1936-04-25 / 1967-03-23
Otto Rene Castillo
hil zen duela 58 urte
Balantzearen aurrean, bihar
itzul.: ?
Hots - 18, 1984
1923 / 2001-03-23
Robert Laxalt
hil zen duela 24 urte
Laxalt Alpetche, Robert. Estatu Batuetako idazle eta kazetaria, euskal jatorrikoa (Nevada, 1921). Gurasoak euskaldunak zituen, Behe Nafarroakoa eta Zuberoakoa. Ipar Ameriketan finkatu ziren euskaldunei buruzko artikulu eta eleberri ugari idatzi ditu. 1986an Donostiako Urrezko Danborra saria eskuratu zuen, euskal kulturaren alde Ameriketan egin zuen lanagatik. Obra nagusiak: The violent land; tales the old timers tell (1953, Lurralde bortitza; zaharrek esaten dituzten ipuinak), Sweet promised land (1957, Dominique —Artzain xiberotar bat Nevadan—, Xabier Mendigurenek euskaratua), A man in the wheatfield (1964, Gizon bat gari sailean), A Cup of tea in Pamplona (1985, Kafea hartzera Iruñeara, Xabier Mendigurenek euskaratua).
Aita Artzain zen
itzul.: Panpeia Etxebarne
Sü Azia, 2010
Dominique: artzain xiberotar bat Nevadan
itzul.: Xabier Mendiguren Bereziartua
Elkar, 1988
Erdal Literatura 77
Kafea hartzea Iruņean
itzul.: Xabier Mendiguren
Elkar, 1986
Erdal Literatura 44
1903-03-23 / 1965-09-17
Alejandro Casona
jaio zen duela 122 urte
Casona, Alejandro. Espainiar antzerkigilea (Tineo, 1903 - Madril, 1965). Obra nagusiak: La sirena varada (1933), ospe handia lortu zuen Nuestra Natacha (Gure Natacha, 1935), Prohibido suicidarse en primavera (Debekatua udaberrian buruaz beste egitea, 1945), La barca sin pescador (1945, Txalupak jaberik ez, Maria Dolores Agirrek euskarara itzulia), Los árboles mueren de pie (Zuhaitzak zutik hiltzen dira, 1949) eta La dama del alba (Egunsentiko dama, 1944) dira.
Irugarren itza
itzul.: Maria Dolores Agirre
, 1967
1900-03-23 / 1980-03-18
Erich Fromm
jaio zen duela 125 urte
Fromm, Erich. Estatu Batuetako psikoanalista eta filosofoa, alemaniarra jatorriz (Frankfurt am Main, 1900 - Muralto, Suitza, 1980). Estatu Batuetara emigratu zuen 1934ean, Alemania nazitik ihesi, eta Ameriketan ondu zuen bere obra. Freuden ikasle izan zen baina, hark ez bezala, pertsona biologiaren emaitza izateaz gainera, gizartearena ere bazela uste zuen. Frommek psikologiaren eta gizartearen psikoanalisiaren printzipioen bidez kultura arazoei irtenbidea emanez, Frommek uste zuen gizadia gai izango litzatekeela psikologikoki "gizarte osasuntsu" bat eratzeko. Idatzi zituen lan ugarien artean (Freuden teoriari, erlijioari, marxismoari buruzkoak), The Art Of Loving (1956, Maitatzearen artea) eta Escape form Freedom (1941, Askatasunaren beldurra) dira ezagunenak.
Gizarte osasuntsua
itzul.: Jaione Alberdi
Gaiak, 2009
Pentsamendu Garaikidea
1783-01-23 / 1842-03-23
Stendhal
hil zen duela 183 urte
Stendhal. (Jaiotza izenaz Henri Beile). Frantses idazlea (Grenoble, 1783 - Paris, 1842). Parisen hartu zuen bizilekua eta gerrako ministerioan hasi zen lanean. 1800ean Milana joan zen Napoleonen gudarostearekin; Italia ezagutu izanak garrantzi handia izan zuen bere bizitzan eta eleberrigintzan. 1806tik 1814ra goi mailako karguak izan zituen administrazioan, eta Austrian, Alemanian eta Errusian zehar bidaiatu zuen. Napoleon aginpidetik bota zutenean Stendhal Italiara erbesteratu zen; garai hartan idatzi zituen lehen liburuak: historiako saiakerak eta musika eta arteari buruzko idazlanak. 1821ean Parisa itzuli zen; 1822an De l'amour (Maitasunaz) eta 1823an Racine et Shakespeare saiakerak argitaratu zituen. 1827an idatzi zuen lehen eleberria, Armance, eta 1829an Vanina Vanini eleberri laburra. 1830ean bere eleberri ezagunena argitaratu zuen, Le Rouge et le Noir (Gorria eta Beltza), Julien Sorel protagonistaren bitartez garai hartako gizartea zorrotz aztertzen duen maisu lan errealista. 1830etik 1841era kontsul izan zen Triesten eta Civitavecchian; urte hauetan idatzi zituen idazlan gehienak: Souvenirs d'egotisme (1832, Egotismoaren oroitzapenak); Lucien Leuwen (1832), bukatu gabe utzi zuen eleberria, 1894an argitaratu zena; Vie de Henri Brulard (1836, Henri Brulard-en bizitza); Mémoires d'un touriste (1838, Turista baten oroitzapenak); Chroniques italiennes (1839, Italiako kronikak); La chartreuse de Parme (1839, Parmako kartuja); Lamiel (1839-1842). Bere garaian arrakasta handirik izan ez bazuen ere, geroztik kritikak XIX. mendeko idazle handienetakotzat jo izan du.
Parmako kartusia
itzul.: Jon Muņoz
Alberdania-Elkar, 2008
Literatura Unibertsala 131
1912-03-13 / 1980-03-23
Bill S. Ballinger
hil zen duela 45 urte
1942-03-23 / 2023-05-31
Ama Ata Aidoo
jaio zen duela 83 urte
Martxoak 27: Montserrat Roig Gerezi denbora Leioan
Martxoak 27: Aiora Jaka Independentziaren eguzkiak Larrabetzun
Martxoak 27: Kazuo Ishiguro Denboraren hondarrak Gasteizen
Girgileria
Juana Dolores
itzul.: Maider Ramirez
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred D?blin
itzul.: Anton Garikano
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
itzul.: Enara San Juan Manso
Amaia Alvarez Uria
Arturoren uhartea
Elsa Morante
itzul.: Koldo Biguri
Asier Urkiza
Arrabioen gerra
Karel Capek
itzul.: Koro Navarro
Jon Jimenez
Negu batez Mallorcan
George Sand
itzul.: Miren Arratibel / Aintzane Atela
Aritz Galarraga
Trilogia
Jon Fosse
itzul.: Joannes Jauregi
Hasier Rekondo
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Detaile xume bat
Adania Xibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Amaia Alvarez Uria
Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski
itzul.: Josu Zabaleta
Asier Urkiza
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema