I

 

Negarra zen nire deserria.

 

Polizien behako gris betierekoa

nire aurpegi askiezaren gainean.

 

Gosearen ostatuak

herriak bortxatzeko

dolar eskutadaz haratago.

Hilero katondutako ekipaia

malkoz eta hautsez

egina zen exodoa amaitzeko prest.

 

Itsasertz arrotzetan ibili nintzen

nire herriaren aurpegiaren bila.

Kaioz egindako egunsentiak nire atzetik.

Indar zakarrez emandako besarkadak hartzen nituen

arimaren zokoenean larrosazko lurrikara

sentitzen dutenengandik;

bosteko tinkatzeak iheseko gauetan

non gure amaren

ibai-behakoa sutzen zen,

eta zeibaren dimentsio zaharra

txorien hiria defendatzen

uraren betiereko erasotik.

 

Sorterriaren malkoa nintzen ni

Amerikaren masailean behera.

Oraindik ere

odolaren begi-ninietan

ama haizeak daramatzatenetakoa naiz.

Haurtzaroko aurpegia amestu ezkero

enarez negar egiten dutenetakoa.

Tximeleta arinen atzetik doazenetakoa.

Eta neguko arratsaldeetan

paperezko ontzietan nabigatzen dutenetakoa.

Ozta naiz

nire herriaren itsasgora gazte bat.

Eta hala ere ba diotsot:

bihar nire adatsa

urdindu egingo da

arrainez.

Nire aurpegia ezabatuko dute

lainoaren eskuek.

Nire hezurren behakoa

hautsezko haize batean

galduko da.

Baina bihotza

osorik izango da gudari

banderak goi.

 

Zuk, nire herriko merkatari horrek,

entzun ezazu:

Sumatu al duzu aberria oinez

zure odolaz haratago?

Itzarri al zaitu inoiz

haren taupada ozenak?

Entzun al dituzu, neguko egunetan,

urrun bateko kafetegian jesarrita,

beren borrokaz ari diren gizonak?

Ikusi al duzu deserritua erdi hilik

gela ziztrin batean etzana,

kaxez osaturiko ohearen gainean

maitasunean huts egin dioten

semeen garaiera lausoaz galdezka?

Entzun al duzu algara lantuka?

Egin al duzu inoiz negar

gure aberriaren sabel gorenaren gainean?

Entzun al duzu

Komunista! dizutela esaten ergelki,

despota jainkotzen dutenen artaldekoa

ez zarelako?

Ikusi al duzu jostun eztia

musu samurra ematen

bere printze mekanikoaren aurpegi oliotsuan?

Tinkatu al duzu

munduaren etorkizun kolektiboa

eraikitzen duten langileen eskua?

Ikusi al duzu nola egiten duten irri ume txiroek

beren haurtasunaren optimismo ederrean?

 

Nire herri garbiko merkatari horrek,

zure isiltasuna handiagoa da haren aberastasun osoa baino.

Eta zuek, indiferenteok, zer diozue?

Ixo!

Ez erantzun ezer.

Ez ireki ahoa

ez baldin bazarete gai

protestaka erantzuteko.

Eta beste galdera mingarri bat guztiontzat:

Ba ote dakizue zer den deserria?

Bai zera jakingo duzue!

Neuk esango dizuet:

deserria

tristura baizik ez dabilen

etorbide luzea da.

 

Deserrian, egun guztiek

agonia dute izena, beste barik.

 

Eta hauxe azkenik, nire herriko

merkatariok eta indiferenteok.

Deserrian galtzen ahal da bihotza,

baina galtzen ez bada

inoiz ez dizute

bere samurtasuna hilko,

ezta bere ekaitzen bizi-indarra ere!