AGUR ZELJKO MARJANOVICI Hiltzen ari gara.
Ikaragarri azkar hiltzen gara eta ikaragarri gaizki hiri honetan mende amaieran, amodioaren amaieran.
Gazteak gutxienez hil egiten dituzte, eta pribilegio handia da hori gerra guztietan, baina zaharrok hiltzen garen modua birpasatzean —John Gasworthyren nobeletan—, ikaragarria da zaharron heriotza gerrako Sarajevo honetan.
Hiltzen gara ospitale izoztuetan masakratutako gure herrikideen odola darien pasiloetan, inoren sukaldeetan eta leihorik gabeko geletan, umiliaturik eta ahituta, eta asko bakarrik, maite dituztenengandik urrun.
Garai bateko Don Juanak, postontzia irekitzeko ere gorbatarik gabe aterako ez zirenak (nola sentituko ote ziren igogailuan topo egin balute bederatzigarren ezkerreko emakume ederrarekin), eskuak zikin hiltzen dira, azazkalak sendatu gabe, alkandorak apurtuta, berokiak zigarro erreduraz beteta, 1992ko urte berriko bijilian edan zuten azken xanpain basoa gogoan.
Juraj Marek-ek bere burua urkatu du.
Vera lurperatu ondoren, Zeljkok ere horixe pentsatu zuen, baina atzera egin du bizilagunei kezkarik ez eragiteko.
Halako Sarajevo batentzat ere, gehiegizkoak lirateke bi suizidio etxe berean, eraikin berean.
Etxegabe baten pare ibiltzen zen Suljo Ninaren heriotzaren ondoren, egunsentiro bere granadaren bila, baina granadek nahiago zituzten eskolak eta haurtzaindegiak.
Negarrez, Veraren eraztunen bat saltzen zuen tarteka, edo larruzko beroki bat grappa botila merke bat erosteko. Eta gero, heriotza atzeraturik, itzuli egiten zen oroitzapenez betetako bere etxe hutsera, gerra aurreko bere bularreko anginarekin, eta bi gauza baino ez zituen buruan: bere seme-alabak eta ilobak besarkatuko zituen unea, eta Verarekin berriz elkartzea.
Azkenean bete egin da bi ametsetako bat. Bigarrena.
Egia da ez dela izan orduko hartan bezala, Omladinsca Rijecaren garaian Kopelmanen etxean zegoenean, orain San Giuseppe hilerrian bisita daiteke Kopelman.
Baina berriz elkarrekin daudela da garrantzitsuena.
Berak jadanik ez duela atera beharrik bere granadaren bila.
Ezta Veraren eraztunak saltzera ere.
AGUR ZELJKO MARJANOVICI |