1885-10-30 / 1972-11-01
Ezra Pound
hil zen duela 53 urte

Pound, Ezra Loomis. Estatu Batuetako poeta (Hailey, Idaho, 1885 - Venezia, 1972). Pennsylvaniako unibertsitatean filosofiako eta hizkuntza erromanikoetako ikasketak egin ondoren, Europara jo zuen eta 1908. urtean argitaratu zuen lehen poema liburua, A lume spento, Venezian. Urte hartan Londresen hartu zuen bizilekua. Personæ (1909), Quia Pauper Amavi (1919) eta The Spirit of Romance (1910, Literatura erromanikoen izpiritua) poema bildumak argitaratu zituen; hizkuntza gardeneko eta irudi zehatzeko poesiaren aldeko zen. Bestalde, Europako Erdi Aroko eta Txinako literatura klasikoko poesiak itzuli zituen maisutasun handiz. Parisen izan ondoren Rapallon (Italian) jarri zen bizitzen 1924an. Lau urte geroago kaleratu zuen Cantos poema bilduma ospetsuko lehen alea eta han, hizkuntza sarritan ilun baten bidez, hausnarketa historikoa, elezaharrak eta bere bizikizunak jaso zituen. Beste izenburu batzuekin argitaratu zen ondorengo urteetan obra hau, osatua eta ondua. Bigarren Mundu gerra hasi zenean Italiako gobernu faxistaren alde agertu zen eta Estatu Batuen aurka. Gerra amaitutakoan atxilotu zuten eta Washingtongo erietxe psikiatrikoan egon zen 1946-1958 bitartean. Aske geratu zenean Italiara itzuli zen eta Cantos poesia bilduma osatuaren argitalpena kaleratu zuen (1970). Eragin handia izan du Poundek, oso eztabaidatua izanik ere, XX. mendeko poesian.
Hilartitza
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Txapitela
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Neska bat
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Causa
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Aintzirako irla
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
What thou lovest well remains...
itzul.: Joseba Sarrionandia
Hezurrezko xirulak, 1991
Elkar
Shu-ko arkularien kantua
itzul.: J. Kaltzakorta
Bertso papera - 34, 1988
Mugako zaindariaren deitorea
itzul.: J. Kaltzakorta
Bertso papera - 34, 1988
Agurtze bat Shoku-tik hur
itzul.: J. Kaltzakorta
Bertso papera - 34, 1988
Cathay
itzul.: Jabier Kaltzakorta
Labayru, 1988
Idatz & Mintz, 15 (separata)
1868-12-02 / 1938-11-01
Francis Jammes
hil zen duela 87 urte

Jammes, Francis. Frantses olerkari eta eleberrigilea (Tournay, Bigorra, 1868 - Hazparne, Lapurdi, 1938). Francis Jammes-ek bere poemetan eta nobeletan erabili zituen gaiek eta idatz-moldeek freskura berezi bat ekarri zuten XX. mendearen hasieran Frantziako literatura dekadentera. Biarnoko Orthezen jarri zen lanean Jammes gaztea, notariaren bulegoan, eta 1891ean eman zituen argitara lehen poemak, guztiz klasikoak denak. 1893tik aurrera, ordea, neurri librean hasi zen idazten eta joera naturalista batera eraman zuen bere molde ulerterrazak, sinbolisten poesiatik urrun. 1898. urtean eman zuen argitara lehen poema bilduma, De l'Angélus de l'aube à l'Angélus du soir (Goizeko Angelusetik arratseko Angelusera), eta harekin eman zuen bere burua ezagutzera Frantzia osoan. Idazle nekaezina zen eta artikulu ugari eman zuen egunkari eta aldizkarietan. 1901. urtean bildu zituen ordu arte idatziriko artikuluak Le deuil des primevères (San Jose loreen dolua) liburuan. 1905. urtean erlijio katolikora itzuli zen, Paul Claudel lagun idazleak bultzatua, eta bertso alexandrinoa landu zuen ondoren erlijiozko poema batzuetan: Clairières dans le ciel (1906, Ostarteak zeruan); Les Géorgiques chrétiennes (1911-1912, Kristau Georgikak); Les Quatrains, (1923-1925, Lauko bertsoak). Eleberri batzuk idatzi zituen: Clara d'Ellébeuse (1899), Le roman du lièvre (1902, Erbiaren ipuina), baina olerkia izan zuen gogokoen, kristau egin zenetik bereziki. Francis Jammes Hazparnen jarri zen bizitzen 1921. urtean eta han bizi izan zen heriotza arte (1938). Euskal gaiak ere erabili zituen bere idazlanetan: Les Robinsons basques (1925, Euskal Robinsonak), Le Mariage basque (1923, Euskal ezkontza), François Etcheco, sculpteur basque 1853-1889 (1931, François Etcheco euskal eskultorea, 1853-1889).
Astoekin parabisura joateko otoitza
itzul.: Lucien Etxezaharreta
Maiatz-11, 1986
1931-03-21 / 2009-11-01
Alda Merini
hil zen duela 16 urte

1944-11-01 / ...
Rojen Barnas
jaio zen duela 81 urte

Mila eta bat
itzul.: Urtzi Urrutikoetxea
Hegats-46, 2010
1881-05-13 / 1922-11-01
Afonso Henriques de Lima Barreto
hil zen duela 103 urte

1886-11-01 / 1942-05-11
Sakutaro Hagiwara
jaio zen duela 139 urte

1837-11-01 / 1915-10-15
Emilia Giehrl
jaio zen duela 188 urte

Eguzkia
itzul.: ?
Zeruko Argia - 74, 1925
Azaroak 12: Juliana Leveille-Trudel Nirliit Elorrion
Lur mortuak
Nuria Bendicho
itzul.: Joxan Elosegi
Irati Majuelo
Poesia guztia
Safo
itzul.: Maite Lopez Las Heras
Aritz Galarraga
Gatazka eta abusua ez dira gauza bera
Laura Macaya
itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez
Askatasun haizea
Javier Buces
itzul.: Markel Lizasoain
Irati Majuelo
Meditazioak
John Donne
itzul.: Patxi Ezkiaga
Mikel Asurmendi
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
itzul.: Joxe Austin Arrieta
Aritz Galarraga
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
itzul.: Fernando Rey
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
itzul.: Maite Lopez Las Heras
Mikel Asurmendi
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
itzul.: Xabier Monasterio
Jon Jimenez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Ibon Ega?a
2025 Urria
Angela Figuera
Aingeruen zuzenbidea
Youenn Gwernig
New Yorkeko hamar poema
2025 Iraila
Manuel Curros Enriquez
Jostirudi Jainkotarra
David Foster Wallace
Wallace euskaraz
Angel Gonzalez/Andrea Camilleri
Mendeurrenak
2025 Abuztua
Liam O'Flaherty
Jende behartsua
Hainbat egile
Japoniako ahotsak
2025 Uztaila
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila