1888-06-13 / 1935-11-30
Fernando Pessoa
Pessoa, Fernando Antonio Nogueira. Portugaldar poeta (Lisboa, 1888 - Lisboa, 1935). Modernismoan izan zuen eragin handia zela eta, portugaldar literatura Europara zabaldu zuen. Hego Afrikako Durban hirian igaro zituen haurtzaroa eta gaztaroa, haren aita-ordea Portugalgo kontsula izan baitzen. Erraz ikasi zuen ingelesez, eta hizkuntza horretan idatzi zituen lehen poemak. 1905. urtean Lisboara itzuli zen, eta bertan merkataritza itzulpengintza hartu zuen lanbidetzat. Abangoardiazko aldizkarietan ere idatzi zuen garai haietan, batik bat bertako modernismoaren puntako aldizkaria zen Orpheu (1915) izenekoan. 1918. urtean hasi zen ingelesez idatziriko poema liburuak argitaratzen; portugesez ordea, ez zuen ezer argitaratu harik eta 1934. urtean arrakasta handirik izan ez zuen Mensagem liburua atera zuen arte. Hurrengo urtean, hil ondoren, bihurtu zen ospetsu, irudikatu zuen ametsezko mundu bitxia, bere alter ego gisa sortu zituen pertsonaiez (Alberto Caeiro, Ricardo Reis eta Alvaro de Campos izenekoak) aberasturikoa. Irudimenezko pertsonaia horien poesia lanak ikuspuntuari eta estiloari dagokionez bere izenaz idatziriko lanaren ondoan desberdin gertatzen diren arren, badute batasunik, nolabait Pessoaren nortasun desberdinak adierazten baitira pertsonaia bakoitzaren obraz. Bere lanetan aipagarrienak Poesias de Fernando Pessoa (1942), Poesias de Alvaro de Campos (1944), Poemas de Alberto Caeiro (1946), eta Odes de Ricardo Reis (1946) dira.
Poemak pluralean
itzul.: Iñigo Roque
Denonartean, 2012
(Hiru zati)
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Eguberria
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Garaipen oda eta itsasoko oda
itzul.: Xabier Galarreta
Hiria, 2006
Amodio-gutun guztiak barregarriak dira
itzul.: Gerardo Markuleta
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Udaberria etor dadinean...
itzul.: Joakin Balentzia
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Baldin eta ni hil ondorengoan...
itzul.: Joakin Balentzia
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Marinela
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Inscription XI
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription X
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription IX
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription V
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription I
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Bere denbora alperrik galtzen duen jenioa da Hugo
itzul.: Juan Manuel Basurko
Literatur Gazeta - 3, 1985
KRITIKAK
Poemak pluralean – Igor Estankona, Deia (2012-11-17)
Poemak pluralean – Jose Luis Padron, Bilbao (2012-10)
Marinela – Edorta Jimenez, Susa (1989-06-01)
Marinela (koadro bakarreko drama estatikoa) – Iñaki Camino, Argia (1985-03-10)
Irailak 18: Munduko poesia kaierak | May Ayim Azpeitian
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Jon Jimenez
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Jon Jimenez
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
itzul.: Amaia Apalauza
Amaia Alvarez Uria
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
itzul.: Koro Navarro
Aritz Galarraga
Nekropolia
Boris Pahor
itzul.: Santi Leone
Asier Urkiza
Horma
Marlen Haushofer
itzul.: Naroa Zubillaga
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Xomorroak
Julia Guillamon
itzul.: Martin Rezola
Nagore Fernandez
Metamorfosia
Franz Kafka
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua