Austen, Jane. Idazle ingelesa (Steventon, Hampshire, 1775 - Winchester, 1817). Artzain protestante baten alabarik gazteena, 1805ean hasi zen idazten senide ugarien jolaserako. Lasaia eta orekatua, haren bizitza bezalakoa da Austenen eleberrigintza. Bere lanetan berak ongi ezaguturiko bizimoldea deskribatzen du, Hego Ingalaterrako nekazari goi-erdiko klaseari zegokiona alegia. Pertsonaien psikologiaren azalpen umoretsua eta zehatza da Austenen eleberrien alderdirik interesgarriena. Pride and Prejudice (1813), da haren umorezko maisu lana. Northanger Abbey, 1797an hasia eta hil ondoren argitaratua, 1818an, garaiko «eleberri beltza»ren satira da. Beste zenbait lan: Sense and Sensibility (1811), Mansfield Park (1814), Emma (1816), Persuasion (1818), Letters (1932).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Maugham, William Somerset. Frantzian jaiotako idazle britainiarra (Paris, 1874 - Niza, 1965). Medikuntza ikasketak egin zituen Heidelberg-en eta Londresen, baina lanbide hori utzi eta literaturgintzan aritu zen. Hegoaldeko itsasoetara egin zituen bidaiek idazteko oinarria eman zioten. Frantziako eleberrigintzaren kutsua ageri du, eta naturalismoaren eta psikologiaren eragina ikusten dira bere lanetan. Estilo argi bizkorra zuen eta elkarrizketaren teknika menderatzen zuen gehienik. Horrek eman zion ospe handia mundu guztian. Maughamen eleberririk ezagunena Of human bondage (1915, Giza esklabotasunaz) da. Aipatzekoak dira, halaber: The moon and six-pence (1918, Ilargia eta sei penike), The painted veil (1925, Errezela pintatua), Ashenden or the British agent (1928, Ashenden edo britainiar ajentea), Cakes and ale (1930, Pastelak eta garagardoa), A Christmas holiday (1939, Eguberriko oporraldi bat), The razor's edge (1944, Labanaren ahoa), Catalina (1948). Hala ere, denbora pasa ahala, Somerset Maughamen obran ipuingintza azpimarratzen du gaur egungo kritikak. Maupassanten naturalismotik eta eszeptizismo mingotsetik abiatzen da. Aipatzekoa da Rain and other stories (1932, Euria eta beste kontakizun batzuk) ipuin bilduma.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Alberti, Rafael. Espainiar poeta (Puerto de Santa María, 1902). 27ko Belaunaldiko olerkari taldekoa. Familiarekin batera Madrila aldatu zen 1917an, batxiler ikasketak utzirik. Pintore kubista hasiera batean, 1922an Horizontes aldizkarian argitaratu zituen bere lehen poemak. Harrez gero poesia izan zen haren iharduera nagusia. Residencia de Estudiantes delakoan biltzen zen jendearekin —García Lorca, Dalí, Buñuel, Moreno Villa...— harremanetan jarri zen. 1925ean, Gerardo Diegorekin batera, Espainiako Literatur Sari Nazionala jaso zuen bere lehen poema liburuarekin (Marinero en tierra). 1927an kristau fedea galdu, eta lau urte geroago Alderdi Komunistan sartu zen. Gerra garaian politikan esku hartu zuen. Gerra bukaturik, erbestean bizi izan zen (Paris, Argentina, Erroma). 1977an Espainiara itzuli zen eta 1983an Cervantes Saria jaso zuen. n Harrigarria da Albertiren poesiaren aniztasuna, gai, tono eta estiloari dagokienez. Hogeitamar liburu baino gehiagotan bildu du bere obra poetikoa. Lehen liburuetan (Marinero en tierra, 1924; La amante, 1925; El alba del alhelí, 1926), herri lirika eta antzinako abestitxo tradizionalak dira nagusi. Ondoren, estilo barrokan eta abangoardian barrena abiatu zen, gai futuristak erabiliz (Cal y canto, 1927), krisi pertsonalaren garaian, eta surrealismoaren ildotik, bere obra nagusia burutu zuen: Sobre los ángeles (1928). Gero, harturiko gizarte eta politika konpromezuari jarraiki, berak «zibila» deitu duen poesia soziala garatu zuen (El poeta en la calle, 1936; De un momento a otro, 1938, ...). Erbestean egindako obra zabala da eta askotarikoa (Retornos de lo vivo lejano, 1956; Baladas y canciones del Paraná, 1954; Sonríe China, 1958, ...). Erbestetik itzulirik, ez dio utzi obra berriak argitaratzeari (Roma, peligro para caminantes, Fustigada luz, Los ocho nombres de Picasso...).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Daudet, Alphonse. Idazle frantsesa (Nimes, 1840 - Paris, 1897). Gurasoek dirurik ez zutenez bertan behera utzi behar izan zituen ikasketak gazte zelarik. 1857. urtean Parisa jo zuen anaiarekin elkartzeko. Han eman zuen argitara Les amoureuses (1858, Maiteminduak), bere lehen poema bilduma. Hainbat obra idatzi zuen antzerkirako 1862-1866 bitartean: La dernière idole (1862, Azken idoloa), Les absents (1863, Ez daudenak), Lettres de mon moulin (1866, Gutunak nere errotatik). 1868. urtean Le petit chose obra biografikoa eta Tartarin de Tarascon trilogia (1872-1890) ospetsua eman zuen argitara. Goncourt, Zola eta Flauberten adiskide zen, eta naturalista haiek bezala, baina umore eta fantasia handiz. Beste zenbait lan: L'Arlésienne (antzerkia, 1872), Jack (1876) eta Sapho (1884) eleberriak eta Contes du lundi (ipuinak, 1873).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]