Dickinson, Emily. Estatu Batuetako poeta (Amherst, Massachusetts, 1830 - Amherst, 1886). Legegizon baten alaba zen, eta giro guztiz puritanoan hazi zen. Amodio galdu baten ondoren bizimodu bakartia egin zuen. Ia mila zortziehun poema idatzi bazituen ere, Dickinson bizirik zela hamabi baino ez ziren argitara eman, denak ere egilearen borondatearen kontra. Hil ondoren bere ahizpa Laviniak ehun eta hamabost poema eman zituen argitara. Bere poema bilduma nagusiak hurrengo urteetan argitaratu ziren: Bertso bilduma (1891), Eskutitzak (1894), Poemak (1896) eta The single hound (1914). Estatu Batuetako XIX. mendeko literaturako poeta lirikorik handienetakoa izan zen Emily Dickinson.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Pirandello, Luigi. Idazle italiarra (Agrigento, 1867 - Erroma, 1936). Merkatari familia aberats bateko semea zen; filologia ikasketak egin zituen Erromako unibertsitatean eta Bonn-ekoan. Erroman hartu zuen bizilekua eta literaturgintzari ekin zion bete-betean. Lehen lanak poesiazkok izan baziren ere, kontakizun liburuak eta eleberriak idazten hasi zen berehala, estilo errealistaz betiere: L'esclusa (1901, Egotzia). Ekonomia arazo larriak izan zituen 1903an, eta italiera irakasle izan zen aldi batez; bestalde, garai hartan bere emaztea zoratu zen eta erietxe batera eraman behar izan zuen, betiko, 1919an. Horrek guztiak eragin sakona izan zuen idazlearengan eta hasierako errealismoa eguneroko munduaren izaera errealari buruzko hausnarketa bihurtu zen. Horren erakusgarri dira Il fu Mattia Pascal (1904, Mattia Pascal zena) eta La vida nuda (1910, Bizitza gordina) kontakizun bildumak. Dramagile gisa nabarmendu zen, ordea, Pirandello: haren antzerkian umoreak garrantzia du, betiere ilusioa eta errealitatea nahastuta. Cosi è, si vi pare (1917, Hala da, hala iruditzen bazaizue), Enrico IV (1918, Enrike IV.a), Sei personaggi in cerca d'autore (1921, Sei pertsonaia autore bila; obra horrekin hasi zen Pirandelloren arrakasta, bai ikusleen, bai kritikaren aldetik); eta amaitu gabeko I giganti della montagna (1936, Mendiko erraldoiak). Literaturako Nobel Saria izan zen 1934an.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]

[Idazleari buruzko informazioa]