euskarari ekarriak

1.551 idazle / 3.994 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1854-10-16 / 1900-11-30

Oscar Wilde

jaio zen duela 170 urte

Wilde, Oscar. Poeta eta dramagilea, irlandarra jatorriz (Dublin, 1854 - Paris, 1900). Familia aberatsekoa zen; ikasketak Oxforden amaitu zituen, eta laster, edertasun, dotorezia eta arte hutsaz egiten zuen defentsagatik, Ingalaterrako idazle ospetsuena bihurtu zen. Aurrena Poemak argitaratu zuen (1881), ipuinak (The Happy Price and Other Tales; 1888, Printze alaia eta beste ipuin batzuk), kontakizunak (1891, Lord Arthur Saviles's Crime), saiakerak (Intentions) eta eleberri bakar bat, The Picture of Dorian Gray (1891, Dorian Grayren erretratua), gordina zela eta, eskandalu handia sortu zuena. Nolanahi ere, ez zuen galdu Londresko goi mailako jendearen artean zuen izena, eta hurrengo urteetan, ingeles komedia zaharkitua erabat berritu zuten hiru obra kaleratu zituen, umore eta ironia handikoak: Lady Windermere's Fan (1892, Lady Windermereren abanikoa), A Woman of No Importance (1893, Garrantzirik gabeko emakumea), eta ezagunena, The Importance of Being Earnest (1895, Serio izatearen garrantzia), ingeles aristokraziaren agerpen gupidagabea. Urte haietan idatzi zuen halaber drama bat frantsesez, Salomé, Sarah Bernhardek Parisen aurkeztu zuena (1893). Wilde homosexuala zen, eta Lord Alfred Douglas gaztearekin zituen harremanen salaketapean, kartzelan sartu zuten bi urterako. Han hasi zen Wilderen gainbehera. Beste obra bat ere idatzi zuen, Ballad of the Reading Gaol (1989, Reading-eko kartzelako balada), kartzelako bizitzaren gogorkeria salatzen duen deskripziko zirraragarria, bestalde, Lord Alfred Douglasi bidali zion gutun luze mingotsa, 1905. urtean De profundis izenaz argitaratua zen. Kartzelarik atera eta Frantziara aldegin zuen, izena aldatuta. Adiskide batzuek lagundu bazioten ere, bakardadean hil zen.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Ipuin laburrak

itzul.: Aitor Arana

Hiria, 2008

De Profundis

itzul.: Aitor Arana

Txalaparta, 2007

W.H. jaunaren erretratua

itzul.: Aitor Arana

Hiria, 2007

Apaiza eta elizmutila

itzul.: Arana Aitor

Hiria, 2007

Reading Bahitegiko Leloa

itzul.: Bingen Ametzaga

Itsaso aurrean, 2006

Susa

Cantervilleko mamua

itzul.: Iñaki Mendiguren

Elkar, 2002

Fidel izan beharraz

itzul.: Antton Olano Irurtia

Ibaizabal, 2000

Literatura Unibertsala 85

Teleny, Dominaren iruntzia

itzul.: Gabriel Piedra Anakabe

Roger editor, 2000

Fidel izan beharraz

itzul.: PatxoTelleria

Maskarada, 1994

Lord Arthur Savilleren krimena

itzul.: Felipe Juaristi

Erein, 1992

Bartleby 6

Erresinula eta arrosa

itzul.: I. Azkona

Korrok, 1988

11

Printze zoriontzua eta beste ipuin batzuk

itzul.: José Ignacio Treku

Elkar, 1987

Itzul Saila 60

Salome

itzul.: Inazio Mujika Iraola

Baroja, 1987

Urretxindorra eta larrosea

itzul.: Adolfo Arejita

Idatz eta Mintz, 1986

Dorian Grayren erretratua

itzul.: Bittor Hidalgo

Elkar, 1986

Erdal literatura 34

Erraldoi berekoia

Lur, 1981

Adiskide zintzoa

itzul.: Migel Juaristi Izarraizpe

Euzko-Gogoa, 1959

1-2

Erraldoi berekoia

itzul.: Elizalde

Egan, 1954

2-4

Reading baitegiko leloa

itzul.: Bingen Ametzaga

Euzko-Gogoa, 1954

11-12

Ipuñak

itzul.: Joseba Altuna

Verdes Atxirika, 1927

1927-10-16 / 2015-04-13

Gunter Grass

jaio zen duela 97 urte

Grass, Günter. Idazle alemaniarra (Danzig, 1927 - Lübeck, 2015). "47-ko taldea" delakoaren kide zen. Die Blechtrommel (1959, Latorrizko danborra), Katz und Maus (1961, Katua eta Arratoia) eta Hundejahre (1963, Zakur urteak) eleberriekin hasi zen ezaguna egiten. Bertan, bere gazte sasoiko Danzig (gaur egungo Gdansk) hiriko gizarte burges txikiaren deskripzio karikaturazkoa egiten du. Nazismoaren erru-kezkak azaltzen dituzte bere idazlanek. 1972an Tagebuch einer Schnecke (Barakuilu baten egunerokoa) idatzi zuen, bere jarrera politikoak arrazoitzeko asmoz. Arnas luzeko eleberria da Der Butt (1977, Erreboiloa), eta gizateriaren historia fantastikoa kontatzen da bertan erreboilo baten ikuspuntutik. Mundu ezkor, krudel eta bortxazko bat agertzen zuen Grassek, hizkera trinko eta sarri barroko baten bidetik. Osaba, osaba eta Sukaldari onak antzerki lanetan nabarmenak dira absurduaren ezaugarriak. Azken urteetan jarrera kritikoa agertu zuen Alemaniaren batasunari buruz.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

1937

itzul.: Gorka Arrese

armiarma.eus, 2015

Hamar poema

itzul.: Ane Garcia / Paul Beitia

Lekore, 0. zkia, 2015

Batzarra Telgten

itzul.: Andolin Eguzkitza

Alberdania, 2002

Narrazioak 34

Katua eta sagua

itzul.: Xabier Mendiguren

Ibaizabal, 1994

Literatura Unibertsala 39

1906-10-16 / 1972-01-28

Dino Buzzati

jaio zen duela 118 urte

Buzzati, Dino. Italiar idazlea (Belluno, 1906 - Milan, 1972). «Errealismo magikoa»-ren aldekoa izan zen Bontempelli eta Gandolfirekin batera. Fantasiazko bi kontakizun harrigarrirekin plazaratu zen: Barnabò delle montagne (Barnabò mendikoa, 1933) eta Il segreto del bosco vecchio (Baso zaharreko sekretua, 1935). Il deserto dei tartari (Tartaroen basamortua, 1940) da Buzzatiren eleberririk ezagunena. Lan honetan, Kafkaren moldeetatik ez oso urrun, estilo trinkoa eta soila erabiliz, eta metaforaz eta alegoriaz baliatuz, mundua gizonaren inguruan dardaratzen den sentsazioa ematen du aditzera. Beste lan batzuk: Paura nella Scala (Izua eskaleretan, Sessanta racconti (Hirurogei ipuin, 1958), Il grande ritratto (Erretratu handia, 1960), Un amore (Amodio bat, 1963).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Tartariarren basamortua

itzul.: Josu Zabaleta

Alberdania-Elkar, 2010

Literatura Unibertsala

Zazpi mezulariak

itzul.: Mikel Alvarez

Xaguxarra-2, 1981

1857-11-16 / 1944-10-16

Jon Stefan Sveinsson

hil zen duela 80 urte

[Idazleari buruzko informazioa]

Noni eta Mani

itzul.: P. Muxika

Itxaropena, 1952

Kuliska 1

1854-03-10 / 1922-10-16

Miquel Costa i Llobera

hil zen duela 102 urte

[Idazleari buruzko informazioa]

Itsastarra

itzul.: Dirauket

Olerti, 1960

Formentor-ko lerrondoa

itzul.: Jokin Zaitegi

Euzko-Gogoa, 1950

Formentor'ko lerrandoa

itzul.: Udalaizpe

Euzkadi - 6577, 1934

1886-10-16 / 1978-05-17

Armin T. Wegner

jaio zen duela 138 urte

[Idazleari buruzko informazioa]

Etxeak

itzul.: Eduardo Gil Bera

Ezabatuak, 1995

Pamiela

Hitzorduak

Urriak 24: Angela Davis Abolizioa

Urriak 25: Adania Shibli Detaile xume bat Iru?ean

Azken kritikak

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith

itzul.: Garazi Ugalde
Nagore Fernandez

Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia

itzul.: Leire Azkargorta
Jon Jimenez

Sinposioa
Platon

itzul.: Jesus Maria Arrojeria
Aritz Galarraga

Rifqa
Mohammed el-Kurd

itzul.: Eider Beobide
Irati Majuelo

Detaile xume bat
Adania Shibli

itzul.: Aitor Blanco Leoz
Irati Majuelo

Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio

itzul.: Fernando Rey
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Detaile xume bat
Adania Shibli

itzul.: Aitor Blanco Leoz
Ibon Ega?a

Detaile xume bat
Adania Shibli

itzul.: Aitor Blanco Leoz
Jon Jimenez

Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio

itzul.: Fernando Rey
Jon Jimenez

Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English

itzul.: Maria Colera Intxausti
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Azken sarrerak

2024 Urria

Elizabeth Bishop
Hamabi poema

Lupe Gomez
Poemak

2024 Iraila

Josef Skvorecky
Lau ipuin

Hainbat poeta
Libanoko ahotsak

Hrant Alexanyan
Sei poema

Aurora Bertrana
Papeete modernoa

2024 Abuztua

Baldwin eta Conrad
Idazlanak

Joan Salvat-Papasseit
Poemak

2024 Uztaila

Katherine Mansfield
Hamalau poema

Frank O'Hara
4 poema

Ernest Hemingway
Poemak

Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu

2024 Ekaina

Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema

Sergei Jesenin
Poemak

Alice Munro
Asunak

Kafka hil zen duela 100 urte

2024 Maiatza

Ama Ata Aidoo
Bi ahizpa

Silvia Federici etxean da

Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak

Paul Auster
Zortzi poema

2024 Martxoa

Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari

Giorgos Seferis
Poesia kaiera

Anne Hebert
Poesia antologia

Vitale eta Anzaldua
Bi poema

2024 Otsaila

Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak

Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48

Natalia Ginzburg
Juduak

2024 Urtarrila

Atahualpa Yupanki
Lau abesti

Daye Tyree
Bost poema

Uxio Novoneyra
Bazterrak

Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa

Claire Keegan
Ekaitzak

Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak

[Sarrera guztiak ikusi]