1804-07-04 / 1864-05-19
Nathaniel Hawthorne
Hawthorne, Nathaniel. Estatu Batuetako eleberrigilea (Salem, Massachusetts, 1804 - Plymouth, New Hampshire, 1864). Familia puritano batean sortu zen (XVII. mendeko asaba bat epaile izana zen jaioterriko sorginen aurkako auzi ezagunetan). Lau urte zituela aita galdu eta amak hezi zuen giro ilunean eta puritanismoaren barruan. Hawthorneren obran islatzen dira, alde batetik, tradizio kalbindarraren iraupena eta, bestetik, gizarte merkatariaren baitan murgildurik bizi beharra duen artistaren bakardadea. Lord Byronen eragina nabarmena du lehen eleberrian, Fanshawe (1828), historia gotiko bihurri bat. Salemeko aduana inspektore izendatu eta handik bi urtera egotzi zuten kargutik arrazoi politikoak zirela medio (1846-1848). Geroago argitaratu zuen bere eleberri nagusia: The scarlet letter (1850, Gutun eskarlata). Emakume adultero baten eta haren lagunaren historiak arrakasta handia izan zuen. Lenox-en bizi zela izan zuen aldi emankorrena: The house of the Seven Gables (1851, Zazpi teilatuetako etxea); The Snow Image and Other twice told Tales (1851, Elurrezko irudia eta bi aldiz kontaturiko ipuin gehiago); The Blithedale Romance (1852, Blithedaleko eleberria), Brook Farm komunitate utopikoan izandako esperientziak inspiratua. Hawthorneren obraren muina bekatuaren inguruko gogoeta da, eta egiteko horretan sinboloak eta alegoriak erabiltzen ditu. Etika, metafisika eta psikearen alorreko gertakariak darabiltza, baina gizartearen gorabehera konkretuak alde batera uzten ditu. Hawthorneren obrak bere garaiko autoreen zein gerokoen onespena izan du: E.A. Poe, H. Melville, H. James, W. Faulkner.
KRITIKAK
Wakefield – Mikel Garmendia, Eizie.org (2007-12-10)
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
itzul.: Danele Sarriugarte
Asier Urkiza
31 ipuin
Anton Txekhov
itzul.: Iker Santxo Insausti
Aritz Galarraga
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Aiora Sampedro
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Girgileria
Juana Dolores
itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria
Arturoren uhartea
Elsa Morante
itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza
Arrabioen gerra
Karel Capek
itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez
Negu batez Mallorcan
George Sand
itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga
2025 Apirila
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua