Eluard, Eugène Grindel. (Paul Eluard deitua). Poeta frantsesa (Saint-Denis, 1895 - Beynac, 1952). Oso gaztetan erietxe batean sartu behar izan zuen (1912). Lehen Mundu Gerra ezagutu zuen (1914-1918) eta bakea izan zen harez gero bere ametsa: Poèmes pour la Paix (1918, Bakerako poemak). Gerra bukatu zenean, Aragon, Breton, Tzara etab. ezagutu zituen eta, Dada mugimenduan hartu zuen parte; garai hartakoa da Les Animaux et leurs hommes (1921, Animaliak eta beren gizonak). Handik gutxira ordea surrealismora jo zuen (Mourir pour ne pas mourir, 1924, Ez hiltzeko hil). Maria Benz (Nusch) ezagutu zuenean (1929), bizitza errotik aldatu zuen, eta maitasuna bihurtu zuen bere poesiaren ardatz: Capitale de la douleur (1926, Oinazearen hiriburua), L'amour, la poésie (1929, Maitasuna, poesia), La vie inmédiate (1932, Berehalako bizitza), maitasun eroaren kantak dira. Aldi hura igaro ondoren, gauza sotilenetara itzuli zen, hizkuntza gardentasunaren bila: Les yeux fertiles (1936, Begi emankorrak), Donner à voir (1939, Ikustera eman). 1926an Alderdi Komunistan sartu zen, baina Aragonekin izandako istiluen ondoren bota egin zuten (1933). Hala eta guztiz ere, faxismoaren kontrako borrokari eutsi zion (La Victoire de Guernica, 1938). Bigarren Mundu Gerra heldu zenean, erresistentzian sartu eta idazleen nazio batzordeko buru izan zen: garai hartako poemek gerra dute gai nagusitzat. Gerra bukatu zenean, betiko bake ametsari heldu zion berriro: Poésie ininterrompue (1946, Etenik gabeko poesia), Le dur désir de durer (1946, Irauteko desira gogorra),Tout dire (1951, Dena esan).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Ocampo, Silvina. Argentinako idazlea (Buenos Aires, 1891 - Buenos Aires, 1991). Kontakizun bildumak argitaratu ditu (Viaje olvidado, 1937; Autobiografía de Irene, 1948; La furia y otros cuentos, 1959); kontakizun fantastikoak dira, kalitate handikoak. J. L. Borgesen adiskide eta A. B. Casaresen emazte zen, eta bien lankide izan zen. Poesia ere landu zuen (Pequeña antología, 1954).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Dürrenmatt, Friedrich. Alemanieraz idazten duen idazle eta dramaegile suitzarra (Konolfingen, Berna, 1921 - Konolfingen, 1990). Espresionismoak eraginda, munduaren gainean duen ikuspegi etsitua eta bereziki Suitzako gizarteari buruzkoa islatzen du bere drametan: Die Ehe des Hern Mississippi (1952, Mississippi jaunaren ezkontza) eta Der Besuch der alten Dame (1955, Adineko damaren bisita). Bereak dira, halaber, Frank V.a (bankari buruzkoa, 1959), Fisikoak (arma nuklearrei buruzkoa, 1961), Meteoroa (1967), Epailea eta borreroa, Agindua (1958) eta Justizia (1985).

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Joan Gurutzekoa, santua. (Juan de la Cruz, Juan de Yepes jaiotza izenez). Espainiar fraide eta idazlea (Fontiveros, Avila, Gaztela, 1542 - Ubeda, Andaluzia, 1591). Espainiako karmeldarren ordenaren erreformazale garrantzitsuena izan zen, Teresa de Jesusekin batera. Karmeldar oinutsen taldea indartu zuten biek Espainian zehar. 1577an, preso hartu zuten, karmeldar oinetakodunek eginiko presioengatik, eta Toledon giltzapetu zuten. Han idatzi zituen bere lehen poemak. Zortzi hilabeteren buruan, ihes egin zuen kartzelatik eta karmeldar oinutsen aldeko ihardueran jarraitu zuen ondoko urteetan Andaluzia aldean. Hala ere, aurkari handiak sortu zitzaizkion karmeldar oinutsen artean ere eta, kargu guztiak kendu eta gero, fraide soil hil zen Ubedako komentuan. Bera hil ondoan eman ziren argitara Joan Gurutzekoaren obra guztiak. Hitz lauz eginiko mistika tratatuak (Karmelo mendirako igoera, Arimaren gau iluna, Amodiozko gar bizia eta Izpirituzko kantua) landu zituen hiru poema nagusien iruzkin luzeak dira: Gau iluna (1578-1583), Izpirituzko kantua (1584) eta Amodiozko gar bizia (1584). Joan Gurutzekoa Espainiako literaturaren urrezko mendeko poeta handienetako bat izan zen. Erdi Aroko eta Berpizkunde garaiko moldeak, herriko formak eta erlijio sinbolismo landua maisutasun handiz erabili zituen bere obra mistikoan. 1726. urtean egin zuten santu eta 1926an Elizako doktore. n Jaieguna, abenduaren 14a. n Juan I. Goikoetxea "Gaztelu" eta Nikolas Ormaetxea "Orixe" idazleek eman dituzte Joan Gurutzekoaren poemen euskarazko bertsio aipagarrienak.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]