1913-11-07 / 1960-01-04
Albert Camus
jaio zen duela 111 urte
Camus, Albert. Frantses idazlea (Mondovi, Algeria, 1913 - Villeblevin, Yonne, 1960). Laborari familia batean sortu zen. Filosofia ikasten hasi zen, baina tuberkulosiak jota ikasketak utzi behar izan zituen. Literaturan eta kazetaritzan hasi ondoren —L'Envers et l'Endroit, (Aurkia eta ifrentzua, 1937), Noces (Ezteiak, 1938)— Frantziara jo zuen. Nazien aurkako erresistentzian, Combat egunkariko zuzendari izan zen (1944-1946). J. P. Sartreren aurka agertu zen 1952an, komunistengandik hurbilegi zegoelakoan, eta konpromezuzko humanismo baten aldeko bideak proposatu zituen, absurdua gaindituz, L'Étranger eleberrian (1942; Arrotza, J. M. Agirrek euskarara itzulia) eta Le Mythe de Sisyphe filosofia saioan (Sisiforen mitoa, 1942) aurreratu zuen bezala. Camusen unibertsoa gizonaren, absurduaren eta borrokaren beharraren inguruan mugitu zen; hasieran gizabanakoaren konpromezuaren alde agertu bazen ere (Caligule eta Le Malentendu antzezlanak, 1944), geroko obretangizarteeak gaizkiaren aurka aritzeko behar duen morala proposatu zuen —La Peste eleberria (Izurria, 1947); L'Etat de siège antzezlana (Setioa, 1948)—. Abstentzionismoaren etsai izan zen eta, era berean, helburuak bitartekoak justifikatzen dituelako teoriaren kontrakoa —Les Justes (Zintzoak) antzezlana, 1949; L'Homme revolté (Gizon matxinatua) historiari buruzko saioa, 1951—. Bestalde giza jokabideak kezkatzen zuen —La Chute (Erorketa, 1956). Hala, Camusek zoriona baino lurreko arazoen aurreko kontzientzia sustatzen duen humanismoa aldarrikatu zuen, metafisika eta politikako ametseetatik urrun: L'Exil et le Royaume (Erbestea eta Erresuma, 1958) kontakizun bilduma. n Idazle zuhurra eta zorrotza izan zen Camus; idazkera neutroa bilatzen saiatu zen, gehiegikeriarik gabeko estilo baten bidez. Bere pentsakeraren oinarriak azaltzen zituzten artikulu asko idatzi zituen (Actuelles, artikulu bilduma, 1939-1958; Carnets, hilondoko bilduma, 1962). 1960. urtean hil zen auto istripu batean.
Arrotza
itzul.: Xabier Galarreta
Hiria, 2000
Oh! Euzkadi - 13, 1981
Gizon zuzenak
itzul.: Xalbador Garmendia
, 1967
1934-09-21 / 2016-11-07
Leonard Cohen
hil zen duela 8 urte
Cohen, Leonard. Kanadako idazlea, musikagilea eta kantaria (Montreal, 1934). Familia judu batean sortu zen. Musika idazten eta kantatzen hasi aurretik, idazlea izan zen. Eleberriak eta, batez ere, poema liburuak idatzi zituen. Besteak beste: Flowers for Hitler (1964, Hitler-entzat loreak),The energy of slaves (1972, Esklaboen indarra) Book of mercy (1984, Errukiaren liburua). 1967an hasi zen jendaurrean kantatzen (Newport-eko folk jaialdia) eta ospe handia izan zuen berehala mundu osoan barrena. Hamar diskotik gora argitaratu du. Songs from a room (1969, Gela barrutik kantuak), New skin for the old ceremony (1974,Ospakizun zaharrerako larru-azal berria), Death of a ladies' man, (1977, Gizon emaztezale baten heriotza); Various positions eta I'm your man dira bere azken lanak.
Goizean maite izan zintudan
itzul.: Aitor Arana
Hotsizki-1, 1985
Oh! Euzkadi-4, 1980
1838-11-07 / 1889-08-18
Villiers de L'Isle-Adam
jaio zen duela 186 urte
Villiers de L'Isle-Adam, Auguste. Frantses idazlea (Saint-Brieuc, 1838 - Paris, 1889). XIX. mendearen bigarren erdiko Frantziako literatura abangoardiako idazle nagusietakoa, sinbolismoaren aitzindaria. Olerkiak, antzerki lanak eta kontakizun laburrak idatzi zituen. Bere lanetan naturalisten kontrako jarrera eta idealismo erromantikoa eta sentsualitate ankerra dira nagusi; nabarmena da Baudelairen, Hegelen eta Poeren eragina. Lan aipagarri batzuk: Premières poésies (1859), Contens cruels (1883), Tribulat Bonhomet (1887), Axël (1890; idazlearen maisu lana, hura hil ondoren argitaratua).
1912-02-27 / 1990-11-07
Lawrence Durrell
hil zen duela 34 urte
1922-02-07 / 1989-11-07
Jan Skacel
hil zen duela 35 urte
1914-04-22 / 1988-11-07
Hans Baumann
hil zen duela 36 urte
Estepako semeak
itzul.: P. M. Zabaleta
Lur, 1981
Tximista
1940-11-07 / 2024-10-15
Antonio Skarmeta
jaio zen duela 84 urte
1901-11-07 / 1964-11-09
Cecilia Meireles
jaio zen duela 123 urte
Azaroak 12: Marlen Haushofer Horma Abadi?on.
Azaroak 14: Annie Ernaux Idazketa labana bat da
Azaroak 15: Joyce Carol Oates Bortxaketa. Amodiozko istorio bat Ean
Azaroak 28: Olga Tokarczuk Erabili goldea hilen hezurren gainetik Erronkaribarren
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Asier Urkiza
Neska baten memoria
Annie Ernaux
itzul.: Aiora Jaka
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Ibon Ega?a
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
itzul.: Garazi Ugalde
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
itzul.: Leire Azkargorta
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
itzul.: Jesus Maria Arrojeria
Aritz Galarraga
Rifqa
Mohammed el-Kurd
itzul.: Eider Beobide
Irati Majuelo
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Irati Majuelo
Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio
itzul.: Fernando Rey
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Detaile xume bat
Adania Shibli
itzul.: Aitor Blanco Leoz
Ibon Ega?a
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria
2024 Iraila
Aurora Bertrana
Papeete modernoa
2024 Abuztua
2024 Uztaila
Katherine Mansfield
Hamalau poema
Amat-Piniella eta Tisner
Bi liburu
2024 Ekaina
Mohammed el-Kurd idazle palestinarraren Rifqa liburuko 6 poema
2024 Maiatza
Luisa Villalta poeta omenduko du letra galegoen egunak
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak