euskarari ekarriak

1.523 idazle / 3.957 idazlan

  A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  

Azken kritikak

1882-02-02 / 1941-01-13

James Joyce


Joyce, James. Idazle irlandarra, ingelesez idazten zuena (Dublin, 1882 - Zurich, 1941). Familia katoliko abertzale batean sortua. Dublingo ikastetxe katoliko hoberenetan ikasi zuen, baina ama hil eta gero (1903), familiaren ekonomia egoerak behera egin zuen. 1904an Irlandatik alde egin zuen, eta oso gutxitan itzuli zen; Zurichen, Polan eta Triesten bizi izan zen. Lehen Mundu Gerra piztu zenean Triestetik alde egin beharrean gertatu zen eta, atzera, Zurichera jo zuen. Gerra bukatu eta, 1920an, Parisen bizi izan zen hogei urtez. Han ezagutu zituen, besteren artean, Valéry Larbaud, Aragon, Eluard, T.S. Eliot, Hemingway, Fitzgerald eta Beckett. Ikusmenarekin eta alabaren osasunarekin arazo larriak izan eta gero, 1940an gerra zetorrela eta, Zurichera itzuli zen berriz eta handik urte betera hil zen. Idazlanak. Olerki liburu batekin ezagutua izan zen lehenik Joyce, Chamber music (1907, Kamera musika). Beste olerki liburu bat argitaratu zuen 1927an, Poems penyeats (Sagar-poemak penike banatan). 1918an Joyceren antzerki lan bakarra agertu zen: Exiles (Atzerriratuak). Baina mailarik gorena prosan, eleberri eta kontakizun laburretan iritsi zuen. Ipuin bilduma bat eman zuen lehenik argitara, Dubliners (1914, Dublindarrak). Hamabost ipuin dira, Joycek "epifania" deitzen zituen inspirazio uneen inguruan antolatuak; lehen hirurak haurtzaroari buruzkoak dira, hurrengo laurak gazte garaiari buruzkoak, eta beste laurak heldutasunari eskainiak. 1916an A portrait of the artist as a young man (Artistaren gaztetako portreta) argitaratu zuen, bere lehen eleberria: Stephen Dedalus gaztearen bizitzaren kontakizun errealista da, Irlandako giro itogarritik alde egiteko ahaleginena; autobiografia kutsu handia du. Baina Joyceren lanik gogoangarriena Ulysses izeneko eleberri luzea eta trinkoa da, gaur egungo eleberrigintzaren oinarrian dagoena. 1914-1921 urteetan idatzi zuen, baina, liburu lizuna zela eta, arazoak izan zituen kaleratzeko; 1922an atera zen Parisen, eta Estatu Batuetan 1933 arte ez zen argitaratu. Ulysses-ek, 1904ko ekainaren 16an, Leopold Bloomen, bere emazte Mollyren eta Stephen Dedalusen ibilien eta pentsamenduen berri kontatzen du. Liburua Homeroren Odiseari jarraiki dago antolatua, bai gaietan, bai irudietan; hizkuntza, estilo, sinbolo eta ideia oparotasun nabarmen baten bitartez, bizitzaren ospakizun eta festa gertatzen da. Joyceren azken lana Finnegan's Wake izan zen (1939); hamazazpi urtez landu zuen, eta bertan muturreraino eraman zuen Ulysses-en hasitako esperimentu bidea; hori dela eta, oso irakur zaila gertatzen da.

[Idazleari buruzko informazio gehiago]

Ulises

itzul.: Xabier Olarra

Igela, 2015

Hilak (Dublindarrak)

itzul.: Irene Aldasoro

Alberdania, 1999

Hodeitxo bat

itzul.: Juan Mari Mendizabal

Ipuin gogoangarriak, 1997

Erein

Artistaren gaztetako portreta

itzul.: Irene Aldasoro

Ibaizabal, 1992

Literatura Unibertsala 14

Ostatua

itzul.: Andres Urrutia

Idatz & Mintz-7, 1984

J. Joyce (4)

itzul.: Joseba Sarrionandia

Oh! Euzkadi-10, 1981

J. Joyce (3)

itzul.: Joseba Sarrionandia

Oh! Euzkadi-9, 1981

J. Joyce (2)

itzul.: Joseba Sarrionandia

Oh! Euzkadi-8, 1981

J. Joyce (1)

itzul.: Joseba Sarrionandia

Oh! Euzkadi-7, 1981

KRITIKAK

Ulises – Jose Luis Padron, Bilbao (2022-04)

Ulises – Anjel Lertxundi, Berria (2016-05-17)

Ulises – Edorta Jimenez, Deia (2016-03-12)

Dublindarrak – Felipe Juaristi, El Diario Vasco (2001-01-13)

Dublindarrak – Markos Zapiain, Euskaldunon Egunkaria (2000-05-27)

Dublindarrak – Javier Rojo, El Correo (2000-02-09)

Hitzorduak

Martxoak 20: Marlen Haushofer Horma Orion

Martxoak 20: Paul Auster Bidaiak scriptoriumean zehar Elgoibarren

Martxoak 22: Anne Hebert eta Giorgos Seferis Munduko Poesia Kaierak

Azken kritikak

Hitzak palmondo
Silvia Federici

itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

itzul.: Be?at Irastorza
Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

itzul.: Xabier Kintana
Aritz Galarraga

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

itzul.: Aiora Jaka
Jon Jimenez

Bortxaketa
Joyce Carol Oates

itzul.: Xabier Olarra
Ibon Ega?a

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

itzul.: Aiora Jaka
Irati Majuelo

Emakume izoztua
Annie Ernaux

itzul.: Gema Lopez Las Heras
Asier Urkiza

Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig

itzul.: Edorta Matauko
Nagore Fernandez

Sonka
Ignacy Karpowicz

itzul.: Amaia Apalauza / Sonia Kolaczek
Irati Majuelo

Frankenstein
Mary Shelley

itzul.: I?igo Errasti
Aritz Galarraga

Azken sarrerak

2024 Martxoa

Vitale eta Anzaldua
Bi poema

2024 Otsaila

Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak

Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48

Natalia Ginzburg
Juduak

2024 Urtarrila

Atahualpa Yupanki
Lau abesti

Daye Tyree
Bost poema

Uxio Novoneyra
Bazterrak

Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa

Claire Keegan
Ekaitzak

Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak

2023 Abendua

Fadwa Touqan
Bi poema

Munduko Poesia Kaierak

2023 Azaroa

Gloria Fuertesen poesia

Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak

Philip Larkin
Sei poema

Javier Arzuaga
Gauerdi minean

Pasolini
Poemak

2023 Urria

Louise Gluck
Poemak

Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik

Antonia Vicens
Zortzi poema

2023 Iraila

W.H. Auden
Poemak

Bernard Manciet
Mendeurrena

Jon Beistegik euskarari ekarritakoak

Lydia Davis
Terapia

Miroslav Holub
Poemak

Chopin eta Mansfield
Narrazioak

Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria

Joseph Roth
Leviatana

W.W. Jacobs
Tximino atzaparra

2023 Abuztua

Slawomir Mrozek
Narrazioak

Emmy Hennings
Zortzi poema

Raymond Carver
Idazlanak

2023 Uztaila

David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)

Emily Bront?
Poemak

Miroslav Holub
Poemak

Milan Kundera
Literatur lanak

Maria Merce Mar?al
Poesia kaiera

[Sarrera guztiak ikusi]