1843-04-15 / 1916-02-28
Henry James
James, Henry. Estatu Batuetako idazlea (New York, 1843 - Londres, 1916). William James filosofoaren anaia zen eta ingeles herritasuna hartu zuen 1915ean. Familia burges aberats batean sortua zen eta Europan barrena ibili zen gaztetandik. Europan zabaldu zituen ikasketak eta han ezagutu zuen kultura klasikoa. Estatu Batuetako aldizkari eta kazetetan argitaratu zituen bere idazlanak. 1874an Roderick Hudson eleberria eman zuen argitara, Estatu Batuetan jaio eta Erroman bizi zen eskultore baten gorabeherak biltzen dituena; handik aurrera biziki kezkatu zuten Europako eta Estatu Batuetako gizarte eta jokaera moldeen arteko aldeek (New Yorkekoen lainotasuna eta oparotasuna, europarren ustelkeriaren eta zuhurtasunaren aldean). Parisen ezagutu zuen Turgeniev eleberrigile errusiarra eta, haren ildoan, nortasun handiagoko pertsonaiak hasi ziren agertzen haren lanetan. Parisen idatzi zuen 1877an The American eleberria; ondoren Londresera joan zen. Han idatzi zituen obra nagusiak: Daisy Miller (1879), Estatu Batuetako emakume batek Europan barrena izandako gorabeherak; The Portrait of a Lady (1881, Emakume baten erretratua), Europako gizartearen bizimodua kritikatu zuen eleberri psikologikoa; The Bostonians (1886), feminismoaren inguruko idazlana, eta The Ambassadors (1903), Europako zibilizazioari buruzko gogoeta. Henry Jamesek sakon landu zituen eleberriaren baliabideak (ikuspuntua, pertsonaiak, erritmoa eta denbora), ordu arte ohi baino askoz ere irakurketa saiatuagoa eskatu zien bere garaiko irakurleei, eginen eta pertsonaien kokatze eta ezagutze soiletik haruntzago.
KRITIKAK
Koxka bat estuago – Juan Luis Zabala, Euskaldunon Egunkaria (1994-03-13)
Martxoak 20: Marlen Haushofer Horma Orion
Martxoak 20: Paul Auster Bidaiak scriptoriumean zehar Elgoibarren
Martxoak 22: Anne Hebert eta Giorgos Seferis Munduko Poesia Kaierak
Hitzak palmondo
Silvia Federici
itzul.: Amaia Astobiza
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
itzul.: Be?at Irastorza
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
itzul.: Xabier Kintana
Aritz Galarraga
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
itzul.: Aiora Jaka
Jon Jimenez
Bortxaketa
Joyce Carol Oates
itzul.: Xabier Olarra
Ibon Ega?a
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
itzul.: Aiora Jaka
Irati Majuelo
Emakume izoztua
Annie Ernaux
itzul.: Gema Lopez Las Heras
Asier Urkiza
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
itzul.: Edorta Matauko
Nagore Fernandez
Sonka
Ignacy Karpowicz
itzul.: Amaia Apalauza / Sonia Kolaczek
Irati Majuelo
Frankenstein
Mary Shelley
itzul.: I?igo Errasti
Aritz Galarraga
2024 Martxoa
2024 Otsaila
Mildred Kiconco Barya
Lurraren orbainak
Sarah Kane
Zartatua/Psikosia 4.48
2024 Urtarrila
Jose Maria Arguedas
Pongoren ametsa
Antelme / Farrokhzad
Errepresiopeko hitzak
2023 Abendua
2023 Azaroa
Mosab Abu Toha eta Adania Xibli idazle palestinarrak euskarari ekarriak
2023 Urria
Gabriel Arestik euskaratutako Internazionala osorik
2023 Iraila
Jon Beistegik euskarari ekarritakoak
Chopin eta Mansfield
Narrazioak
Ho Chi Minh
Gartzelako egunkaria
2023 Abuztua
2023 Uztaila
David Albahari
G?tz eta Meyer (zatia)