Aspaldi, bere irakurketetako batean
Aspaldi, bere irakurketetako batean
Aspaldi, bere irakurketetako batean Lidové noviny[1]-ren ale bat atera zuen Jiri Mahenek tarrapatan: tutu itxuran kiribildu zuen, eta, bozgorailu bat balitz bezala oihukatu: “Gora poesia! Gora gaztetasuna!”. Artean, gurea zen gaztetasun hura oraindik.
Azkarrago erretzen zitzaizkigun bizitzak pasioak piztutako gure bizitzako urte haietan. Jiri Wolker hil zen lehenik. Haren hilkutxari hitz egin genion. Urtarrila zen eta izotzaldi gogorra egin zuen.
Azkar egin nuen alde hilobi hartatik, sakristauaren hilkutxarentzako uhalak elurretan atzetik narrasean baletozkit bezala. Tren geltokira joan nintzen korrika, hala, albait azkarren, jarri ahal izateko burua zure gorputzaren loraldien gainean.
Josef Horari irakurri nizkion nire poemak haren hilkutxa aurrean bera bertan zetzala. Umil eta apal irakurri nuen haren hilobiaren ondoan. Ikusgarri ikusten da Praga hilerri ondoko gotorlekutik, eta iparraldera dago Rip muinoa, ume bati eskutik ihes egin balio legez. Gu guztiona da hori dena, baina, bereziki, Josef Horarena.
Garai hartan Libune inguruko maiatz aldeko larreak ziren nire kuttunak, eta haren inguruko muino umilak: Kozákov, Tábor, Bradlec, Kumburk eta beste mendialde atseginak. Helmugarik gabe ematen genuen eguna eta inguruan inor ez zebilenean zure ezpainetara egiten zuten nireek eta gosez bilatzen nuen zure mihi goria. Eta gure aurrean, kiskalitako lira baten pare, gailentzen ziren Troskyko hondakinak.
Halas hiltzen ari zenean lerro apal batzuk idatzi nizkion gure gaztaroaz. Ez ziren bereziki onak baina irakurri zituen azkenak izan ziren. Irribarre egin zuen, laster hilko direla dakitenek irribarre egiten duten bezala. Oraindik ere bere irribarre malenkoniatsu horrek nire bertsoak laguntzen ditu.
Ahal nuenero idazten nuen: kafetegietako leiho pareko mahaietan, postetxeetako tintaz zikindutako idazmahaietan, telegrafoaren tik-takarekin. Baina etxean idaztea nuen gogokoen. Lanpara arruntaren ondoan esertzen zinen eta zure orratza entzuten nuen nik tarratatutako oihala zulatzen. Batzuetan nire poemez jeloskortzen zinen. Auskalo noren inguruan eta auskalo non ibiltzen ziren noraezean, eta zu, aldiz, gertu egoten zinen, hain gertu, bizpahiru urrats baino gutxiagora.
Inoiz ikusi duzu gitarra jotzaile bat? Nola pausatzen duen ahurra amultsuki soken gainean eta nola isiltzen diren denak. Une errukigabe horren atalasea gurutzatu dut eta zapore garratza dut ahoan, apurtu ezin izan dudan asentsio adar bat hozkatu banu bezala.
[1] Pragako egunkaria. Inprimatzen jarraitzen den Txekiako egunkaririk zaharrena. [Itzultzailearen oharra]
Aspaldi, bere irakurketetako batean |