1892-03-16 / 1938-04-15
Cesar Vallejo
Vallejo, César. Peruko poeta (Santiago de Chuco, 1892 - Paris, 1938). Hego Ameriketako literaturako poeta nagusietakoa. Mestizoa zen eta bere jatorri apalak eragin handia zuen bere bizitzan eta lanetan. Literatura eta zuzenbide ikasketak egin zituen. Lehen poema liburuan, Los Heraldos negros (1918, Mezulari beltzak), bere obraren gai nagusia izan zirenak agertu zituen: ama eta anaia hiltzeak sortu zion atsekabea eta segurtasun falta, bizitzaren mugak eta hustasuna, gizonaren ezintasuna gizarte zapalkuntza eta justizia eza gainditzeko. 1920an kartzelan sartu zuten hiru hilabatetez, indiarren aldeko jarduera politikoa zela-eta. Espetxean zela hasi zen Trilce poema bilduma, bere lan nagusietakoa izan zena, idazten; obra horretan alde batera utzi zuen ohiko erretorika literarioa eta neologismo, lagunarteko esapide, berrikuntza tipografiko eta irudi erretoriko harrigarriak erabili zituen, gizonaren mugak eta ezintasunak adierazteko baliabide gisa, betiere. 1923an Fábula salvaje (Istorio basatia) eleberri psikologiko laburra argitaratu ondoren Parisera jo zuen, eta ez zen inoiz sorterrira itzuli, bere herriarekiko lotura inoiz hautsi ez bazuen ere. Parisen garai hartako intelektualekin harremanak izan zituen, baina politika arazoak zirela-eta Madrilera erbesteratu zen 1930ean. 1931n gizartea hobetzeko bide marxismoa zelakoan Alderdi Komunistan sartu zen. 1932an Parisera itzuli zen eta ezkutuan bizi izan zen harik eta 1936an berriro Espainiara joan zen; Espainiako Gerra Zibileko bizikizunetan oinarrituak izan ziren Poemas Humanos (1939, Giza poemak) Vallejoren azken poesia bilduma osatu zuten olerkiak. Vallejoren beste zenbait lan aipagarri: Escalas melografiadas (1923), El tungsteno (1931), Paco Yunque (1931), Contra el secreto profesional eta El arte y la revolución (1930-1932 bitartean idatziak, hil ondoren argitaratuak).
Apirilak 23: Ahmadou Kourouma Independentzien eguzkiak Donostian
Apirilak 24: Annie Ernaux Emakume bat Orion
Apirilak 25: Olga Tokarczuk Erabili goldea hilen hezurren gainetik Gasteizen
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
itzul.: Amaia Apalauza
Bestiak Liburutegia
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
itzul.: Jonathan Lavilla / Javier Agirre
Aritz Galarraga
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
itzul.: Edorta Matauko
Jon Jimenez
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
itzul.: Itziar Diez de Ultzurrun
Amaia Alvarez Uria
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
itzul.: Amaia Astobiza / I?igo Roque
Irati Majuelo
Hitzak palmondo
Silvia Federici
itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
itzul.: Be?at Irastorza
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
itzul.: Xabier Kintana
Aritz Galarraga
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
itzul.: Aiora Jaka
Jon Jimenez
Bortxaketa
Joyce Carol Oates
itzul.: Xabier Olarra
Ibon Ega?a
2024 Martxoa
Maria Barbal
Adiskide eskoziarrari
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua
2023 Azaroa
Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak
2023 Urria
Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik
2023 Iraila
Jon Beistegik euskarari ekarritakoak
Chopin eta Mansfield
Narrazioak
Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria
2023 Abuztua
2023 Uztaila
David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)