1925-07-24 / 1969-11-15

Ignacio Aldekoa

hil zen duela 56 urte

Aldekoa Isasi, Ignacio. Erdal idazle arabarra (Gasteiz, 1925 - Madril, 1969). Lehen literatur lanak Madrilgo unibertsitateko aldizkarietan argitaratu zituen. Poema liburuak idatzi zituen, baina ezagunagoak dira haren kontakizun laburrak eta eleberriak. Errealismo sozialaren barne, haren nobela ezagunenetan jende xumearen bizitza hartzen du kontagai. El fulgor y la sangre (1954), Con el viento solano (1956) eta Los pozos eleberriek La España inmóvil trilogia osatzen dute. Ondoren, «lanbide handien epika» garatu nahi izan zuen, nahiz eta arrantzaleei buruzkoak bakarrik burutu ahal izan zituen: Gran Sol (1957) eta Parte de una historia (1967). Kontakizun laburren alorrean (Cuentos completos) Espainiako autorerik gailenetakoa da.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Uharte galduak

itzul.: Felipe Juaristi

EHU, 1997

Gaur Egungo Euskal Poesia

Azken agurra

itzul.: Gillermo Etxeberria

Egan-2, 1993

1846-05-05 / 1916-11-15

Henryk Sienkiewicz

hil zen duela 109 urte

Sienkiewicz, Henryk. Poloniar idazlea (Wola Okrzejska, 1846 - Vevey, Suitza, 1916). Prentsan hasi zen idazten. Estatu Batuetara bidaia bat egin ondoren, egonaldi haren inguruan Bidaia Gutunak (1876-1878) idatzi zituen. Slowo egunkarian esku hartu zuen zuzendari gisa 1882tik aurrera, jarrera kontserbatzaileak aldezten zituela. Lehen Mundu Gerra hasi zenerako Poloniako literatura berriaren idazle gorentzat aitortua zen. Kontakizunaren alorrean, Ikatzez egindako zirriborroak (1880) obran laborari bizitzaren berri mingotsa ematen zuen. Beste eleberri labur batzuk Ameriketako egonaldian oinarrituak dira: Itsasargi zaintzailea (1881), Sachem (1889). 1883tik aurrera eleberri historikoak moldatzeari ekin zion, XVII. mendekoeko Polonia gai hartzen duen trilogia batekin: Ogniem i mieczem (1884, Odolez eta burdinez); Potop (1886, Uholdea) eta Messire Wolodyjowski (1888, Wolodyjowski jauna). 1896an kristautasunaren lehen garaiak oroitarazten zituen Quo Vadis eleberriak mundu osoan ezagutarazi zuen. Kryzacy (1900, Zaldun teutoiak) eleberrian berriro landu zuen Poloniako historia. 1905ean Literatura Nobel saria eman zioten.