1888-06-13 / 1935-11-30
Fernando Pessoa
Pessoa, Fernando Antonio Nogueira. Portugaldar poeta (Lisboa, 1888 - Lisboa, 1935). Modernismoan izan zuen eragin handia zela eta, portugaldar literatura Europara zabaldu zuen. Hego Afrikako Durban hirian igaro zituen haurtzaroa eta gaztaroa, haren aita-ordea Portugalgo kontsula izan baitzen. Erraz ikasi zuen ingelesez, eta hizkuntza horretan idatzi zituen lehen poemak. 1905. urtean Lisboara itzuli zen, eta bertan merkataritza itzulpengintza hartu zuen lanbidetzat. Abangoardiazko aldizkarietan ere idatzi zuen garai haietan, batik bat bertako modernismoaren puntako aldizkaria zen Orpheu (1915) izenekoan. 1918. urtean hasi zen ingelesez idatziriko poema liburuak argitaratzen; portugesez ordea, ez zuen ezer argitaratu harik eta 1934. urtean arrakasta handirik izan ez zuen Mensagem liburua atera zuen arte. Hurrengo urtean, hil ondoren, bihurtu zen ospetsu, irudikatu zuen ametsezko mundu bitxia, bere alter ego gisa sortu zituen pertsonaiez (Alberto Caeiro, Ricardo Reis eta Alvaro de Campos izenekoak) aberasturikoa. Irudimenezko pertsonaia horien poesia lanak ikuspuntuari eta estiloari dagokionez bere izenaz idatziriko lanaren ondoan desberdin gertatzen diren arren, badute batasunik, nolabait Pessoaren nortasun desberdinak adierazten baitira pertsonaia bakoitzaren obraz. Bere lanetan aipagarrienak Poesias de Fernando Pessoa (1942), Poesias de Alvaro de Campos (1944), Poemas de Alberto Caeiro (1946), eta Odes de Ricardo Reis (1946) dira.
Poemak pluralean
itzul.: Iñigo Roque
Denonartean, 2012
(Hiru zati)
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Eguberria
itzul.: Luigi Anselmi
Bertzerenak, 2006
Pamiela
Garaipen oda eta itsasoko oda
itzul.: Xabier Galarreta
Hiria, 2006
Amodio-gutun guztiak barregarriak dira
itzul.: Gerardo Markuleta
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Udaberria etor dadinean...
itzul.: Joakin Balentzia
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Baldin eta ni hil ondorengoan...
itzul.: Joakin Balentzia
Literatura Unibertsala – Batxilergoa, 2000
EIZIE-Erein
Marinela
itzul.: Lur erredakzioa
Lur Entziklopedia Tematikoa, 1999
Inscription XI
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription X
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription IX
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription V
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Inscription I
itzul.: Joseba Sarrionandia
Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak, 1985
Pamiela
Bere denbora alperrik galtzen duen jenioa da Hugo
itzul.: Juan Manuel Basurko
Literatur Gazeta - 3, 1985
KRITIKAK
Poemak pluralean – Igor Estankona, Deia (2012-11-17)
Poemak pluralean – Jose Luis Padron, Bilbao (2012-10)
Marinela – Edorta Jimenez, Susa (1989-06-01)
Marinela (koadro bakarreko drama estatikoa) – Iñaki Camino, Argia (1985-03-10)
Amok
Stefan Zweig
itzul.: Aiora Jaka
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
itzul.: Aingeru Epaltza
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Amaia Alvarez Uria
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
itzul.: Rafa Santxitz-Muxika
Asier Urkiza
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
itzul.: Maialen Berasategi
Paloma Rodriguez-Mi?ambres
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
itzul.: Xabier Monasterio
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Paziente isila
Alex Michaelides
itzul.: Fernando Rey
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
itzul.: Julen Kalzada
Aritz Galarraga
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
itzul.: Irene Arrarats
Mikel Asurmendi
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
itzul.: Danele Sarriugarte Mochales
Jon Jimenez
2025 Ekaina
Ford Madox Ford
Historiarik goibelena
2025 Maiatza
Palestinar poetak
Poemak Nakba egunez
Gabriel Aresti eta berak euskaratutako Internazionala osorik
2025 Apirila
Huy Can / Yusef Komunyakaa
Poemak Vietnamdik
Jean-Paul Sartre
Sartre euskaraz
Francis Scott Fitzgerald
Euskarazko lanak
2025 Martxoa
Friedrich H?lderlinen urteurrena
<>Edgar Lee Masters<>
Hamar poema
2025 Otsaila
2025 Urtarrila
Derek Walcott/Nijole Miliauskaite
Zubia elurretan
2024 Abendua
Juan Ramon Jimenez
Hamabi poema
MPK bildumak 10 urte (Biziei ere omen)
Manuel Vazquez Montalban
Poesia kaiera
2024 Azaroa
Sophia de Mello / Cecilia Meireles
Poemak
2024 Urria