1867-06-28 / 1936-12-10
Luigi Pirandello
Pirandello, Luigi. Idazle italiarra (Agrigento, 1867 - Erroma, 1936). Merkatari familia aberats bateko semea zen; filologia ikasketak egin zituen Erromako unibertsitatean eta Bonn-ekoan. Erroman hartu zuen bizilekua eta literaturgintzari ekin zion bete-betean. Lehen lanak poesiazkok izan baziren ere, kontakizun liburuak eta eleberriak idazten hasi zen berehala, estilo errealistaz betiere: L'esclusa (1901, Egotzia). Ekonomia arazo larriak izan zituen 1903an, eta italiera irakasle izan zen aldi batez; bestalde, garai hartan bere emaztea zoratu zen eta erietxe batera eraman behar izan zuen, betiko, 1919an. Horrek guztiak eragin sakona izan zuen idazlearengan eta hasierako errealismoa eguneroko munduaren izaera errealari buruzko hausnarketa bihurtu zen. Horren erakusgarri dira Il fu Mattia Pascal (1904, Mattia Pascal zena) eta La vida nuda (1910, Bizitza gordina) kontakizun bildumak. Dramagile gisa nabarmendu zen, ordea, Pirandello: haren antzerkian umoreak garrantzia du, betiere ilusioa eta errealitatea nahastuta. Cosi è, si vi pare (1917, Hala da, hala iruditzen bazaizue), Enrico IV (1918, Enrike IV.a), Sei personaggi in cerca d'autore (1921, Sei pertsonaia autore bila; obra horrekin hasi zen Pirandelloren arrakasta, bai ikusleen, bai kritikaren aldetik); eta amaitu gabeko I giganti della montagna (1936, Mendiko erraldoiak). Literaturako Nobel Saria izan zen 1934an.
KRITIKAK
Sei pertsonaia autore bila – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (2004-03-05)
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
itzul.: Leire Lakasta
Nagore Fernandez
Hamlet
William Shakespeare
itzul.: Juan Garzia Garmendia
Aritz Galarraga
Feminismo zuriaren aurka
Rafia Zakaria
itzul.: Amaia Apalauza
Jon Martin-Etxebeste
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
itzul.: Fernando Rey
Amaia Alvarez Uria
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Asier Urkiza
Rameauren iloba
Denis Diderot
itzul.: Joxan Elosegi
Aritz Galarraga
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Ibon Ega?a
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
itzul.: Garazi Ugalde
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
itzul.: Leire Azkargorta
Jon Jimenez
2024 Abendua
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa