1783-01-23 / 1842-03-23
Stendhal
Stendhal. (Jaiotza izenaz Henri Beile). Frantses idazlea (Grenoble, 1783 - Paris, 1842). Parisen hartu zuen bizilekua eta gerrako ministerioan hasi zen lanean. 1800ean Milana joan zen Napoleonen gudarostearekin; Italia ezagutu izanak garrantzi handia izan zuen bere bizitzan eta eleberrigintzan. 1806tik 1814ra goi mailako karguak izan zituen administrazioan, eta Austrian, Alemanian eta Errusian zehar bidaiatu zuen. Napoleon aginpidetik bota zutenean Stendhal Italiara erbesteratu zen; garai hartan idatzi zituen lehen liburuak: historiako saiakerak eta musika eta arteari buruzko idazlanak. 1821ean Parisa itzuli zen; 1822an De l'amour (Maitasunaz) eta 1823an Racine et Shakespeare saiakerak argitaratu zituen. 1827an idatzi zuen lehen eleberria, Armance, eta 1829an Vanina Vanini eleberri laburra. 1830ean bere eleberri ezagunena argitaratu zuen, Le Rouge et le Noir (Gorria eta Beltza), Julien Sorel protagonistaren bitartez garai hartako gizartea zorrotz aztertzen duen maisu lan errealista. 1830etik 1841era kontsul izan zen Triesten eta Civitavecchian; urte hauetan idatzi zituen idazlan gehienak: Souvenirs d'egotisme (1832, Egotismoaren oroitzapenak); Lucien Leuwen (1832), bukatu gabe utzi zuen eleberria, 1894an argitaratu zena; Vie de Henri Brulard (1836, Henri Brulard-en bizitza); Mémoires d'un touriste (1838, Turista baten oroitzapenak); Chroniques italiennes (1839, Italiako kronikak); La chartreuse de Parme (1839, Parmako kartuja); Lamiel (1839-1842). Bere garaian arrakasta handirik izan ez bazuen ere, geroztik kritikak XIX. mendeko idazle handienetakotzat jo izan du.
Parmako kartusia
itzul.: Jon Muņoz
Alberdania-Elkar, 2008
Literatura Unibertsala 131
KRITIKAK
Parmako Kartusia – Beņat Sarasola, Berria (2008-03-09)
Parmako Kartusia – Inma Errea, Diario de Noticias (2008-01-23)
Martxoak 20: Marlen Haushofer Horma Orion
Martxoak 20: Paul Auster Bidaiak scriptoriumean zehar Elgoibarren
Martxoak 22: Anne Hebert eta Giorgos Seferis Munduko Poesia Kaierak
Hitzak palmondo
Silvia Federici
itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
itzul.: Be?at Irastorza
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
itzul.: Xabier Kintana
Aritz Galarraga
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
itzul.: Aiora Jaka
Jon Jimenez
Bortxaketa
Joyce Carol Oates
itzul.: Xabier Olarra
Ibon Ega?a
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
itzul.: Aiora Jaka
Irati Majuelo
Emakume izoztua
Annie Ernaux
itzul.: Gema Lopez Las Heras
Asier Urkiza
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
itzul.: Edorta Matauko
Nagore Fernandez
Sonka
Ignacy Karpowicz
itzul.: Amaia Apalauza / Sonia Kolaczek
Irati Majuelo
Frankenstein
Mary Shelley
itzul.: I?igo Errasti
Aritz Galarraga
2024 Martxoa
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua
2023 Azaroa
Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak
2023 Urria
Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik
2023 Iraila
Jon Beistegik euskarari ekarritakoak
Chopin eta Mansfield
Narrazioak
Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria
2023 Abuztua
2023 Uztaila
David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)