1905eko urtarrila

 

Proventzako herri malerusa

Gero eta hautsiago

Babesik eta aterperik ezaz

Afruntuaren menpeko

 

Eskolan bertan dizute kentzen

Asabek eman hizkuntza

Eta ahalkegarriro zara

Herria, bestetzen ari

 

Zuk zeure gisara pentsatzeko

Esku dituzun eleak

Aldian aldiko zoro batek

Baitizkizu debekatzen

 

Zozoa iduri doktrinatuta

Garuna dizute ugertzen

Manibela dadin itzulika

Edonon alde berera

 

Ezagutzen ez eta oker dizute

Zeure Historia kontatzen

Konkor herria zarelakoan

Zuzen, bai, zuzen zaitezen

 

Beren ilargia argia omen

Zure eguzkia iluna

Eta lupetzan dizu arima

Gurpil batek hondoratzen

 

Aitamei zorrik ez diezula

Sinetsarazi dizute

Eta usurpatzaile anker horri

Inork ez egiten buru!

 

Zure bertso xalo eta xamurrak

Gogotik joanak, ergela!

Gainera botatzen dizkizuten

Zirtzilkeriak hartzeko

 

Ez dakizu besta antolatzen

Ezta plazako jokoan:

Atorra aldatu duzularik

Job bezain paubre zaitugu

 

Alta, zu zara nazioaren

Meatzea eta hazia

Goiko Hark sorkuntza eternala

Ereiten duen lurrean

 

Zuk, Hegoaldearen ohiturak

Eta bizi-sena gordez

Leinuaren eta etxearen

Oreka duzu gordetzen

 

Gure mintzairak egina dauka

Zure etxean habia

Zaintzen duzula pozgarri zaigun

Seme-alaben harroa

 

Guztia ari zaizu bultzaka

Eman dezazun amore

Baina, egoskor, tipula orri bat

Aski duzu zutitzeko

 

Bakarra zara zu lurra lantzen

Olibondoa inausten:

Zoriona dagoen horretan

Poza zegoen horretan

 

Noiz ere jendeak zuen jaten

Bere labeko ogia

Eta egun osoan zen kantari

Orga eta golde gainean

 

Baina, eder zale, hortxe dauzkagu

Milingak eta mizkinak

Egun arbasoei trufa eginez

Ez dute errotarik behar

 

Eta kaiolan den hegaztia

Bihia ausarki izanik

Amorruak hartuta da hiltzen

Uraskaren aitzinean

 

Emazu soa, herria, urrun

Zure lurralde eztian

Esana da, artzain zakur batek

Oihanean bi balio

 

Landu zeure baratzea, landu!

Mintza harro proventzala

Durènço, Rose eta itsasoraino

Ene, biziko bagara!

 

 

AU POPLE NOSTRE

janvié 1905

Paure pople de Prouvènço, / Sèmpre mai entamena. / Sènso sousto ni defènso, / Is óutrage abandouna ! // A l'escolo te derrabon / Lou lengage de ti grand / E toun desounour acabon, / Pople, en te desnaturant. // Di vièi mot de toun usage / Ounte pènses libramen / Un arlèri de pàssage / T'enebis lou parlamen. // Te mastrouion li cervello, / T'endóutrinon coume un niais, / Pèr fin que la manivello / Vire tóuti au meme biais. // Toun Istòri descounèisson, / Te la conton d'à rebous ; / E te drèisson, te redrèisson / Tau qu'un pople de gibous. // Te fan crèire que sa luno / Briho mai que toun soulèu, / E toun amo s'empaluno, / Aplatido em'un roulèu. // Te fan crèire que ti paire / N'an jamai rèn fa de bon / E, reguergue à l'usurpaire, / Jamai res que ié respond ! // Ti bèlli cansoun bouniasso, / Lis óublides, o badau ! / Pèr li vilanié bestiasso / Que te plovon d'amoundaut. // Sabes plus ourdi ti fèsto, / Sabes plus jouga ti jo : / Pièi quand as chanja de vèsto, / Rèstes pigre coume Jo. // E pamens es tu la mena, / Lou grouün de la nacioun, / Ounte Aquéu d'amount semeno / Soun èterno creacioun. // Tu, sauvant lis abitudo / E lou gàubi dou Miejour, / Sauves la coumparitudo / De la raço e dóu sejour. // Nosto lengo e si prouvèrbi / An soun nis à toun fougau / E nous gardes la supèrbi / De ti fiho que fan gau. // Pèr te faire dire seba / Tout te cougno : mai, testard, / Rèn qu'em' un fuiet de cebo / Te remountes bon sóudard. // Tu soulet foses la terro / E rebroundes 1'óulivié : / Cerques lou bonur ounte èro / E la joio ounte n'i' avié, // Quand li gènt se countentavon / De crussi lou pan d'oustau / E que tout lou jour cantavon / Sus l'araire e lou dentau. // Mai, bèu pople, lou pos vèire : / Li rasclet, li margoulin, / Que mespreson vuei si rèire / Noun se croumpon de moulin. // Memamen l'aueèu de gàbi / Qu'a de grano soun sadou, / Fau que more de l'enràbi / Davans soun abéuradou. // Que ta visto donne s'alargne, / Pople, sus toun païs dous, / Car se dis qu'un chin de pargue / Sus sa sueio n'en bat dous. // Fose ti can toun, refose ! / Parlo fièr toun prouvençau, / Qu’entre mar, Durènço e Rose / Fai bon viéure, Diéu lou saup !