gara, geure begirada gartsuz

haren piztia saldoa orain.

 

Jainko, kantu, gerra, itsasontzi eta

mendeku garai  hartan

larruzko soka batez ito zuten,

zeuzkan ondasun artera botatzeko gero:

zorua, izotzezko eta burdinazko aroa.

 

Liho hazien arrastoa, garagar talo batena eta belar gaiztoena

hesteetan:

neguan hil zen, airearen bila

eta zohikaztegiko lokatzetan gatibu.

 

Inguraturik zuten herriko gizonek,

uhala lepazamarrean estutzen, baiezka denak,

udako fruituen ohorez sakrifikatua.

Edo hiltzaile bat zen? Herexea? Desertorea?

 

Hutsunean belauniko,

gorputzak zuena haztatu zuen: lurra,

eta zuen ez abarrik ez zuhaitzik aurkitu;

ez zuen mendekuak hartu haren gogoa

irribarrez baitago gorde duen paduran.

 

Kutxa usteltzen ari da, haitzak hauts,

bazka lasto eta idoi bihurtzen ari da;

baina bera hor dago, etxekoa zaionarekin gizona,

etortzeko dauden mendeen aurrean.

 

(“Neure onenean nengoenean eta zamalkatzen zintudanean

zoragarria zitzaidan mundua

 

hondamendien gainean

arranguraz dirdira egiten nuen arte.

 

Orkatzak, txakurrak, ardiak bezala egiten zenuen deiadar

zure semea ernarazi nizunean.

 

Limaondo egurrezko aihotz nintzen

larre amaigabe horretan, zure azalean”)

 

Gorde zuen azidoa

belardian hazten da.

Tolesaren toles, justizia zain dago

izan zen horregatik guztiagatik.

 

Odolik bada: gogortua.

Bizitzarik bada: denborarik gabeko gasean zikindua,

urteen aztarna digitala.

Urdinik bada: zure begietakoa bezala ezabatua,

     urte batzuk geroago.

 

(“Buztinezko gizon bat ari zaizu hizketan.

Hil egin nuen eta hil egin ninduten.

Txoriak mendebalderantz doaz”)

 

Amoniakotan eta simaurretan,

arantza beltzetan,

berunezko kaputxapean:

nire heriotza.

 

Bortxatzailea izan naiz akaso?

Ihes egin diot borroka egiteari?

 

Amak dena ikusi zuen

marrubi, sugegorri eta lilizko

mundu honetara, tranpa honetara

eta bere bizitzako urmaeletako

laino artera sortu ninduenean.

 

Nik ez nuen inoiz jakin. Eta horregatik

irribarre hau polderrean gero eta sakonago

hondoratzen ari naizela,

sabeleko minez den abere adarduna legez.

 

Zuzen dabiltza haurrak beharbada,

barregarri nago, hain lizun.

 

Eurek badakite zer den justizia,

Haren goseak gehiegi arduratzen ez baditu ere.

 

Igaro da lintxatu nauteneko unea,

nire lepoko azala zimurtuko den arren

datozen urteetan,

eta soin-giltzetaraino haserre bazaude ere

egin zidatenagatik.

 

Mihia atera da, eta dagoeneko ez dut hitzik egiten,

zure arropetara katigatuta datozen urteetan,

eta irrintzi zure irribarrean

nire odolez, mukiz, haziz.

 

Ni halako banaiz,

hala zara zeu ere.

 

Keinuren baten bila aztarrika, horra zeure burua

nire heiagoran, egunek amaieraraino lausotua.

 

Zer adin duzu orain?

 

Sua izango duzu zigorra

ala lehertu arte puztuko zara?

 

Biktimak justizia egin du.

 

Ni nola aldatzen naizen, hala mugitzen zara zeu,

eta zeu ere begiratzen duenetakoa zara, eta argitasun itsusi

horrek argitzen zaituen artean, zuk biltzen dituzu gure txatal guztiak.

 

TOLLUND-EKO GIZONA
Hugo Claus

Da Man van Tollund, 1962
euskaratzailea: Iñigo Aranbarri
armiarma.eus, 2018